teoria - typy i rodzaje prawa na ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wosdlaciebie@gmail.com
wosdlaciebie@gmail.com
Typy prawa na świecie
 
Stanowione
oznacza wydawanie przepisów prawnych przez właściwe organy ustawodawcze, według
zatwierdzonego procesu legislacyjnego występuje w Polsce i innych państwach Europy.
 
Zwyczajowe
powszechnie stosowane reguły stanowiły normy prawne, niepisane. Dziś rzadko
występujący typ prawa.
 
Oparte na panującej religii
przepisy religijne są równoznacznymi normami prawnymi, często zawarte
w konstytucjach tych państw. Zapisy tego typu moŜna odnaleźć w konstytucji m.in. Pakistanu, czy Maroka.
Normy religijne w tych państwach pokrywają się z normami prawnymi np. w Iranie nie przestrzeganie
zasad i norm prawnych jest rozpatrywane jako grzech.
 
Precedensowe (common law)
które za źródło prawa uznaje nie tylko ustawy, ale równieŜ orzekanie
sądowe. Jest ono równoznaczne z tworzeniem prawa (prawotwórstwem). Precedens nie jest zasadą
stosowaną mechanicznie, dlatego nie publikuje się takich zbiorów orzeczeń. System common law
występuje w Irlandii, Australii, Wielkiej Brytanii oraz w USA i Kanadzie gdzie podczas rozprawy sądowej
sędzia na uŜytek rozprawy formułuje nowe normy prawne, obowiązujące od tego momentu.
 
Hybrydalne
występuje jako system mieszany prawa zwyczajowego i stanowionego np. Japonia gdzie
stosuje się jednocześnie systemy prawa stanowionego i precedensowego. Najczęściej występuje w krajach
postkolonialnych.
wosdlaciebie@gmail.com
wosdlaciebie@gmail.com
Rodzaje prawa
Współcześnie znawcy tematu wyróŜniają następujące rodzaje prawa:
Prawo międzynarodowe (publiczne)
– reguluje stosunki międzypaństwowe oraz pomiędzy państwami, a
innymi podmiotami prawnymi np. organizacje międzynarodowe. Obejmuje prawo dyplomatyczne, konsularne i
obywatelskie. Celem prawa międzynarodowego jest rozwijanie współpracy oraz rozstrzyganie kwestii spornych
na drodze rozstrzygnięć pokojowych. Źródłem jego stanowienia są umowy i zwyczaje międzynarodowe, uchwały
organizacji międzynarodowych oraz orzecznictwo sądów międzynarodowych. W razie naruszenia norm mogą
być podjęte sankcje międzynarodowe o charakterze politycznym, dyplomatycznym lub ekonomicznym.
WyróŜniamy takŜe
prawo międzynarodowe prywatne
, regulujące stosunki pomiędzy podmiotem krajowym,
a cudzoziemcami, opisujące równieŜ sytuację cudzoziemców w danym kraju (np. sprawy spadkowe w
małŜeństwach mieszanych, czy procedury rozwodowe i wiele innych). Prawo międzynarodowe prywatne
wywiera wpływ na prawo wewnętrzne danego kraju. Źródłem podstawowym prawa międzynarodowego są
umowy międzynarodowe. W Polsce są to następujące akty prawne:
 
Konstytucja RP art. 37,52,79,
 
Ustawa Prawo prywatne międzynarodowe z 12 listopada 1965 roku, DZ.U. Nr 46 poz 290,
 
Ustawa o obywatelstwie polskim zawarta w Dz.U z 2000 r Nr 28 poz 353,
 
Ustawa o cudzoziemcach zawarta w Dz.U. 13.06.2003r
Przykładem omawianego prawa międzynarodowego prywatnego, niech będzie Rozporządzenie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 października 2007 roku w sprawie utworzenia strzeŜonego ośrodka dla
cudzoziemców w Białymstoku.
Prawo europejskie
– rozumiane jako prawo stworzone w ramach przepisów Unii Europejskiej, obowiązujące w
państwach członkowskich. Niektórzy znawcy przedmiotu traktują go jako część prawa międzynarodowego.
Prawo krajowe
(wewnętrzne) – obejmujące system prawa wytworzony w danym państwie, reguluje
zachowanie jednostek i zbiorowości, organów państwowych i samorządowych.
Źródłami prawa międzynarodowego są umowy i konwencje międzynarodowe, natomiast źródłami prawa
krajowego są: konstytucja, ustawy i uchwały.
Wśród wyŜej wymienionych gałęzi prawa najbardziej rozbudowane jest prawo
krajowe (wewnętrzne), gdyŜ
posiada największą ilość sprecyzowanych kategorii, czyli norm prawnych regulującą szczegółowo daną dziedzinę
Ŝycia społecznego. Współcześnie zwiększa się ilość gałęzi prawa, gdyŜ wraz z rozwojem cywilizacyjnym
powiększa się liczba dziedzin, w których obywatele oczekują szczegółowych zabezpieczeń prawnych. Oprócz
2
wosdlaciebie@gmail.com
tego zwiększa się ewidentnie zakres władzy publicznej. Jeszcze innym powodem opisywanego zjawiska jest
upowszechnienie idei ochrony praw człowieka .
Gałęzie prawa moŜna podzielić na:
 
gałęzie prawa prywatnego
regulującego stosunki prawne pomiędzy jednostkami, które traktowane są
jako równorzędne podmioty prawne np. prawo cywilne, prawo rodzinne, prawo pracy, prawo handlowe,
prawo bankowe.
 
gałęzie prawa publicznego
regulującego stosunki pomiędzy instytucjami państwa oraz na płaszczyźnie
organy państwowe jednostka lub organy państwowe – określona grupa. Podmioty prawne nie są
traktowane równorzędnie, ale według zasady podporządkowania niŜszych – wyŜszym. Przykładem są:
prawo konstytucyjne, karne, prawo administracyjne, prawo cywilne procesowe.
3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]