Teletekst

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Teletekst (z Wikipedii)
Teletekst
– sygnał cyfrowy dołączany do emisji telewizyjnej, zawierający dane, które nowoczesne
odbiorniki telewizyjne interpretują jako tekst (dostępny w 16 kolorowej palecie). Teletekst
wykorzystuje emitowane niewidoczne dla odbiornika linie obrazowe. W teletekście nadawcy
telewizyjni zamieszczają bieŜące informacje, program telewizyjny, serwis pogodowy, sportowy,
ogłoszeniowy, bardzo często takŜe konkursy, czaty SMS-owe i serwisy randkowe. Dla części stacji
teletekst jest źródłem dodatkowych dochodów, głównie dzięki jego zintegrowaniu z systemami
audiotele. Obecnie moŜliwe do wykorzystania jest 800 stron (od 100 do 899).
Historia teletekstu
Pierwsze prace nad stworzeniem teletekstu rozpoczęto w latach 70. w Wielkiej Brytanii. Pierwsze
transmisje teletekstowe pod nazwą
Ceefax
telewizja BBC wyemitowała pod koniec 1974 r. Jednak
moŜliwości systemu były bardzo ograniczenie (szczególnie jeśli chodzi o ilość stron teletekstu). Nie
było równieŜ zestawów telewizyjnych z dekoderami, które słuŜyłyby do odbioru dołączanych do
transmisji telewizyjnej danych. Dopiero pod koniec lat 70. zaczęła zwiększać się liczba sprzętu
zdolnego do odbioru teletekstu w Wielkiej Brytanii.
W 1975 r. rozpoczęły się takŜe prace nad francuskim systemem teletekstu. Zarówno na jego bazie, jak
i bazie brytyjskiego
Ceefaxu
w latach 80. swoje systemy teletekstowe zaczęły wprowadzać
amerykańskie sieci telewizyjne (m.in. CBS i NBC).
W latach 90. nastąpił dynamiczny rozwój teletekstu. Zaczęły go wykorzystywać sieci kablowe i stacje
rozrywkowe, powstające w tym okresie. Wkrótce był on obecny takŜe w większość stacji publicznych
w byłych krajach socjalistycznych, a w ślad za nimi poszły telewizje komercyjne.
Obecnie teletekst jest standardowym rozszerzeniem działalności stacji telewizyjnych. Większość stacji
wykorzystuje technologię teletekstową do przesyłania informacji, będących uzupełnieniem oferty
programowej danej telewizji. Coraz częściej jednak znacznie popularniejszym dodatkiem do programu
telewizyjnego staje się Internet. Globalna sieć przewyŜsza bowiem moŜliwościami teletekst, który nie
pozwala emitować zdjęć, multimediów i jest ograniczony w ilości umieszczanych danych.
Teletekst w Polsce
W Polsce na początku lat 90. Telewizja Polska uruchomiła pierwszą transmisję teletekstową –
Telegazetę (stąd bardzo często teletekst nazywany jest błędnie telegazetą. Telegazeta jest nazwą
handlową i jako taka nie moŜe być wykorzystywana jako nazwa środka przekazu danych).
Teletekst
Sygnał teletekstu przekazywany jest w postaci cyfrowej na liniach obrazu w trakcie wygaszania
pionowego (przy zmianach półobrazu).
KaŜda linia teletekstowa zawiera pakiet bitów złoŜony z 45 bajtów, kaŜdy bit trwa ok. 140 ns, a cały
pakiet ok. 52000 ns. Jedna linia teletekstowa zawiera 40 znaków. 5 pierwszych bajtów jest
wykorzystywanych do synchronizacji zegara w dekoderze teletekstu, synchronizacji znaków i
identyfikacji danych np. nr wiersza na stronie. jedna strona teletekstu jest złoŜona z 24 wierszy
przesyłanych w ciągu 0,24 s. Jeden wiersz strony zawiera 40 znaków, w kaŜdym półobrazie nadaje się
dwie linie teletekstu, półobrazy zmieniają się co 20 ms więc czas przesyłania jednej strony wynosi
0,24s.
Przesyłane do odbiornika strony tekstu są gromadzone w pamięci komputera i wysyłane cyklicznie
wraz z nadawanym sygnałem telewizyjnym. W rzeczywistości przesyłane są nie znaki alfanumeryczne
a ich adresy pod, którymi w pamięci generatora znaków w odbiorniku TV są one umieszczone wraz z
ich atrybutami. Atrybut określa jednoznacznie cechy znaków, tj. kolor znaku, rozmiar znaku i
zabarwienie tła. Deszyfrowanie nadanych kodów znaków i kodów atrybutów następuje w generatorze
znaków wchodzących w skład dekodera TXT w odbiorniku TV.
Schemat blokowy odbiornika z dekoderem TXT.
Odbieranie informacji TXT zapewnia dekoder TXT, którego podstawowym zadaniem jest
gromadzenie kodów znaków i kodów atrybutów tworzących jedną stronę teletekstową. Po wybraniu
strony teletekstu przez uŜytkownika, dekoder dokonuje zamiany kodów znaków i atrybutów na
odpowiadające im sygnały elektryczne (wizyjne), które przez procesor sygnałów RGB wyświetlają
informacje wybranej strony na ekranie odbiornika. Wybory stron dokonuje się przez wpisanie do
dekodera numeru strony za pomocą pilota. Dekoder teletekstu wydziela z sygnału wizyjnego po
detekcji informacje o znakach strony (sygnał PCM). Po przyjęciu przez dekoder numeru, strony
rozpoczyna się gromadzenie w pamięci dekodera adresów Ŝądanej strony.
PoniewaŜ informacje zawarte w kolejnych stronach całego magazynu są nadawane cyklicznie, stąd
dostęp do wybranej strony jest opóźniony. Czas oczekiwania na wybrane strony jest podstawową
wadą teletekstu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]