Teoria działi literackiego - ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Exam z Teorii Literatury
1. Podział nauki o literaturze:
historia, teoria, krytyka
2. Teoria literatury, jej działy, zakres problematyki:
TL to dyscyplina w ramach literaturoznawstwa.
Działy:
- teorie:
*dzieła (ontologia, funkcje,wyznaczniki literackości, prawda i fałsz, budowa, teoria języka poetyckiego,
organizacja),
*procesu hist.-lit. (prawidłowości ewolucji dzieła),
*wartości,
*interpretacji,
*odbioru,
*genologiczna,
- metodologia badań lit. (odczytywanie kluczowych idei dzieła, konstruowanie teorii interpretacji),
- badania intertekstualne.
3. Poetyki:
* opisowa: wyodrębnia i szereguje kategorie morfologiczne dzieła lit., zarówno w zakresie form styl.-jęz., jak
i komp.-temat.
* historyczna: zajmuje się problemami rozwoju i przekształceń form lit. na przestrzeni wieków i w zależności
od poszczególnych epok.
* lingwistyczna: posługuje się teoriami językoznawczymi i wypracowanymi na ich gruncie metodami.
* stosowana:
* normatywna: zbiór norm i reguł pisania.
4. Definicje dzieła lit.:
Kleiner:
DL to całość psychiczna, możliwie najbogatszym jaką zawartość tekstu może wywołać u
jakiejkolwiek odpowiednio wrażliwej jednostki. DL jest w naszej psychice.
Ricards:
DL to klasa przeżyć czytelników, które są do pewnego stopnia podobne do przeżyć autora.
Ingarden:
DL to byt intencjonalny, który jest nieautonomiczny, wtóry, niesamodzielny i nieaktualny.
Wellek-Warren:
Dzieło sztuki to swego rodzaju przedmiot poznania, który posiada swoisty status
ontologiczny. Jest systemem norm, pojęć idealnych. Dzieło jest strukturą ukształtowaną z jednostek
jednostkowych.
Słownik:
Dzieło to językowy twór sensowny (wypowiedzenie, tekst), spełniający warunki literackości przyjęte
w danym czasie i środowisku. Szczególnie warunek artyzmu.
5.
Funkcje literatury:
ekspresywna, impresywna, poznawcza, fatyczna, metajęzykowa, informatywna,
rozrywkowa, ludyczna, autoteliczna, propagandowa, religijna, kontestacyjna, użytkowa)
wg Markiewicza:
*zasadnicze: przedstawiająca, wolicyjna
*oboczne: fatyczna, metajęzykowa
*towarzyszące:emotywna, autoteliczna, wyróżniająca
6. Wyznaczniki literackości:
*obrazowość (szczególne nacechowanie środkami wyobrażeniowymi)
*uporządkowanie naddane (cała sfera organizacji językowej dzieła i zgodne z organizacją tekstu
zwielokrotnienie relacji w układzie horyzont.→międzywyrazowe itd. i hierarchicznym→motyw, wątek, fabuła
*fikcja (świat przedstawiony nie daje się definiować przy zestawieniu z rzeczywistością zewnętrzną)
*intertekstualność (inne teksty przejawiają się w tekście)
*oryginalność (niepowtarzalność)
7. Fikcja literacka:
Markiewicz:
FL dotyczy rzeczywistości przedstawionej, wyznaczonej przez zdania, które z domniemanej
perspektywy autora nie są sądami prawdziwymi, a pozwalają rozpoznać swą nieasertoryczność (asercja -
uznanie wartości)
Ingarden:
Fikcję wyjaśnia się poprzez quasi-sądy, które nie mają przypisanej asercji. Nie są ani fałszywe, ani
prawdziwe.
8. Fikcja w dziele lit. : aspekty art. i poznawcze.
Fikcja pełni poznawczą funkcję dzieła, nie może być weryfikowana przez zestawienie z rzeczywistością
zewnętrzną. Prawda ogranicza poznanie. Fikcja jest uzgodniona z konwencjami lit.
9. Searle – fikcja:
Każdy rodzaj aktu może być fikcyjny. Jest pewnym udawaniem aktu lokucyjnego(wypowiedzi jak bytu).
Typy aktów: lokucyjny (wyp. jest), irlokucyjny (ktoś się staje w mówieniu), perlokucyjny(oddziałuje się na
odbiorcę, by ten się zmienił); performatywy- akty o sile rzeczotwórczej (np. przysięgi)
10. Prawda sądów -prawda dzieła:
Ziomek: Zarzut przeciwko Ingardenowi: gdy istnieje słaby związek między zdaniami a całością dzieła, to od
quasi-sądów nie można dojść z jednego do drugiego.
Rosner:(?)Jeżeli jakaś postać P mówi, że zdarzyło się A, a postać P nie istnieje to nie dajemy wiary jej słowom.
(?)Między prawdą dzieła a zdań go tworzących nie ma zależności. Prawda może się opierać o zdania fikcyjne,
a nawet fałszywe.
11. Enklawa prawdy:
W pewnym świecie nieistniejącym sądy są uznawane ze względu intencjonalności.
12.
Prawda:
Cecha wypowiedzianych zdań określająca ich zgodność z rzeczywistością.
Fałsz:
Zaprzeczenie czemuś co jest, stwierdzenie, że coś jest, gdy tego nie ma.
Asercja:
Uznanie wartości, uznanie zdania za prawdziwe
Quasi-sąd:
Tłumaczy fikcję. Nie ma przypisanej asercji. Nie jest ani prawdziwy, ani fałszywy.
13. Kategorie formy i treści:
Forma:
zmysłowy element w dziele, układ znaków, znaczenie, Formaliści Rosyjscy: chwyt, zjawisko
językowe nacechowane estetycznie, przyciągające naszą uwagę, zjawisko na pograniczu języka i psychologii
odbioru; konstytuuje strukturę; znak
Treść:
idea dzieła, znaki materialne, FR: semantyka dzieła, wartość objawiana przez dzieło, semantykę wyraża
się przez chwyty; struktura; znaczenie
14. Budowa dzieła wg Ingardena:
4 warstwy: językowo brzmieniowa (brzmieniowa i semantyczna), przedmiotów, wyglądy (jest ważna, gdy
łączy się z obrazowością).
15. Schematyczność i konkretyzacja
Odbiorca musi wypełnić miejsca niedookreślone, które pozostawiają warstwy i fazy – konkretyzacja. Ubrać
schemat w konkrety. Skończoność dzieła - nieskończoność wypowiedzenia. Język może objąć konkret.
16. Teoria strukturalna badań lit.:
Systemowe rozumienie języka, relacyjna koncepcja znaku, system jest wcześniejszy niż znak, struktura jest
nadrzędna i nadaje tożsamość elementom. Elementy systemu mogą być przebudowywane. Związek między
znakiem a znaczeniem jest umowny. Język jest synchroniczny. Mowa, wypowiedź ma charakter czasowy.
Metoda strukturalna
– podkreślanie w charakterystyce właściwości przedmiotu, że te właściwości są
charakteryzowane przez szerszy układ oraz inne elementy układu. Struktura udziela istnienia przedmiotowi.
To całość mówi o roli pełnionej przez zdanie.
17. Lingwistyczna koncepcja dzieła:
wg Słowińskiego:
3 warstwy – 1- brzmienia, 2- znaczenia słów i zdań, 3- postaci, wyglądy, przedmioty(wielkie
figury semantyczne). Wszystko w dziele jest językowe.
Mukažowski:
są zasady, którymi rządzi się semantyka
zdań, są to zasady akumulacji znaczeniowej. Znaczenia zaczynają funkcjonować w rozmaitych powiązaniach.
Ambiwalencja między wynikiem zdania, a tym co elementy prezentują poza zdaniem.
18. Język a tekst:
Proces tworzenia:
początek i koniec (ograniczenie), powiązane ze sobą jednostki (strukturalizacja), znaczenie
Tekst: zespół uporządkowanych zdań
I
Górny: Tekst jest konwencja wyboru środków jęz. i reguł, układu ich
oraz przekształcenia semantyczne. Wypowiedź ma charakter linearny. Cechuje ją strukturalność i konkretność.
Konsekwencją jest to, że słowo poza tekstem znaczy inaczej. Każdy tekst wykazuje się determinacją
stylistyczną.
I
Tekst to wypowiedź skończona jednego, dwu lub więcej podmiotów na jeden temat, utrwalona
lub nie, realizująca reguły systemu językowego w takim stopniu, że może być zrozumiałą, mająca postać
niezmiennej, nieodwracalnej sekwencji znaków językowych, która z punktu widzenia nadawcy ma kompletną
ilość informacji skierowanych do konkretnego adresata.
Struktura języka tekstu: dwie płaszczyzny struktury tekstu językowego:
strukturę głęboką
, czyli treść
oznaczaną (znaczenie) danego tekstu oraz
strukturę powierzchniową
, czyli formę tekstu (użyte wyrazy,
zwroty, formy fleksyjne i konstrukcje syntaktyczne). Relacja między tymi strukturami nazywa się stylem
językowym.
Właściwości: 1 – strukturalny charakter budowy zapewniający koherencję, kompletność i samowystarczalność,
2 – Wyrazista organizacja językowa, która wyraża się bezinteresownym uporządkowaniem naddanym (jęz.
poetycki), 3 – Fikcja, 4 – Oryginalność i niepowtarzalność, 5 – intertekstualność.
19.
Koherencja:
słabsza spójność zdaniowa,oparta na semantyce, jedność znaczeniowa
Kohezja:
mocna spójność posiadająca językowe wykładniki, wszelkie nawiązania między zdaniami.
Granica tekstu:
(?)
20.
Izotopia tekstu:
Relacje wyrażeń referencyjnych w tekście do ich poprzedników i związana z tym sprawa
odniesienia przedmiotowego do wypowiedzi, przechodzenie od jednostek niższego rzędu do wyższego.
Rama modalna:
Sytuacja w jakiej tekst istnieje.
Metatekst:
Tekst traktujący o innym tekście
21.
Dzieło otwarte:
Dzieło umożliwiające własną interpretacje odbiorcy
Struktura zamknięta:
Struktura mająca jedną interpretację, nie daje się inaczej definiować.
22. Podział składniowy – podział zdania, presupozycja:
Układy zdań w poezji coś znaczą, semantyzacja wszystkich poziomów poezji. Presupozycja to wniosek, który
można wyciągnąć ze zdania, jak i z jego negacji.
23. Styl, kryteria stylu, wybór stylistyczny, style funkcjonalne i ich specyfika językowa:
Styl:
jakość strukturalna wynikła z doboru, układu i przekształcenia elementów języka zrealizowanych w tym
tekście.
Kryteria stylu: (?)
Wybór stylistyczny:(?)
Style funkcjonalne:
publicystyczny, administracyjno-prawny, naukowy, artystyczny.
24. Warunki poetyckości w sferze komunikatu jęz., Jakobson – empiryczne kryterium dla funkcji poetyckiej:
Warunki:
otwartość na style, zmienności, nie ma granic
Jakobson:
Przeniesienie zasady ekwiwalencji (równoważności) z osi wyboru na oś kombinacji. Wybór i styl
decydują o literackości.
25. Idea i cechy jęz. poetyckiego, język poetycki – języki poezji.
Poezja posługuje się równaniem, by zbudować szereg. Poezja jest w pewnym sensie magicznym językiem.
Podobieństwo nabudowane na przyległości wnosi rdzeń symboliczny. W poezji znaki nie są arbitralne i
konwencjonalne. Wypowiedź poetycką cechuje stereometryczność (zbieżność między różnymi elementami
tekstu), różne kody odczytania – różne odczytanie ostateczne, w procesie komunikacji między nadawcą i
odbiorcą część informacji się traci, poszerzony kod pozwala na dowiedzenie się więcej.
Język poetycki jest specyficznie wydolny → semantyka z każdego poziomu języka. Cechy uniwersalne
charakteryzują poezję.
Języki poezji – mają charakter ograniczony, zjawiska o charakterze historyczno – literackim.
26. Metafora i jej tworzenie wg Blacka.
Metafora to zespół wyrazów, które tworzą kontekst odbierający im pierwotne znaczenie w zupełności lub
częściowo.
Black: 1 – substytucyjna (wyrażenie zastąpione innym w toku mowy, wprost nie pasujące, ale pozwalające
lepiej zrozumieć: Rysiu jest lwem; 2 – porównawcza : Rysiu jest jak lew (w byciu dzielnym); 3 – interakcyjna
(konotująca): Biedni są murzynami Europy.
Metafora jest nieprzekładalna.
27. Metafora – metonimia:
Metonimia to użycie wyrazu, który z pojęciem, o które chodzi, pozostaje w związku logicznym bądź czasowo
– przestrzennym. Jest logiczna, w przeciwieństwie do twórczej, kreacyjnej, symbolicznej, wyobrażeniowej
metafory. Choć i tutaj następuje przeniesienie znaczenia jednego przedmiotu na inny.
28. Alegoria i symbol - Ricoeur
Alegoria jest jednoznaczna i przekładalna, a symbol - nie. W alegorii sens jest przypadkowy. Symbol –
pierwszy sens odsłania drugi, ale pierwszy nie jest przypadkowy tylko sprzężony z drugim.
29. Przekształcenia w obrębie składni:
Przekształcenia, które bazują na zmianie struktury zdania. Inwersja, anafora, epifora, elipsa.
30. Przekształcenia semantyczne:
Synekdocha – jednostka do gatunku, gatunek do całości
Litota – minimalizacja, zaprzeczenie słowa w funkcji eufemistycznej
Peryfraza – omówienie
Alegoria – upostaciowione abstrakty
Alegoreza – szukanie sensu i tłumaczenie
Symbol
31. System prozodyjny
Zespół czynników brzmieniowych mowy tworzymy przez intonację, akcent i pauzę. Służy do deminitacji
(dzielenia) tekstu. Funkcje tego systemu spełniają się w obrębie zdania. Gdy dominuje intonacja -proza, pauza
– wiersz, akcent – skandowanie.
32. Wiersz, wers, wiersz a zdanie.
Wiersz
– sposób prozodyjnej fragmentacji tekstu za pomocą arbitralnych pauz, których tekstową wydolność
określają reguły systemu prozodyjnego języka. Pauza może tworzyć, służyć tworzeniu jednostek
ekwiwalentnych.
Wers
– odcinek mowy wierszowanej zawarty między dwiema pauzami wersyfikacyjnymi, które są dla niego
czynnikiem konstytutywnym.
Dla interpretacji utworu ważna jest realizacja porządku między wierszem a zdaniem (dierezowany – zgodny,
cezurowany – granice stóp wewnątrz wyrazu)
33. Metr, konstanta akcentowa, rym.
Metr
- (?)
Konstanta akcentowa
–(?)
Rym
– fonetyczna zgodność wyrazów od akcentu aż do końca, funkcje: instrumentacyjna, wierszotwórcza,
semantyczna.
34. Sylaba, stopa akcentowa, zestrój akcentowy.
Sylaba
– odcinek toku mowy, którego ośrodkiem jest samogłoska
Stopa akcentowa
- powtarzające się układy sylab akcentowanych i nieakcentowanych.
Zestrój akcentowy
- obdarzona sensem grupa sylab posiadająca jeden główny akcent.
35. Istota wiersza – polemika:
(?)
36. Typy formacji wersyfikacyjnych:
- średniowieczna – różnorodność kombinacji intonacyjnych, wiersz wersowo-zdaniowy,
- renesansowa – miara wiersza oderwana od składni, przerzutnia,
- sylabotonizm – spadek adoniczny, kadencja na końcu
37. Nowa estetyka wiersza:
Kompozycje kompletnie nienumeryczne, tylko z pauzą, zawsze bojkotują zdanie, albo zgodne, albo niezgodne.
38. Układy znaczeniowe a motywy – Markiewicz
- poziom wlk. figur semantycznych – znaczenia rodzą się z ujęć
sekwencja – pewna grupa zdań dotyczących konsekwentnie jednej postaci literackiej lub jednego układu
znaczeniowego
wyższy układ znaczeniowy – scalanie sekwencji
Najważniejsze wyższe układy znaczeniowe: przedmioty przedstawione, fabuła, cały świat przedstawiony,
dygresje, osobowość literacka narratora i czytelnika.
39. Postać literacka, kryteria analizy:
Postać
stanowi centralny element świata przedstawionego, wyraża więcej niż znaczy i jest uogólnieniem
ludzkiego doświadczenia.
Analiza:
stosunek postaci do prawdopodobieństwa życiowego; zasada stosowności, zgodności ze wzorem,
decorum; koncepcja osobowości postaci – cechy emocjonalne, intelektualne, charakter; ujmowanie z
perspektywy wew. i zew.; ciągłe lub nie prezentowanie postaci.
40. Fabuła, kryteria analizy:
Fabuła
jest złożona z motywów zdarzeniowych, składa się z wątków (główny i obiegowy)
Analiza:
uporządkowanie czasowe, uporządkowanie przyczynowo-skutkowe, uporządkowanie celowościowe.
41. Akcja (epika, dramat) i intryga a akcja:
Akcja
to typ fabuły, w którym dominują motywy zdarzeniowe, a szczególnie konflikty, intrygi, walki, czy
przemieszczanie się bohaterów. Zdynamizowany typ fabuły. W dramacie motywy widoczne. W dramacie akcja
to silnik napędowy działań wewnętrznych, to co z wewnątrz eksponuje się na zewnątrz, interioryzacja intrygi.
Intryga to obserwacja zdarzeń, eksterioryzacja akcji, cała sekwencja zdarzeń.
Analiza:
stosunek do prawdopodobieństwa życiowego, stopień przewidywalności i sposób motywacji zdarzeń,
więź kompozycyjna, ciągłość przedstawiania akcji, zjawiska na linii statyka, dynamika, zmienność ,
tożsamość; czas i miejsce w zależności fabuła – narracja, pozycja narratora wobec rzeczywistości poznawanej
(fabularnej).
42. Przestrzeń
Jest funkcją bohaterów i zdarzeń, oni wyznaczają perspektywę przestrzeni. Sama może być tematem utworu.
Może się wyłaniać w perspektywie metaforycznej.
Przestrzeń: element morfologii dzieła, konwencja przestrzenności – metody ukazywania przestrzeni, przestrzeń
dana w systemie językowym, związanie ze wzorcami kulturowymi – charakteryzuje się warunkami
antropologicznymi (własna-obca, świecka-sakralna), kategorie archetypiczne – są takie motywy, które są
szersze niż topos, bo noszą piętno ludzkiej psychiki (centrum, droga, dom); kategorie fizyczne i matematyczne
- naukowe modele przestrzenności.
Badanie: płaszczyzna opisu – ukazanie w dziele, sceneria – wypełniona elementami świata przedstawionego
(uporządkowanie, zbiór umiejscowień, zorganizowana całość), sensy naddane.
43. Czas w utworze:
To miara przebiegu zdarzeń, linearny, sekwencyjnym respektuje porządki przyczynowo-skutkowe. Relacje
między czasem fabuły a czasem narracji → Narracja generuje fabułę: a)pewna równoczesność czasów, b)
nierównoczesność – świadczy o dystansie między fabułą a akcją (poznawczy, emocjonalny, aksjologiczny):
fabuła poprzedza akcję.
44. Świat przedstawiony:
Wszystko co prezentowane, ma charakter znakowy.
Kategorie: stopień i kierunek transformacji rzeczywistości, organizacja czasowo-przestrzenna, świat w jednej
płaszczyźnie (rzeczywistość w utworze), w wielu płaszczyznach (potrzeba uogólnienia); hierarchia wartości,
wartości emotywne (wskazują osobowość autora).
Temat dzieła:zorganizowany zespół centralnych motywów świata przedstawionego.
Idea utworu może się realizować jako: problem – zmierzające do obiektywnego ujęcie zagadnień natury,
społeczeństwa..., tendencja – idea jest dana w sposób apodyktyczny.
45. Kompozycja a budowa – Hutnikiewicz:
Organizacja treściowa: budowa i kompozycja.
Budowa – pewien dający się wydzielić model formalnego uporządkowania materiału fabularnego, kompozycja
– porządku musimy dopiero dociekać, jest mechanizmem uzasadniającym budowę. Kompozycja warunkuje
budowę.
Zasady: selekcji i umiaru, motywacji kompozycyjnej (logiczny porządek), maksymalny efekt estetyczny.
46. Narrator, narracja, sytuacja narracyjna:
Narrator:
zawsze postać wirtualna, poświadczona znaczeniami, jego wypowiedzi są jego świadectwami, jest to
postać należąca do fikcji, która akt mówienia kreuje na sprawcę świata przedstawionego i tego wszystkiego, co
się w tym świecie dzieje, jest sprawcą tego jak przeżywamy świat i to on nam go pokazuje, jest pewną rolą
autora, w prozie jest najczęściej w 3 os. jako narrator autorski (auktorialny).
Narracja:
oznacza językowe, komunikacyjne czynności narratora. Ma postać wypowiedzi monologowej, w
której zestawiony zostaje ciąg zdarzeń, postaci, środowisko, w którym one działają. Od strony językowej
narracja jest zbiorem zdań obejmujących formy podawcze (mowa zależna, pozornie-zależna, monolog, dialog).
Sytuacja narracyjna:
obejmuje stosunek między narratorem, światem przedstawionym (fabuła, postać literacka)
i czytelnikiem wirtualnym. Rządzą nią reguły poznawcze i artystyczno-estetyczne.
47. Narracja wg Łebkowskiej:
Funkcja poznawcza narratora, problem tożsamości narratora, problem fikcyjności referencji, odnoszenie się do
bohaterów, na ile przemyślana i spójna wypowiedź.
48. Narracja wg Czermińskiej:
Cztery możliwości mówienia o świecie ( swój dla swoich, swój dla obcych, obcy dla obcych, obcy dla swoich).
49. Poetyka opowiadania – Owczarek:
Narracja na 3 poziomach: informacja (strategia ludzkiego rozumienia, zdania przekazują informację), strategia
dramaturgiczna ( tematyczna, śledzimy pragnienie i dążenie do jego realizacji, motywacja), makrostrukturalna
strategia (losy bohatera, od stanu początkowego do końca).
50. Narracja a kształtowanie tożsamości – Trzebiński:
Narracja może być traktowana jako kształtowanie tożsamości: kształtowanie motywacji działań ( tłumaczenie i
usprawiedliwianie własnych zachowań), reinterpretacja przeszłości, symulowanie przeszłości (tworzenie
własnego mitu, myślenie kontrfaktuale), poznawcza interpretacja własnych stanów emocjonalnych
(posługiwanie się pewnym kodem, który buduje wartości, intelektualizacja emocji).
51. Literacka sytuacja komunikacyjna:
Twój językowy jako komunikat. Dzieło literackie – możemy o nim wnioskować z zachowań językowych.
Wiedzę czerpiemy z: wypowiedzi wprost (inf. stematyzowana), zachowań językowych (inf. implikowana).
52. Instancje nadawcze – cele i kryteria:
Instancje nadawcze: autor → czytelnik konkretny, podmiot czynności twórczych → odbiorca idealny I ←
zewnątrz tekstowe I, mówiący bohater, podmiot literacki → odbiorca wirtualny, podmiot utworu → odbiorca
całego utworu I ← wewnątrz tekstowe I
Podmiot literacki (narrator, podmiot liryczny), podmiot utworu (najwyższa instancja spośród instancji
wewnątrz
tekstowych. Narrator powieści nie o wszystkim, wie, nie ogarnia świadomością całego utworu, to świadomość
(instancja nadawcza), która wie o wszystkim co się dzieje w utworze, jaka jest jego konstrukcja, całego
artefaktu, zewnętrznej obudowy realizacji fizycznej tekstu, jego świadomość nie ma jednak wiedzy
zewnętrznej. Dramat nie ma głównego podmiotu, informatora w utworze, ale kiedy spojrzymy na całość
utworu istnieje podmiot utworu.
Podmiot czynności twórczych
– nadawca reguł, rola twórcza autora. Jest pomiędzy utworem a światem
zewnętrznym. Tworzy utwór, ale jest świadomy artystycznego kontekstu utworu. Struktura artystyczna
tworzenia.
Autor: instancja psycho-fizyczna, jest w roli kulturowej, zespół ról społecznych i kulturowych.
Każda z instancji może być sposobem lub przedmiotem badań. Cecha zasadniczą podmiotu utworu jest, to, że
jest dany przez implikacje. Stematyzowanie podmiotu utworu sprawia, że podmiot przestaje być podmiotem
utworu. Podmiot utworu transcendentuje wszystkie tematyzacje, nie jest stematyzowany, ale tematyzuje.
53. Sposób istnienia kategorii genologicznych:
- realizm platoński (porządek idei i rzeczy, gatunek jest ideą)
- aprioryzm (nasz umysł tworzy kategorie genologiczne, a my z nich korzystamy, są one niezmienne)
- konwencjonalizm ( gatunki są czymś umownym).
- indywidualizm ( genologiczna kategoria jest fikcją stworzoną do pewnych celów)
- nominalizm (nie ma ogólnych pojęć rzeczy istnieją tylko nazwy)
54. Rodzaje literackie – kryteria podziału:
- jakość podmiotu literackiego i jego stosunek do świata przedstawionego (świat -pretekst → liryka, świat
racjonalny → epika, podmiot liryczny zredukowany do minimum → dramat)
- szukanie kryteriów rodzajowych: dominująca figura semantyczna (podmiot liryczny → liryka, narracja i
fabuła → epika, akcja → dramat)
- specyfika językowo-stylistyczna ( monolog, wyznanie → liryka, opis, opowiadanie, wypowiedzi boh., mowa
zależna i niezależna → epika, dialog, monolog → dramat)
55. Genologia wg Skwarczyńskiej
Rodzaj literacki jest ponadhistoryczny, wynika z ponadhistorycznej natury ludzkiej. Funkcjonalne
wyodrębnianie rodzajów: każdy rodzaj cechuje się odmienną funkcją. Gdy chcemy określić funkcję bierzemy
pod uwagę: nadawcę, odbiorcę, sytuację nadawczo-odbiorczą, przedmiot komunikatu, tworzywo i kod
[ Pobierz całość w formacie PDF ]