Teizm i ateizm

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Teizm i ateizm
Wybrane zagadnienia
Wybrane zagadnienia
Teizm i ateizm
Uwagi terminologiczne
•
przypisywanie
dodatnich wartości w stopniu najwyższym różnym bogom:
polys–
np
. mitologia grecka
. mitologia grecka –
theos–
bóg) –
pogląd przyjmujący
przypisywanie
dodatnich wartości w stopniu najwyższym różnym bogom:
np
np
. Zeus
. Zeus
–
najpotężniejszy, Atena –
najmądrzejsza, Afrodyta –
najpiękniejsza)
•
Monoteizm (gr.
monos
monos–
jeden,
theos
theos–
bóg)
bóg) –
pogląd głoszący
istnienie jednego Boga (
np
np
. chrześcijaństwo
. chrześcijaństwo –
wszystkie
doskonałości przypisuje się jednej istocie)
•
odrzucenie tezy o
istnieniu boga (bogów): materializm, wielu egzystencjalistów
atheos–
bezbożny) (naturalizm) –
odrzucenie tezy o
Sartre
) i filozofów analitycznych (
) i filozofów analitycznych (
Russell
Russell
, Kotarbiński)
, Kotarbiński)
•
pogląd, według którego Bóg stworzył
świat, ale nie ingeruje w bieg jego zdarzeń; w filozofii XVII i
deus–
bóg) –
pogląd, według którego Bóg stworzył
świat, ale nie ingeruje w bieg jego zdarzeń; w filozofii XVII i
XVIII
XVIII
w. zastąpienie objawienia i dogmatów –
religią naturalną
•
doktryna metafizyczna
utożsamiająca Boga ze światem (negacja osobowości i
wszystko,
theos
theos–
bóg) –
doktryna metafizyczna
transcendencji Boga):
np
np
. stoicy, neoplatonizm,
. stoicy, neoplatonizm,
Spinoza
Spinoza
, Hegel
, Hegel
Politeizm (gr.
liczny,
bóg)
Politeizm (gr.
polys
istnienie wielu bogów (
np
liczny,
theos
istnienie wielu bogów (
najpotężniejszy, Atena
najmądrzejsza, Afrodyta
Monoteizm (gr.
jeden,
istnienie jednego Boga (
Ateizm (gr.
atheos
Ateizm (gr.
bezbożny) (naturalizm)
istnieniu boga (bogów): materializm, wielu egzystencjalistów
(
Sartre
Deizm (łac.
deus
Deizm (łac.
bóg)
w. zastąpienie objawienia i dogmatów
Panteizm (gr. p
a
an–
Panteizm (gr. p
wszystko,
bóg)
utożsamiająca Boga ze światem (negacja osobowości i
transcendencji Boga):
Religijne i filozoficzne pojęcie bóstwa
•
. dekalog), wiara w
nieśmiertelność duszy (egzystencja pozagrobowa, nagroda i kara),
bezrefleksyjnie
; przykazania moralne (
tradycyjna „wiara ojców i dziadów”, przyjmowana
; przykazania moralne (
np
np
. dekalog), wiara w
zwykle
nieśmiertelność duszy (egzystencja pozagrobowa, nagroda i kara),
ponowne wcielenie duszy (reinkarnacja), obrzędy religijne;
metafizyka religijna (racjonalna lub irracjonalna
ponowne wcielenie duszy (reinkarnacja), obrzędy religijne;
mistycyzm);
uczuciowe treści religii, wiara w sens życia i świata, w zwycięs
mistycyzm);
uczuciowe treści religii, wiara w sens życia i świata, w zwycięs
two
two
dobra nad złem
•
krytyka poglądów tradycyjnej religii,
poszukiwanie racjonalnych podstaw dla tezy o istnieniu Boga
krytyka poglądów tradycyjnej religii,
(odróżnienie Boga filozofii od Boga religii)
Teizm religijny
Teizm religijny –
zwykle
bezrefleksyjnie
metafizyka religijna (racjonalna lub irracjonalna –
Teizm filozoficzny –
Teizm filozoficzny
poszukiwanie racjonalnych podstaw dla tezy o istnieniu Boga
(odróżnienie Boga filozofii od Boga religii)
Ksenofanes
(ok. 570-
470)
470)
•
Krytyka antropomorficznego pojęcia bóstwa: ludzie stworzyli bogó
w
w
na swój obraz i podobieństwo
•
„Gdyby lwy, woły lub konie posiadały sztukę człowieczą, i malowa
ć
ć
czy rzeźbić umiały swych bogów postacie, obraz by powstał
niechybnie lwom, koniom, wołom podobny, jak gdyby taki właśnie
niechybnie lwom, koniom, wołom podobny, jak gdyby taki właśnie
bogowie musieli mieć wygląd”.
bogowie musieli mieć wygląd”.
(ok. 570
Krytyka antropomorficznego pojęcia bóstwa: ludzie stworzyli bogó
„Gdyby lwy, woły lub konie posiadały sztukę człowieczą, i malowa
czy rzeźbić umiały swych bogów postacie, obraz by powstał
Platon (427-
347)
347)
Bóg = idea dobra (dobro samo w sobie)
Platon (427
[ Pobierz całość w formacie PDF ]