TECHNIKA KOMPUTEROWA W ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ROZDZIAŁ 1
Organizacja stanowiska pracy
Aby praca przebiegała sprawnie i planowo, nie wystarczą tylko dobre chęci
i umiejętności pracującego. Konieczna jest też odpowiednia organizacja otocze-
nia, w którym pracownik ma wykonać powierzone mu zadanie. Wiadomo, że
niektóre miejsca sprzyjają koncentracji i ułatwiają pracę, inne zaś ją utrudniają.
Łatwiej pracuje się, siedząc na swoim fotelu przy swoim komputerze niż w ob-
cym miejscu pracy. Zdarza się, że przy tym samym biurku raz pracuje się lepiej,
a raz gorzej. Niejednokrotnie można marnować dużo czasu na bezskuteczne szu-
kanie długopisu czy ważnego dokumentu tylko dlatego, że stanowisko pracy było
niewłaściwie przygotowane.
W tym rozdziale przedstawiono prawidłowo urządzone stanowisko pracy pracow-
nika obiektu hotelarskiego korzystającego w swojej codziennej pracy ze sprzętu
komputerowego. Podano wymagania ergonomiczne oraz zasady bezpieczeństwa
i higieny pracy. Udzielono odpowiedzi na kilka ważnych pytań:
•
Jakie wymagania powinno spełniać dobrze zorganizowane stanowisko pracy
recepcjonisty?
•
Jakiego stanowiska do pracy przy komputerze oczekują goście hotelowi?
•
Jakie przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązują na stanowiskach
pracy wyposażonych w monitory?
W obiektach hotelarskich sprzęt komputerowy może być wykorzystany na wielu
stanowiskach pracy. Posługują się nim m.in.: pracownicy recepcji, w szczególno-
ści osoby wprowadzające dane do rezerwacji hotelowej, dokonujące transakcji
kasowych za usługi, pracujące w centrali telefonicznej,
concierge
, a także kie-
rownik recepcji, kierownik służby pięter, dysponent służby pięter. Z komputerów
korzystają też sami goście hotelowi.
Aby praca z komputerem była bezpieczna, należy odpowiednio przygotować wy-
dzielone miejsce i wyposażyć je. Najważniejszą sprawą jest zapewnienie wygod-
nej pozycji pracującej osobie, najlepiej pozycji siedzącej, ale nieobciążającej krę-
gosłupa i mięśni grzbietu.
Biurko komputerowe powinno mieć blat na odpowiedniej wysokości, ze specjal-
nie wyprofilowaną przednią krawędzią, tak aby podczas pracy można było moż-
liwie głęboko wsunąć nogi i oprzeć nadgarstki (a czasami także łokcie). Według
najnowszych badań mniej obciążamy kręgosłup, gdy klawiaturę kładziemy na
blacie biurka, a nie na wysuwanej półce.
Wygodne korzystanie z klawiatury, a także z potrzebnych materiałów pomocni-
czych powinny zapewnić odpowiednie rozmiary blatu biurka komputerowego.
Blat powinien znajdować się na takiej wysokości, aby możliwe było wykonanie
pracy w naturalnym położeniu rąk – kąt między ramieniem a przedramieniem
powinien wynosić 90° (kąt prosty). Standardowo blat biurka umieszcza się na
wysokości 72–75 cm (rys. 1.1.), ale dla wysokich osób może to być 80, a nawet
85 cm. Coraz popularniejsze są biurka z regulowaną wysokością blatu.
Sąsiadujące ze sobą monitory należy ustawić w odległości co najmniej 60 cm,
a monitor stojący na stanowisku za plecami pracownika powinien znajdować się
w odległości co najmniej 80 cm od niego (zalecane 130 cm).
Praca będzie mniej męcząca, jeśli monitor będzie na odpowiedniej wysokości i w od-
powiedniej odległości od oczu pracującej przy nim osoby. Należy kierować się zasa-
dą, że górna krawędź monitora powinna znaleźć się na wysokości wzroku. Monitor
ustawiony na tak popularnej do niedawna nadstawce jest usytuowany zbyt wysoko.
Najlepszym rozwiązaniem jest możliwość regulacji wysokości ustawienia monitora.
Na jednym stanowisku może wówczas pracować wiele osób o różnych warunkach
fizycznych. Wymagana odległość od oczu wynosi 40–75 cm (rys. 1.1.).
Odleg³oœæ oczu
od monitora
Klawiatura
na blacie
biurka
Regulowana
wysokoϾ
oparcia
Stopy
postawione
na pod³odze
90
Regulowana
wysokoϾ
siedzenia
i pod³okietników
Stabilne
nogi biurka
Rys. 1.1.
Miejsce do pracy z komputerem
Źródło:
opracowanie własne.
Do pracy przy komputerze niezbędne jest też odpowiednie krzesło:
•
z miękkim oparciem (85 cm wysokości i 30 cm szerokości), o regulowanym
wychyleniu, tak by kąt oparcia nie ulegał zmianie pod wpływem ciężaru ciała
(zalecany zakres zmian kąta oparcia to 5° do przodu i do 30° do tyłu);
•
z wyściełanym siedziskiem o regulowanej wysokości i pochyleniu, tak aby
można było dostosować je do wzrostu pracującego (zalecana głębokość siedzi-
ska 38–40 cm);
•
z mechanizmem obrotowym umożliwiającym zmianę pozycji bez konieczno-
ści wykonywania skrętów ciałem;
•
z regulowanymi, wyściełanymi podłokietnikami, które nie będą utrudniać
bądź uniemożliwiać przysunięcia krzesła do blatu;
•
na kółkach z możliwością blokady.
Standardowo siedzisko krzesła powinno znajdować się na wysokości 38–55 cm.
Najlepiej ze względów zdrowotnych jest siedzieć na takiej wysokości, by możliwe
było ustawienie stóp na podłodze przy zachowaniu kąta prostego między górną
a dolną częścią kończyny (rys. 1.1.).
Miejsce do pracy powinno być też odpowiednio oświetlone. Przy czym światło
dzienne ma pomagać w pracy, a nie przeszkadzać. Najlepsze jest rozproszone
światło północne albo wschodnie. Komfortowe warunki pracy zapewnia oświe-
tlenie z boku (najlepiej z lewej strony) lub z góry (niezależnie od tego, czy jest
to światło naturalne – dzienne, czy sztuczne). Monitor należy ustawić tyłem lub
bokiem do źródła światła, tak by światło nie odbijało się od powierzchni ekranu
i nie męczyło wzroku. Jeżeli biurko z konieczności jest tak ustawione, że osoba
pracująca siedzi tyłem do okna, to niezbędne są odpowiednie zasłony (najlepiej
żaluzje), które ograniczają zbyt jasne, męczące światło słoneczne.
Na każdym stanowisku pracy z komputerem występują czynniki szkodliwe
i uciążliwe. Do czynników szkodliwych zalicza się:
•
pole elektrostatyczne (o natężeniu do 100 V/m w odległości około 50 cm od
ekranu) wywołane wysokim potencjałem dodatnim monitora ekranowego;
•
promieniowanie elektromagnetyczne w różnych pasmach częstotliwości,
szczególnie małych (ELF –
extremely low frequency
) i bardzo małych (VLF
–
very low frequency
) częstotliwości;
•
promieniowanie jonizujące;
•
promieniowanie ultrafioletowe.
Powyższe czynniki występują na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory
z kineskopami – nie występują natomiast w przypadku monitorów ciekłokrysta-
licznych (LCD) i plazmowych. Promieniowanie emitowane przez współczesne
monitory jest o wiele mniejsze i mieści się w zakresie wartości uznanych za
bezpieczne.
Do czynników uciążliwych zalicza się: niewłaściwe oświetlenie, migotanie obrazu
na ekranie monitora, brak ostrości i rozmycie kolorów, wymuszona pozycja ciała
przy pracy, hałas, niewłaściwe rozmieszczenie stanowisk komputerowych wzglę-
dem siebie, niewłaściwy mikroklimat (temperatura, wilgotność), nieergonomicz-
ne stanowisko pracy (wymiary pulpitu i siedziska), stres.
Z wymagań ogólnych co do pomieszczeń, w których pracuje się na komputerze,
powinny być spełnione określone normy dotyczące:
•
natężenia
oświetlenia
1
: 500 lux;
1
Natężenie oświetlenia
jest to gęstość powierzchniowa strumienia świetlnego padającego
na daną powierzchnię. Określa jasność oświetlenia tej powierzchni. Wyrażane jest w luk-
sach [lx]. Wymagania szczegółowe dla różnego rodzaju wnętrz, zadań lub czynności podane
są w tabelach zawartych w normie PN-EN 12464-1:2004.
Poziom i natężenie oświetlenia regulują Polskie Normy: PN – 84/E-02033 „Oświetlenie
wnętrz światłem elektrycznym”. Zalecenia międzynarodowe dla oświetlenia stanowisk kom-
puterowych są uregulowane w normie ISO 924 oraz ISO 8995.
•
olśnienia
2
: 19 UGR;
•
wskaźnika oddawania barw
3
: 80R.
Spełnić należy również wymagania związane z wymianą powietrza i powierzch-
nią pomieszczeń biurowych. Na jednego pracownika powinno przypadać 13 m
3
wolnej objętości pomieszczenia i co najmniej 2 m
2
wolnej podłogi (niezajętej
przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.). Jeżeli w pomieszczeniu przebywa czte-
rech pracowników i więcej, to na każdego z nich powinno przypadać co najmniej
15 m
3
wolnej objętości pomieszczenia, a wysokość pomieszczenia może sięgać
do 2,5 m w świetle, gdy nie występują czynniki szkodliwe. Zwykle wysokość po-
mieszczeń powinna wynosić 3–3,3 m (jeśli jest stosowana klimatyzacja pomiesz-
czenia mogą być niższe, do 2,5 m), a gdy pracują w nim więcej niż 4 osoby – co
najmniej 3 m.
Szczególnym miejscem w obiekcie hotelarskim, w którym komputer jest stale
wykorzystywany, jest recepcja. To w niej, bez względu na wielkość i charakter
zakładu hotelarskiego, znajduje się lada recepcyjna wraz z różnymi urządzeniami
technicznymi.
Lada recepcyjna jest przeznaczona do bezpośredniej obsługi gości i usytuowana
w strefie wejściowej, tak by była dobrze widoczna dla wchodzących do hotelu go-
ści, a zarazem by znajdujący się za nią personel mógł dyskretnie pełnić funkcję
kontrolną. Pracownik zza lady powinien mieć możliwość swobodnej wzrokowej
lustracji wejścia i drogi komunikacyjnej do części noclegowej obiektu.
Od strony funkcjonalnej lada recepcyjna powinna być meblem dostosowanym do
warunków antropometrycznych i ergonomicznych wynikających z pracy recep-
cjonisty oraz obsługi gości. Po uwzględnieniu tych wymagań wymiary jej kształ-
tują się następująco:
•
wysokość blatu roboczego (licząc od poziomu posadzki):
– od strony pracownika – 72– 80 cm (przy obsłudze urządzeń technicz-
nych);
2
Olśnieniem
nazywa się pewien stan procesu widzenia, w którym występuje odczucie niewy-
gody lub zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów, lub jedno i drugie, w wyniku
niewłaściwego rozkładu luminancji, niewłaściwego zakresu luminancji albo nadmiernych
kontrastów w przestrzeni lub w czasie. W normie PN-EN przyjęta została metoda ujedno-
liconej oceny olśnienia (UGR, z ang.
Unified Glare Rating
), która opiera się na wyznacze-
niu wskaźnika UGR na etapie projektowania stanowiska pracy. Są też podane (w tablicach
wymagań oświetleniowych) wartości UGR dla poszczególnych rodzajów wnętrz, zadań lub
czynności.
3
Wsk aźnik oddawania barw
(Ra) jest miarą stopnia zgodności wrażenia barwy przed-
miotu oświetlonego danym źródłem światła z wrażeniem barwy tego samego przedmiotu
oświetlonego źródłem światła odniesienia w określonych warunkach. Maksymalna możliwa
wartość tego wskaźnika wynosi 100. Przyjmuje się ją dla światła dziennego i większości źró-
deł żarowych. Wartości zbliżone do 100 charakteryzują najlepsze właściwości oddawania
barw. Zgodnie z PN-EN 12464-1:2004 we wnętrzach, gdzie ludzie pracują lub przebywają
przez dłuższy czas, zaleca się stosowanie źródeł światła o wskaźniku oddawania barw co
najmniej 80. Ponadto norma ta określa minimalne wartości wskaźnika oddawania barw dla
różnych rodzajów wnętrz, zadań i czynności (rozdz. 5 ww. normy).
– od strony pracownika i gościa – 110–120 cm (przy obsłudze gości na
stojąco);
– do obsługi gości niepełnosprawnych maksymalnie 90 cm, z podjazdem
o wysokości minimalnie 67 cm;
•
szerokość pulpitu dla gościa – 20–40 cm;
•
całkowita szerokość lady recepcyjnej – 60–90 cm;
•
wymiary półki odkładczej
4
umieszczonej od strony hallu:
– wysokość 60–70 cm,
– szerokość 12–40 cm.
Z praktycznego punktu widzenia przyjmuje się następujące długości lady recep-
cyjnej: przy obsłudze wieloosobowej na jedno stanowisko – 150 cm, a przy obsłu-
dze jednoosobowej – co najmniej 250 cm.
Lada recepcyjna to mebel reprezentacyjny, dlatego powinna być łatwo rozpozna-
walna, atrakcyjna wizualnie, sprawiać wrażenie solidności i trwałości, a także być
łatwa do utrzymania w czystości. Do jej budowy używa się takich materiałów jak:
drewno, kamień lub tworzywa sztuczne. Odpowiednio oświetlona powinna za-
pewnić personelowi komfort pracy podczas załatwiania formalności recepcyjnych,
a w połączeniu z kompetentną obsługą dodaje prestiżu i rangi całemu obiektowi.
Lada recepcyjna jest miejscem pracy i z tego względu poza funkcjonalnością musi
spełniać wymagania właściwe dla wykonywanych przy niej zadań i czynności
5
.
W wielu obiektach hotelarskich obowiązuje standard obsługi gości przez recepcjo-
nistę w pozycji stojącej. Pracownik może wówczas wykonywać czynności wyma-
gające użycia komputera albo na stojąco, wykorzystując np. monitor z ekranem
dotykowym, albo na siedząco, w miejscu wyznaczonym specjalnie do tego celu.
Oferta znacznej części hoteli skierowana jest do gości będących w podróży służ-
bowej (biznesmenów). Z założenia wymagają oni nie tylko dobrej organizacji pra-
cy personelu, ale również dobrej infrastruktury teleinformatycznej i dostępności
do wszystkich kanałów komunikacji.
Gość biznesowy, który zwykle ma laptop, może potrzebować dostępu do Interne-
tu, skanera, drukarki, a także do indywidualnej poczty głosowej oraz możliwości
przekierowywania połączeń telefonicznych lub odbierania ich z pośrednictwem
pracownika hotelu. Ponadto do pracy niezbędny jest mu pokój wyposażony w ta-
kie podstawowe meble, jak biurko i krzesło.
4
Półka na podręczny bagaż gościa.
5
DzU 2003, nr 169, poz. 1650;
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
, ze zm.
DzU 2007, nr 49, poz. 330 i DzU 2008, nr 108, poz. 690.
DzU 1998, nr 148, poz. 973;
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażo-
nych w monitory ekranowe
.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]