tester tranzystorów ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PROJEKTY ZAGRANICZNE
Tester tranzystorów
współpracujący
z komputerem PC
Tester tranzystorÛw
komunikuje siÍ z†komputerem
PC przez port rÛwnoleg³y.
Zapewnia moøliwoúÊ
wyprowadzenia na ekran
komputera wyniku pomiaru
wspÛ³czynnika wzmocnienia
pr¹dowego tranzystora. Jest to
udoskonalona wersja projektu
przedstawionego w†jednym
w†numerÛw EPE z†1996
roku.
Jest to zarazem pierwszy z†se-
rii projektÛw tanich przyrz¹dÛw
pomiarowych wspÛ³pracuj¹cych
z†komputerem PC, a wywodz¹-
cych siÍ z†publikowanego na ³a-
mach EPE cyklu artyku³Ûw o†in-
terfejsach. Tester tranzystorÛw, po-
dobnie jak wszystkie nastÍpne
przyrz¹dy, jest ³atwy w†wykona-
niu, jego koszty s¹ niskie, a†przy
tym oferuje bardzo interesuj¹ce
moøliwoúci pomiarowe.
Istotn¹ zaletÍ proponowanych
urz¹dzeÒ pomiarowych wspÛ³pra-
cuj¹cych z†komputerem stanowi
to, øe odczyt wyniku pomiaru
w†postaci cyfrowej nie wymaga
øadnych dodatkowych inwestycji.
Czytamy po prostu z ekranu kom-
putera PC. Oprogramowanie
i†komputer w†znacznym stopniu
zapewniaj¹ sterowanie dzia³aniem
urz¹dzenia.
Tester moøe byÊ uøyty do
badania zarÛwno tranzystorÛw
pnp
jak i†
npn
. Nie jest wyposa-
øony w†prze³¹cznik, posiada nato-
miast oddzielne gniazda dla tran-
zystorÛw kaødego typu. Po w³o-
øeniu tranzystora w†gniazdo w³aú-
ciwe dla danego typu, na ekranie
monitora komputera wyúwietlana
jest wartoúÊ wspÛ³czynnika
wzmocnienia pr¹dowego.
Jeúli uøyty komputer posiada
dwukierunkowy port rÛwnoleg³y,
na ekran jest wyprowadzana takøe
informacja o†typie badanego tran-
zystora. Bez wzglÍdu na
typ tranzystora, zakres
wartoúci mierzonych
wspÛ³czynnikÛw
wzmocnienia pr¹dowe-
go wynosi od 25 do
ponad 1000, jest wiÍc
wystarczaj¹cy w†przy-
padku wiÍkszoúci do-
stÍpnych tranzystorÛw
bipolarnych. Uwaga:
proponowane urz¹dze-
nie nie nadaje siÍ do
pomiaru tranzystorÛw
unipolarnych!
Co ustalaÊ?
WiÍkszoúÊ testerÛw tranzysto-
rÛw dzia³a tak, øe podaje siÍ sta³y
pr¹d bazy badanego tranzystora
i†mierzy natÍøenie pr¹du kolekto-
ra. Ma³emu natÍøeniu pr¹du bazy
odpowiada duøe natÍøenie pr¹du
kolektora, a†wspÛ³czynnik wzmoc-
nienia jest po prostu stosunkiem
tych natÍøeÒ.
Urz¹dzenia takie posiadaj¹
pewn¹ niedoskona³oúÊ, polegaj¹c¹
na tym, øe wspÛ³czynnik wzmoc-
nienia nie jest mierzony przy
wybranym (sta³ym) pr¹dzie kolek-
tora. W†przypadku tranzystora
o†duøym wzmocnieniu pr¹dowym
natÍøenie pr¹du kolektora jest
znacznie wiÍksze niø w†przypad-
ku tranzystora o†ma³ym wzmoc-
nieniu. Fakt ten nie musi mieÊ
szczegÛlnego znaczenia, naleøy
jednak pamiÍtaÊ o†tym, øe wspÛ³-
czynnik wzmocnienia pr¹dowego
tranzystora silnie zaleøy od pr¹du
kolektora - zazwyczaj roúnie ze
wzrostem jego natÍøenia.
Tranzystory o†duøym wspÛ³-
czynniku wzmocnienia pr¹dowego
s¹ wiÍc badane przy duøych
natÍøeniach pr¹du kolektora, co
prowadzi do uzyskiwania wyni-
kÛw zbyt optymistycznych. Tran-
zystory o†ma³ym wspÛ³czynniku
wzmocnienia pr¹dowego badane
s¹ przy ma³ych natÍøeniach pr¹du
kolektora, co moøe przynosiÊ wy-
niki zaniøone. Wobec tego, do
Rys. 1. Podstawowe układy do pomiaru
współczynnika wzmocnienia prądowego
tranzystorów
pnp
i 
npn
.
Elektronika Praktyczna 1/99
13
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Rys. 2. Schemat blokowy urządzenia do pomiaru współczynnika
wzmocnienia prądowego tranzystorów.
pr¹du kolektora na poziomie
10mA.
Pr¹d bazy o†wiÍkszym natÍøe-
niu spowoduje spadek napiÍcia
kolektora, co z†kolei obniøy war-
toúÊ natÍøenia pr¹du bazy. Od-
wrotnie, mniejsze natÍøenie pr¹-
du bazy spowoduje wzrost na-
piÍcia na kolektorze, to zaú
bÍdzie powodowaÊ wzrost natÍ-
øenia pr¹du bazy. DziÍki temu
natÍøenie pr¹du przep³ywaj¹cego
przez rezystor R1 odzwierciedla
wspÛ³czynnik wzmocnienia pr¹-
dowego tranzystora. Oczywiúcie
spadek napiÍcia na tym oporni-
ku jest proporcjonalny do natÍ-
øenia przep³ywaj¹cego przezeÒ
pr¹du. Mierz¹c to napiÍcie moø-
na wiec zmierzyÊ natÍøenie prze-
p³ywaj¹cego pr¹du. NapiÍcie na
kolektorze nie jest rÛwne spad-
kowi napiÍcia na rezystorze R1,
poniewaø miÍdzy baz¹ a†emite-
rem wystÍpuje napiÍcie oko³o
0,7V. Moøna jednak zmierzyÊ
napiÍcie kolektorowe, a†nastÍp-
nie - w†programie - odj¹Ê od
niego 0,7V.
Uk³ad pomiarowy dla tranzys-
torÛw
pnp
jest podobny, a†rÛønice
wynikaj¹ z†tego, øe elementy
pnp
wymagaj¹ napiÍcia zasilania
o†przeciwnej polaryzacji niø
npn
.
Wynika z†tego drobna komplikacja
- napiÍcie wyjúciowe nie jest juø
odniesione do masy, a†do napiÍ-
cia zasilania (dodatniego). Na
szczÍúcie problem ten moøna ³at-
wo rozwi¹zaÊ, i†to na dwa spo-
soby. Uøycie wzmacniacza odwra-
caj¹cego o†jednostkowym wzmoc-
nieniu zapewni odwrÛcenie tego
napiÍcia, ale†taki sam skutek moø-
na osi¹gn¹Ê odpowiednio mody-
fikuj¹c program. W†prezentowa-
uzyskiwanych w†taki sposÛb wy-
nikÛw naleøy odnosiÊ siÍ z†rezer-
w¹, zw³aszcza w†przypadku tran-
zystorÛw o†ma³ym wspÛ³czynniku
wzmocnienia pr¹dowego. By³oby
niew¹tpliwie znacznie lepiej, jeúli
testy by³yby przeprowadzane przy
sta³ym natÍøeniu pr¹du kolektora
i†rÛønych natÍøeniach pr¹du bazy.
Pozwoli³oby to unikn¹Ê uwypuk-
lania rÛønic wzmocnieÒ tranzys-
torÛw o†ma³ym i†duøym wzmoc-
nieniu.
Przedstawiany tester tranzysto-
rÛw zapewnia wiarygodne wyniki
pomiarÛw, gdyø dzia³a z†pr¹dem
kolektora o†sta³ym natÍøeniu, rÛw-
nym 10 mA. Warunki dzia³ania
uk³adu s¹ dobierane w†sposÛb
automatyczny tak, øe natÍøenie
pr¹du kolektora wynosi 10 mA
i†nie wymaga to øadnej ingerencji
uøytkownika.
Jednym z†utrudnieÒ towarzy-
sz¹cych takiemu rozwi¹zaniu jest
nieliniowa zaleønoúÊ miÍdzy pr¹-
dem bazy i†wspÛ³czynnikiem
wzmocnienia pr¹dowego. Im wiÍ-
ksze wzmocnienie, tym mniejsze
natÍøenie pr¹du bazy. Poniewaø
jednak system nasz wspÛ³pracuje
z†komputerem, wykonanie odpo-
wiedniego przeliczenia nie przed-
stawia k³opotu.
Zasada dzia³ania
Podstawowe uk³ady pomiaro-
we dla tranzystorÛw
pnp
i†
npn
s¹
pokazane na
rys. 1
. Jeúli przyjrzeÊ
siÍ uk³adowi dla tranzystorÛw
npn
, obci¹øenie kolektora stanowi
ürÛd³o pr¹dowe o†sta³ej wydajnoú-
ci, wymuszaj¹ce pr¹d kolektora,
przy ktÛrym przeprowadzany jest
pomiar.
Poniewaø wspÛ³czynnik
wzmocnienia pr¹dowego tranzys-
torÛw zaleøy od tego, do jakich
zakresÛw mocy s¹ one przezna-
czone, naleøy odpowiednio do-
braÊ natÍøenie pr¹du kolektora,
przy ktÛrym przeprowadzany bÍ-
dzie pomiar. WartoúÊ 10mA wy-
daje siÍ byÊ rozs¹dnym kompro-
misem - jest ona na tyle ma³a,
øe tranzystorom ma³ej mocy nie
grozi uszkodzenie, a†zarazem na
tyle duøa, by uzyskaÊ poprawne
wyniki pomiaru w†przypadku
tranzystorÛw úredniej i†duøej mo-
cy.
Pr¹d bazy dociera do badanego
tranzystora przez rezystor R1, Jest
bardzo waøne, by pr¹d ten by³
pobierany ze ürÛd³a pr¹dowego,
nie zaú bezpoúrednio ze ürÛd³a
zasilania. W†uk³adzie dzia³a bo-
wiem pÍtla ujemnego sprzÍøenia
zwrotnego, utrzymuj¹ca natÍøenie
Rys. 3. Schemat ideowy testera współczynnika wzmocnienia prądowego tranzystorów.
14
Elektronika Praktyczna 1/99
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Rys. 4. Oznaczenia wyprowadzeń
przetwornika analogowo−cyfrowego
TLC548.
Konwersja A/C
Schemat ideowy testera
wzmocnienia tranzystorÛw wid-
nieje na
rys. 3
. Uk³ad IC1 jest
przetwornikiem A/C, ktÛry nie
wymaga uøycia dodatkowych ze-
wnÍtrznych elementÛw. Oznacze-
nia wyprowadzeÒ tego uk³adu
podane s¹ na
rys. 4
. Jest to
przetwornik 8-bitowy (oznaczenie
TLC548), jednak po³¹czony jest
z†portem tylko przez trzy linie
wyjúciowe i†liniÍ masy. Dane s¹
przesy³ane szeregowo, a†ma to
miejsce wtedy, kiedy na linii CS\
panuje stan niski.
Przetwornik dzia³a wed³ug me-
tody kolejnych przybliøeÒ. Wynik
konwersji jest uzyskiwany po 32
taktach zegara, co nie przekracza
17ms.
W†koniecznych przypadkach,
w†celu unikniÍcia przedwczesne-
go odczytu konwertera, naleøy
stosowaÊ programowe pÍtle opÛü-
niaj¹ce. Nie bÍd¹ one konieczne,
jeúli oprogramowanie zostanie
napisane w†jÍzyku interpretowa-
nym, jak np. GW-Basic. Prze-
twornik nie zosta³ wyposaøony
w†wyjúcie sygnalizuj¹ce koniec
konwersji.
Po podaniu na wyprowadzenie
CS\ stanu niskiego moøna roz-
pocz¹Ê odczyt danych z†wypro-
wadzenia 6, poczynaj¹c od naj-
bardziej znacz¹cego bitu. NastÍp-
nie na wyprowadzenie 7 jest
podawany impuls zegarowy, po
czym na wyjúciu 6 jest dostÍpny
do odczytu nastÍpny bit. Cykl
ten jest powtarzany do odczyta-
nia wszystkich 8†bitÛw wyniku
konwersji, po czym na wyprowa-
dzenie CS\ podawany jest stan
wysoki.
Jak wynika z†powyøszych roz-
waøaÒ, sygna³ zegarowy nie jest
prostym ci¹giem impulsÛw, a†ge-
nerowan¹ programowo specjaln¹
sekwencj¹ impulsÛw.
Zakres napiÍÊ przetwarzanych
przez konwerter okreúla napiÍcie
doprowadzone do wyprowadzenia
1, ktÛre w†przedstawianym przy-
padku jest napiÍciem zasilania
i†wynosi 5V.
wych nastÍpuje dziÍki odpo-
wiedniemu wysterowaniu dwÛch
kluczy.
Trzeci klucz wraz z†rezystorem
R1 dzia³a jako inwerter zapewnia-
j¹cy odpowiednie sterowanie jed-
nego z†wczeúniej wymienionych
kluczy. Ostatni klucz uk³adu 4066
pozostaje nie wykorzystany, a†jego
wyprowadzenia pozostawiono bez
po³¹czeÒ.
Tranzystor TR1 wchodzi
w†sk³ad ürÛd³a pr¹dowego uk³adu
pomiarowego tranzystorÛw
npn
.
Potencjometr VR1 s³uøy do do-
k³adnego ustawienia natÍøenia
pr¹du, ktÛre powinno wynosiÊ
10mA. Rezystor R2 ³¹czy wyjúcie
ürÛd³a z†baz¹ badanego tranzysto-
ra, a†dla zapewnienia dogodnego
skalowania jego rezystancja wyno-
si 10k
nym urz¹dzeniu wybrano rozwi¹-
zanie uk³adowe.
Dzia³anie urz¹dzenia
Schemat blokowy przedstawio-
ny na
rys. 2
obrazuje organizacjÍ
urz¹dzenia. Obwody do pomiaru
wzmocnienia tranzystorÛw
npn
i†
pnp
s¹ oddzielone od siebie i†do
obu doprowadzone jest zasilanie.
Z†powodÛw wspomnianych wy-
øej, do czÍúci mierz¹cej tranzys-
tory
pnp
dodano wzmacniacz od-
wracaj¹cy o†wzmocnieniu 1.
NapiÍcia wyjúciowe z†obu uk³a-
dÛw pomiarowych s¹ podawane
na wejúcie przetwornika A/C przez
prze³¹cznik elektroniczny. W†przy-
padku braku tranzystorÛw lub
tylko tranzystora
pnp
, przetwor-
nik A/C jest po³¹czony z†uk³adem
do pomiaru wzmocnienia tranzys-
torÛw
npn
.
Jeúli badany jest tranzystor
pnp
, ustawienie prze³¹cznika
elektronicznego zmieniane jest
w†oparciu o†prost¹ detekcjÍ na-
piÍcia. Jeúli w†gnieüdzie dla tran-
zystorÛw
pnp
nie ma tranzystora,
napiÍcie na wyjúciu uk³adu po-
miarowego jest rÛwne zeru.
Wzrasta ono wyraünie, jeúli
w†urz¹dzenie wstawiony zostanie
sprawny tranzystor
pnp
. Uk³ad
detekcji poziomu zmienia wtedy
swÛj stan wyjúciowy, co w†dal-
szej konsekwencji powoduje do-
prowadzenie do przetwornika A/
C napiÍcia wyjúciowego czÍúci
uk³adu s³uø¹cej do pomiaru tran-
zystorÛw
pnp
.
Jedno z†wejúÊ portu rÛwno-
leg³ego komputera moøna wyko-
rzystaÊ do monitorowania stanu
wyjúcia wspomnianego uk³adu
detekcji poziomu napiÍcia (po
inwersji). Prosty podprogram
testuje stan tej linii portu i†wy-
prowadza na ekran informacjÍ,
øe badany jest tranzystor typu
pnp
.
. Pomnoøenie przez dwa
wyniku konwersji daje w†przybli-
øeniu wartoúÊ natÍøenia pr¹du
przep³ywaj¹cego przez rezystor R2,
wyraøon¹ w†mikroamperach.
èrÛd³o pr¹du sta³ego zastoso-
wane w†czÍúci do pomiaru tran-
zystorÛw
pnp
jest odpowiedni-
kiem poprzednio omÛwionego
ürÛd³a. Potencjometr VR2 s³uøy
do dok³adnego ustawienia natÍøe-
nia pr¹du kolektora tranzystora
TR2 (10mA).
Uk³ad odwracaj¹cy zbudowano
w†oparciu o†wzmacniacz operacyj-
ny CA3130E. Poniewaø element
ten nie posiada wewnÍtrznej kom-
pensacji czÍstotliwoúciowej, zasto-
sowano kondensator C3. Wzmac-
niacz CA3130E moøe pracowaÊ
w†uk³adach z†asymetrycznym za-
silaniem oraz z†niskimi napiÍcia-
mi zasilania, wynosz¹cymi nawet
tylko 5V. WiÍkszoúÊ innych typÛw
wzmacniaczy operacyjnych, uøy-
tych jako IC3 lub IC4, nie zapew-
ni w†takich warunkach poprawne-
go dzia³ania uk³adu.
CzÍúÊ g³Ûwna uk³adu
Jako prze³¹cznik elektronicz-
ny IC1 wykorzystano poczwÛrny
klucz analogowy CMOS 4066
(
rys. 5
). Prze³¹czenie napiÍÊ wy-
júciowych uk³adÛw pomiaro-
Rys. 5. Oznaczenia wyprowadzeń
i struktura klucza analogowego
4066.
Elektronika Praktyczna 1/99
15
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Rys. 6. Schemat rozmieszczenia elementów, sposób wykonania przecięć ścieżek oraz okablowanie płytki.
PorÛwnywanie
Uk³ad IC4, mimo øe jest
wzmacniaczem operacyjnym,
w†przedstawianym uk³adzie pra-
cuje jako komparator. NapiÍcie
odniesienia, ktÛre wynosi nieco
poniøej 0,5V, jest doprowadzone
do odwracaj¹cego wejúcia wzmac-
niacza (wyprowadzenie 2) przez
dzielnik rezystancyjny R14 i†R15.
Wejúcie nieodwracajace IC4 (wy-
prowadzenie 3) jest po³¹czone
z†wyjúciem ürÛd³a pr¹dowego.
Jeúli w†gniazdo pomiarowe nie
zosta³ wstawiony tranzystor
pnp
,
napiÍcie w†tym punkcie wynosi
0V. Stan na wyjúciu wzmacniacza
IC4 jest wtedy niski, co powoduje
od³¹czenie wyjúcia czÍúci mierz¹-
cej tranzystory
pnp
od wejúcia
uk³adu IC1.
Jeúli mierzony jest tranzystor
pnp
, nawet jeúli jest to element
o†ma³ym wspÛ³czynniku wzmoc-
nienia pr¹dowego, napiÍcie na
wejúciu nieodwracaj¹cym wzmac-
niacza IC4 jest wyøsze niø na
odwracaj¹cym, a†wiÍc stan na
wyjúciu tego uk³adu jest wysoki,
co powoduje po³¹czenie z†we-
júciem przetwornika A/C wyjúcia
czÍúci s³uø¹cej do pomiaru tran-
zystorÛw
pnp
. Jeúli do gniazd
w³oøone zostan¹ jednoczeúnie
tranzystory
npn
i†
pnp
, do wejúcia
przetwornika doprowadzony zo-
stanie sygna³ z†wyjúcia czÍúci
mierz¹cej tranzystory
pnp
, a†na
ekranie pojawi siÍ wartoúÊ
wzmocnienia tranzystora
pnp
. Jeú-
li port rÛwnoleg³y uøytego kom-
putera jest dwukierunkowy, na
ekran zostanie wyprowadzona
takøe informacja o†typie badane-
go elementu (
pnp
).
TR3 pracuje w konfiguracji
z†otwartym kolektorem, wystero-
wuj¹c najbardziej znacz¹c¹ liniÍ
danych portu rÛwnoleg³ego. Jeúli
dane s¹ przesy³ane do komputera,
do linii pod³¹czone zostaj¹ we-
wnÍtrzne rezystory podci¹gaj¹ce.
Tranzystor TR3 zostaje w³¹czony,
gdy na wyjúciu uk³adu IC4 po-
jawia siÍ stan wysoki, a†wiÍc na
linii portu pojawia siÍ stan niski.
Rezystor R17 ogranicza natÍøenie
pr¹du i†zabezpiecza uk³ady portu
w†sytuacji, gdy dane s¹ wysy³ane
z†portu do uk³adu.
Uk³ad wymaga stabilizowanego
napiÍcia zasilania 5V. PobÛr pr¹-
du przez uk³ad w†stanie spoczyn-
kowym wynosi tylko 4mA, ale
wzrasta do 14mA w†trakcie po-
miaru.
Mimo øe moøna by³oby zasilaÊ
uk³ad z†zasilacza sieciowego, wy-
godniej i†taniej jest wykorzystaÊ
napiÍcie +5V komputera. Niestety,
nie jest dostÍpne w†porcie rÛw-
noleg³ym, moøna jednak wyko-
rzystaÊ w†tym celu gniazdo kla-
wiatury lub port gier. Oba roz-
wi¹zania zostan¹ omÛwione bar-
dziej szczegÛ³owo dalej.
Wykonanie
Uk³ad jest montowany na p³yt-
ce uniwersalnej o†wymiarach 21
paskÛw po 50 otworÛw.
Rys. 6
przedstawia sposÛb rozmieszcze-
nia elementÛw oraz wykonania
przeciÍÊ paskÛw.
Montaø naleøy prowadziÊ
w†sposÛb konwencjonalny, poczy-
naj¹c od elementÛw o†najmniej-
szych rozmiarach, a na najwiÍk-
szych koÒcz¹c. Naleøy pamiÍtaÊ
o†licznych zworkach. Uk³ad IC1
16
Elektronika Praktyczna 1/99
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
List. 1.
Rys. 7. Sposób wykonania kabla
łączącego tester tranzystorów i port
równoległy komputera.
jest ustawiony odwrotnie niø trzy
pozosta³e uk³ady scalone (odwrot-
ny montaø moøe spowodowaÊ
jego zniszczenie). Wszystkie uk³a-
dy s¹ wykonane w†technologii
CMOS i†naleøy je zamontowaÊ na
podstawkach, przestrzegaj¹c zwyk-
³ych zasad ostroønoúci.
SprzÍt
Jako obudowy moøna uøyÊ do-
wolnego úredniej wielkoúci pude³-
ka. Gniazda SK1 i†SK2 - najlepiej
miniaturowe trzykontaktowe
gniazda DIN - naleøy zamontowaÊ
na przedniej úciance obudowy.
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 3,3k
WiÍkszoúÊ niewielkich rozmiarÛw
tranzystorÛw moøna bÍdzie bez
trudu w†takie gniazda wstawiaÊ,
natomiast w†przypadku tranzysto-
rÛw duøej mocy, SMD lub innych,
w ìdziwnieî pod wzglÍdem me-
chanicznym rozwi¹zanych obudo-
wach trzeba bÍdzie stosowaÊ prze-
wody.
Po³¹czenie z†komputerem moø-
na wykonaÊ ³¹cz¹c kabel bezpo-
úrednio z†p³ytk¹, ale estetyczniej
bÍdzie wyposaøyÊ obudowÍ
w†gniazdo i†wykonaÊ odpowiedni
kabel. Moøna tu wykorzystaÊ np.
5-kontaktowe gniazdo DIN (180
o
)
- do ³¹czenia z†portem rÛwnoleg-
³ym - oraz 4mm gniazdo do
doprowadzenia napiÍcia zasilania.
Schemat po³¹czeÒ przedstawiony
na rys. 6 zak³ada takie w³aúnie
rozwi¹zanie.
SposÛb po³¹czenia testera
z†portem rÛwnoleg³ym przedsta-
wia
rys. 7
. D³ugoúÊ kabla nie
powinna przekraczaÊ 2†m. Moøna
go wykonaÊ uøywaj¹c czteroøy³o-
wego kabla ekranowanego lub kab-
la taúmowego (³atwiejsze w†reali-
zacji). Kabel naleøy zakoÒczyÊ od
strony komputera 25-kontaktowym
mÍskim wtykiem D, z†drugiej zaú
strony 5-kontaktowym wtykiem
DIN (180
o
).
Jeúli komputer posiada niewy-
korzystywany port gier, do dopro-
wadzenia zasilania do testera naj-
proúciej jest wykorzystaÊ ten w³aú-
nie port. Pod³¹czenie wymaga
uøycia 25-kontaktowego mÍskiego
wtyku D, a†napiÍcie +5V wypro-
wadzone jest na kontakt 1†(
rys.
8
).
Ω
R4, R13: 1,5k
Ω
R5, R12, R16: 2,2k
R6, R10: 100k
Ω
R15, R17: 390
Ω
VR1, VR2: 4,7k
, miniaturowe,
węglowe, poziome
Kondensatory
C1: 1nF, ceramiczny
C2: 100
Rozwi¹zanie alternatywne po-
lega na wykorzystaniu napiÍcia
+5V obecnego w†gnieüdzie kla-
wiatury. W†handlu dostÍpne s¹
nawet takie kable, ale jego wy-
konanie we w³asnym zakresie
nie powinno nastrÍczaÊ trudnoú-
ci. Wystarczy w†tym celu wyko-
naÊ krÛtki dodatkowy przewÛd,
przedstawiony w†dolnej czÍúci
rys. 8, i†wyprowadziÊ napiÍcie
F/10V, wyprowadzenia
jednostronne
C3: 2,2nF, poliestrowy (raster
5mm)
Półprzewodniki
TR1: BC559
TR2, TR3: BC549
IC1: TLC548IP
IC2: 4066BE
IC3, IC4: CA3130E
Różne
SK1, SK2: miniaturowe 3−
kontaktowe gniazda DIN
SK3: 5−kontaktowe gniazdo DIN
180
Obudowa metalowa lub
z tworzywa sztucznego, płytka
uniwersalna 21 pasków x 50
otworów, podstawki 8−nóżkowe
3 szt., podstawka 14−nóżkowa,
gniazdo 4mm, przewody (patrz
tekst), plecionka, cyna, kołki
lutownicze.
Rys. 8. Sposób wyprowadzenia
napięcia +5V z portu gier lub
gniazda klawiatury komputera PC.
Elektronika Praktyczna 1/99
17
Ω
R2, R7, R8, R9: 10k
R3, R11: 100
R14: 4,7k
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]