Teoria konfliktów

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Przyczyny konfliktów, teoria konfliktówWojna•G. Hegel – wojna utrzymuje narody w moralnym zdrowiu;•H. von Treitschke – wojna jako warunek rozwoju;•E. H. Carr – akuszerka zmiany;•C. von Clausewitz – wojna jako kontynuacja stosunków politycznych (akt przemocy dlazmuszenia przeciwnika, aby spełnił naszą wolę)Konflikt zbrojny vs. wojna•Konflikt – wszelkie przejawy walki zbrojnej, także niewypowiedziane, której uczestnikamisą strony nie będące podmiotami prawa międzynarodowego;•Wojna – działania wojenne, tj. stan wojny i operacje prowadzone w ramach walkikonwencjonalnej lub partyzanckiej, o zasięgu światowym, czy lokalnym, z użyciem siłlądowych, powietrznych i morskich (stan wojny – sytuacja prawna, w której uznaje sięistnienie wojny);Przyczyny wojen•Zachowania instynktowne – zachowania wyuczone•Przyczyny bezpośrednie – przyczyny głębokie•Przyczyny pozytywne (efficient) – przyczyny przyzwalające (permissive)•Motywy dążenia do wojny: świadome – nieświadome•Przyczyny konieczne – przyczyny wystarczająceŹródła w naturze ludzkiej•zachowania instynktowne (Dawkins – nawet geny);•teorie frustracji – Reinhold Niebuhr – projekcja ego na naród;•teorie błędu – mispercepcji – badania Robert Jervisa, Kennetha Bouldinga – filtrujemy światprzez schematy – mogą być błędne;•„grupowe” teorie wojny – my vs. oni, psychologia tłumu Le Bona (Niebuhr – Moral Man andImmoral Society);Przyczyny wojen•Strukturalne – zależne od rodzaju techniki, nadmiernego zbrojenia, wzrostu znaczenia elitwojskowych, potencjału ekonomicznego i demograficznego;•Koniunkturalne – polityczne alianse i koalicje, zmiany opinii publicznej pod wpływem ideologii,propagandy lub religii, negatywne stereotypy etniczne;•Okazjonalne – nieprzewidywalne incydenty, prowokacje;Przyczyny wojen•Czynniki ekonomiczne – napięcia o charakterze wewnętrznym, uzależnienia zewnętrzne,miejsce w międzynarodowym podziale pracy;•Czynniki polityczne – napięcia wewnętrzne, podziały etniczne, roszczenia terytorialne,poczucie zagrożenia zewnętrznego, działalność opozycji;•Czynniki ideologiczne – ustrojowe, religijne, przeszłość historyczna, uprzedzenia rasowe;Podmioty wojen•rzadziej wojny między państwami – od l. 70. ok. 10 proc.•problem konfliktów etnicznych – gwałtowność, okrucieństwo, nie pasują do modeluClausewitza•wojny między cywilizacjami a wojny między państwamiWojna nowoczesna•XVIII w. – wojny o małej intensywności (drogi pobór i utrzymanie, powolne ruchy wojsk,potrzeba świetnego wyszkolenia – cenny żołnierz, aprowizacja)•XIX w. – powszechna mobilizacja (filozofia, zmiana systemu społeczno-politycznego),wykorzystanie przemysłu (kolej, telegraf), siła rażenia broni (broń gwintowana, maszynowa),zmiany w technice (wprowadzenie korpusów, wojny ofensywne – aprowizacja, liczby, bitwy,pościgi)•zmiany w wojnach morskich (Mahan)Wojna nowoczesna•XX w. – wojna totalna – I WS – 3 mln żołnierzy po każdej ze stron – broń defensywna, brakmożliwości okrążania – wojna na przetrwanie gospodarek i społeczeństw (technika – czołgi,gazy, nowe fronty, naloty bombowe, wojna podwodna, blokady, cele niewojskowe);•II WS – blitzkrieg (taktyka) – totalność wojny, przemysł, wynalazki (radar, broń nuklearna,echosonda), walka między ideologiami, bombardowanie obiektów cywilnych (z czasemselektywne), lotniskowce, amfibie, siły powietrzneStrategia•Wskazuje, jak odnieść zwycięstwo poprzez wojnę, inaczej siła działa w próżni;•Analiza strategiczna powinna przebiegać racjonalnie;•Warunki mogą się zmieniać;•Zmiana podejścia do strategii w epoce ponowoczesnej, wojen asymetrycznych,informacyjnych etc.Karl von Clausewitz•Trójca – namiętność, prawdopodobieństwo i racjonalność•Rozpoznanie natury danej wojny (uchwycić punkt ciężkości przeciwnika);•Wojna ograniczona – wojna nieograniczona•Rachunek zysków i strat (podstawowe interesy)•Tarcie – trudności w przejściu od wojny papierowej do rzeczywistejSun Zi (VI-V w p.n.e.)•Wartościowanie różnych strategii – zwycięstwo bez rozlewu krwi (złamać wolę walki);•Informacja, atak na strategię wroga, potem sojusze, wreszcie rozbicie armii;•Kluczowa rola wywiadu – proporcje sił – zwycięstwo można przewidzieć;•Podstęp, zaskoczenie, osłabienie morale wroga;Uwarunkowania geopolityczne•Potęga morska – Alfred Mahan (1890 – Wpływ potęgi morskiej na historię)•Potęga lądowa – Halford Mackinder – heartland – Euroazja (naturalne przeszkody)•Nicolas Spykman – Rimland – tereny otaczające (Europa i Daleki Wschód)System międzynarodowy•Wizja realistyczna – Hobbes – państwo jako ucieczka od stanu natury;•dylemat bezpieczeństwa; Morgenthau – Politics Among Nations: The Struggle for Power andPeace;•Th. Schelling – realizm strategiczny;•K. Waltz – neorealizm;System międzynarodowy•Liberalizm – Locke, Kant, Smith;•Stosunki międzynarodowe oparte na współpracy;•Wielowymiarowa polityka zagraniczna;•Liberalizm socjologiczny, instytucjonalny, republikański, współzależności;Potęga państwa•P = (C+E+M) x (S+W)•„P” oznacza potęgę państwa,•„C” to tzw. masa krytyczna wynikająca z ludności i terytorium,•„E” to potęga gospodarcza,•„M” potęga militarna;•„S” odnosi się do strategii państwa,•„W” woli realizacji strategii międzynarodowej [ Pobierz całość w formacie PDF ]