Technologia i organizacja robót ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Technologia i organizacja robót budowlanych
Definicje w budownictwie
Definicja Społeczeństwa:
“ogół ludzi pozostających we wzajemnych stosunkach wynikających z ich udziału w pracach
produkcyjnych”
lub jako:
“ogół obywateli danego kraju, okręgu, miasta itp.”
Podmioty działania i ich zasoby, i działanie muszą podlegać zasadzie ekonomiczności, która głosi, że w procesie
działania nabytki powinny być większe od ubytków.
Termin gospodarka zwykle bywa uzupełniony przymiotnikiem określającym jaki zakres obejmuje. Może być
więc gospodarka:
rodzinna,
gospodarka określonej instytucji, lub
gospodarka narodowa - dotycząca działań w całym kraju lub narodzie.
Użyty termin “zasoby” określa elementy stosowane do osiągnięcia celu, są to zwykle materiały, narzędzia,
energia w różnej postaci i ludzie.
Tradycyjnie gospodarkę narodową dzieli się umownie na dwie strefy, tj.:
strefę produkcji materialnej,
strefę obejmującą działalność pozamaterialną.
Stosowany w Polsce podział gospodarki jest czterostopniowy i obejmuje kolejno:
działy,
gałęzie,
branże,
przedsiębiorstwa.
W strefie produkcji materialnej wyróżnia się następujące działy:
przemysł,
rolnictwo,
budownictwo,
leśnictwo,
transport i łączność,
handel.
W strefie produkcji niematerialnej wyróżnia się natomiast:
gospodarkę mieszkaniową i komunalną,
oświatę i wychowanie,
kulturę i sztukę,
ochronę zdrowia, opiekę społeczną i kulturę fizyczną,
finanse i ubezpieczenia.
Budownictwo jako część gospodarki narodowej dzieli się na gałęzie:
budownictwo ogólne,
budownictwo produkcyjno-usługowe,
budownictwo specjalistyczne,
jednostki geologiczne,
jednostki geodezyjno-kartograficzne,
jednostki projektowania budowlanego,
technologicznego i urbanistycznego,
jednostki pomocnicze budownictwa
Poza definicją budownictwa - jako części gospodarki narodowej, można napotkać następujące definicje:
techniczną, która mówi że: “budownictwo jest to technika, technologia i organizacja
wznoszenia, odbudowy, rekonstrukcji, przebudowy, rozbudowy, konserwacji,
1
Technologia i organizacja robót budowlanych
remontu oraz rozbiórki budowli”; społeczną, która mówi: “budownictwo jest wynikiem pracy
społecznej nad przystosowaniem przyrody do potrzeb człowieka przez tworzenie
budowlanych składników sztucznego środowiska człowieka”;
ekonomiczną, która mówi: “budownictwo jest to dziedzina produkcji materialnej, której
celem jest zaspokajanie potrzeb produkcji i spożycia przez wytwarzanie budowlanych
składników majątku trwałego i ich utrzymywanie w stanie używalności”.
Wspólną cechą tych definicji jest ukazanie roli budownictwa w zaspokajaniu potrzeb człowieka.
Potrzeba - bywa zwykle określana jako: okoliczność zniewalająca do postępowania tak a nie inaczej,
konieczność, mus lub niezbędność.
Psychologia i socjologia wyróżniają dwa rodzaje potrzeb tj.:
potrzeby niższego rzędu (zwane potrzebami biologicznymi lub wywołanymi popędami
pierwotnymi np. głodem),
potrzeby wyższego rzędu, występujące po zaspokojeniu potrzeb rzędu niższego.
Jedne i drugie potrzeby są częściowo zaspokajane przez budownictwo.
Wytworem budownictwa będzie więc zarówno kurna chata, jak i nowoczesny budynek mieszkalny, budynek
teatru operowego, pomnik itp.
Możliwość zaspokajania przez budownictwo potrzeb szczególnie wyższego rzędu wiąże się ściśle z dziedziną
działalności człowieka zwaną architekturą.
Architektura jest gałęzią sztuki, której tworzywem materialnym są budowle. Twórczość architektoniczna polega
na dążeniu do zaspokajania potrzeb artystycznych człowieka za pomocą dzieła budowlanego oraz innych
elementów środowiska materialnego (np. architektura ogrodów itp.).
Dość często stosowanym podziałem jest podział na budownictwo inwestycyjne i nieinwestycyjne.
Przez budownictwo inwestycyjne rozumie się tą część budownictwa, która tworzy nowe składniki majątku
trwałego społeczeństwa, czyli nowe budowle.
Nietrudno domyślić się, że budownictwo nieinwestycyjne to prowadzenie robót na budowlach istniejących (o
ile te działania nie powodują zasadniczej zmiany wielkości, wartości lub charakteru budowli).
W budownictwie nieinwestycyjnym wyróżnia się:
roboty naprawcze (naprawy główne, bieżące i konserwacje),
adaptacje,
modernizacje,
odbudowy itp.
Z kolei budownictwo inwestycyjne dzieli się wg różnych kryteriów, z których jednym z podstawowych jest
kryterium ekonomiczne w którym funkcje wznoszonej budowli umieszczają je bądź w sferze produkcyjnej bądź
nieprodukcyjnej.
Kontynuując dalej ten podział można wznoszone obiekty przypisać do działów, a następnie gałęzi gospodarki
narodowej.
Budynkiem nazywamy obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za
pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Budowlą nazywamy obiekt budowlany nie będącym budynkiem lub obiektem małej architektury, jak lotniska,
drogi, linie kolejowe, mosty, estakady, tunele, sieci techniczne, wolnostojące maszty antenowe, budowle
ziemne, fortyfikacje, instalacje przemysłowe, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane
urządzeń technicznych (kotłów pieców przemysłowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i
urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
Obiektem małej architektury nazywamy niewielkie obiekty budowlane a w szczególności:
2
 Technologia i organizacja robót budowlanych
obiekty kultu religijnego jak: kapliczki, krzyże przydrożne i figury,
posągi, wodotryski i inne elementy architektury ogrodowej,
obiekty użytkowe służące codziennej rekreacji i utrzymaniu porządku jak: piaskownice,
huśtawki, drabinki, śmietniki, itp.
Określenia budynków wynikające z ich podstawowych parametrów.
Wg wysokości budynki dzieli się na:
wysokie - powyżej 12 kondygnacji,
średniowysokie - 6÷12 kondygnacji,
niskie - do 5 kondygnacji.
Wg długości dzieli się je na:
punktowe - zawierające jeden węzeł komunikacyjny,
krótkie - o długości wymagającej umieszczenia w nich do 4 węzłów komunikacyjnych,
średniodługie - o długości wymagającej umieszczenia w nich od 5 do 10 węzłów
komunikacyjnych.
Wg szerokości budynki dzieli się na:
płytkie o szerokości do 12.0 m,
średniopłytkie o szerokości 12.0 do 18.0 m,
głębokie o szerokości ponad 18.0 m.
Wznoszenie i użytkowanie obiektów budowlanych jest uporządkowane i na to uporządkowanie składają się
dwa elementy, zresztą również na siebie oddziaływujące: przepisy i tradycja.
Tradycja wywodzi się z różnych uwarunkowań historycznych, geograficznych i społecznych.
Przepisy są elementem systemu prawnego obowiązującego w danym okresie i na danym terytorium. Dotyczą
one:
działań człowieka w społeczeństwie,
obiektu budowlanego,
działań ściśle związanych z realizacją budownictwa.
Jednym z nieuwzględnionych wymiarów na schemacie jest niewątpliwie element czasu.
Przy realizacji obiektu budowlanego można wyróżnić następujące stany:
stan uświadomienia i formułowania się potrzeb,
stan przewidywania materialnego sposobu zaspokajania potrzeb,
stan zmian materialnych (realizacji obiektu),
stan zaspakajania przez obiekt budowlany potrzeb społecznych,
stan likwidacji obiektu.
Należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
1.
Co mamy budować?
2.
Jak to zrobić?
3.
Czym to zrobić?
3
Technologia i organizacja
Technologia i organizacja robót budowlanych
4.
Kto to ma zrobić i w ja
5.
Kto po kim pracuje i w jakim czasie?
6.
Ile to ma kosztować i kto pokrywa wydatki?
7.
Jakimi narzędziami posłużyć się by można
decyzje?
Poziomy zainteresowania jednostek aktywnych
I.
jednostki zajmujące się tworzeniem obiektów budowlanych “jako całości”,
II.
jednostki zainteresowane tworzeniem
budowlanego),
III.
jednostki zainteresowane właściwościami
Kto to ma zrobić i w jakich warunkach?
Kto po kim pracuje i w jakim czasie?
Ile to ma kosztować i kto pokrywa wydatki?
Jakimi narzędziami posłużyć się by można było w każdym momencie podejmować optymalne
było w każdym momencie podejmować optymalne
Poziomy zainteresowania jednostek aktywnych w budownictwie:
dnostki zajmujące się tworzeniem obiektów budowlanych “jako całości”,
jednostki zainteresowane tworzeniem elementu budowlanego (jako określonej części obiektu
elementu budowlanego (jako określonej części obiektu
jednostki zainteresowane właściwościami i tworzeniem elementów budowlanych.
i tworzeniem elementów budowlanych.
przemiany materiałowe jako systemy
procesy robocze jako systemy działań
działania produkcyjne jako systemy
przemiany materiałowe jako systemy przemian materiałowych,
procesy robocze jako systemy działań technicznych,
działania produkcyjne jako systemy przedsiębiorstw.
Proces inwestycyjny
Ogólny model struktury budownictwa (wg prof. Kazimierza
proces inwestycyjno-budowlany
materializację obiektu budowlanego zaspakającego tę potrzebę,
proces produkcyjny, czyli część procesu
projektów określonych w procesie inwestycyjnym,
Ogólny model struktury budownictwa (wg prof. Kazimierza Cieszyńskiego
budowlany, czyli zespół elementów umożliwiający, po sprecyzowaniu potrzeby,
materializację obiektu budowlanego zaspakającego tę potrzebę,
, czyli część procesu inwestycyjno-budowlanego przeznaczoną do ma
projektów określonych w procesie inwestycyjnym,
umożliwiający, po sprecyzowaniu potrzeby,
budowlanego przeznaczoną do materializacji
4
Technologia i organizacja robót budowlanych
proces wznoszenia (realizacji budowy), czyli część procesu produkcyjnego realizowanego na
wznoszonym obiekcie lub bezpośrednio przy nim.
Charakterystyka elementów struktury budownictwa
SYSTEM - zbiór elementów wraz z relacjami zachodzącymi pomiędzy nimi
System techniczny to obiekt budowlany lub inżynierski, charakteryzujący się:
określonym zespołem cech i właściwości (geometrycznych, fizykochemicznych,
mechanicznych, użytkowych, estetycznych i innych),
spełnieniem określonych wymagań ergonomicznych, ekologicznych, historyczno-kulturowych
i innych jego użytkowników,
zapewnieniem odpowiednich warunków bezpieczeństwa i trwałości jego struktury
technicznej,
stworzeniem warunków do właściwego użytkowania, utrzymania i remontów oraz organizacji
administrowania obiektem, zgodnie z życzeniami właściciela.
System produkcyjny to zespół ujmujący działalność wszelkiego rodzaju podmiotów gospodarczych,
świadczących usługi produkcyjne (realizacyjne i pomocnicze), niezbędne do powstania i eksploatacji systemów
technicznych.
Proces produkcyjny to zespół działań, realizowanych w ramach systemu produkcyjnego, obejmujących między
innymi działania techniczne (przetwarzania transportu, kontroli magazynowania i utrzymania), mających na
celu wytworzenie określonego asortymentu materiałów innych elementów budowlanych, potrzebnych do
wznoszenia (realizacji) systemów technicznych.
Działania te muszą uwzględnić:
przyjęte procedury technologiczne,
założony model organizacji,
ustalone kryteria ekonomiczne.
Proces inwestycyjno-budowlany to zespół różnorodnych procesów realizowanych przez systemy produkcyjne,
mający na celu przygotowanie systemu technicznego do eksploatacji przez inwestora, czyli podmiotu
gospodarczego. Proces inwestycyjno-budowlany mieści w sobie procesy badawczo studialne, decyzyjne
projektowania negocjacji, produkcji, wznoszenia, nadzoru itp., realizowanych przez podmioty gospodarcze na
zlecenie inwestora.
Działania zachodzące w procesie inwestycyjno-budowlanym są kierowane przez służby inwestycyjne inwestora
(lub upoważnionych przez niego podmiotów) i na ogół muszą zapewnić:
wykorzystanie określonych zasobów materialno-finansowych,
uwzględnienie warunków wyznaczonej nieruchomości,
zgodność z podjętymi uprzednio decyzjami o rodzaju i sposobie inwestowania,
spełnienie założeń organizacji i współdziałania uczestników zamierzenia.
Proces wznoszenia (realizacji budowy) to wydzielona część procesu inwestycyjno-budowlanego obejmująca
zespół działań technicznych (realizacyjno montażowych, transportowych, kontrolnych, magazynowania i
utrzymania), wykonywanych na realizowanym obiekcie, przez kwalifikowaną siłę roboczą z wykorzystaniem
dysponowanych środków technicznych.
Działania te muszą być zgodne z:
przyjętymi procedurami technologicznymi,
ustalonym modelem organizacji budowy,
określonymi kryteriami ekonomicznymi.
Specyficzne właściwości produkcji budowlanej to:
zmienność miejsca wytwarzania produktu i konieczność trwałego łączenia budowli z
gruntem; Produkcja odbywa się przeto na prowizorycznie urządzonym placu budowy.
Stacjonarny charakter budownictwa wynika również z jego wymiarów i masy. Powoduje to, że
front robót jest ruchomy. Brygady robocze i sprzęt przemieszczają się kolejno po częściach
(działkach roboczych) wznoszonego obiektu,
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]