Techniki relaksacji

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Techniki relaksacyjne
(czwartek, 06 kwiecieñ 2006) - Nadesłał(a) Administrator - Ostatnia aktualizacja (wtorek, 12 luty 2008)
Techniki relaksacyjne sposobem uwalniania siê od stresuWSTÊPIstnieje wiele ¼ródeł wywołuj±cych
zarówno u dorosłych, jak i u dzieci napiêcia organizmu. S± to napiêcia fizjologiczne, których ¼ródłem s±
nasze lêki i niepokoje oraz napiêcia, które pochodz± z niezaspokojonych potrzeb psychicznych. Wiêkszo¶æ
współczesnych badaczy jest zgodna co do tego, ¿e lêk jest rodzajem niecelowej mobilizacji naszego
organizmu na niebezpieczeñstwo płyn±ce nie z rzeczywisto¶ci a z wyobra¼ni.
Organizm człowieka jest wystawiany na działanie ró¿nych bod¼ców działaj±cych wewn±trz ciała i z
zewn±trz organizmu ,np. okre¶lone widoki, zapachy ,wyobra¿enia, my¶li, zmiany chemiczne płynów
ustrojowych wywołuj± stany mobilizacji organizmu. Stan mobilizacji organizmu powoduje zawsze napiêcie
jakich¶ grup miê¶ni np. miê¶ni r±k, nóg, miê¶ni wewn±trz klatki piersiowej, miê¶ni znajduj±cych siê w
trzewiach, grzbiecie, brzuchu, po¶ladkach, twarzy, oczach.
Napiêcie miê¶ni to ich kurczenie siê pod wpływem impulsów nerwowych płyn±cych z okre¶lonych centrów
układu nerwowego.
Sytuacje, w których znajduje siê dziecko, zwłaszcza wykazuj±ce odchylenia od norm rozwojowych,
zarówno w szkole, jak i w rodzinie dostarczaj± mu wiele napiêæ. Czêsto szkoła ze swoimi wymaganiami
przekraczaj±cymi mo¿liwo¶ci takiego ucznia staje siê ¼ródłem lêku. Rodzina - zwłaszcza w stanie
konfliktów, ze skrajnym, choæ nie tak rzadkim zjawiskiem rozbicia, rozej¶cia siê rodziców, wywołuje
powa¿ne napiêcia psychiczne, zwi±zane z naruszeniem podstawowych potrzeb psychicznych, zagra¿aj±ce
niekiedy dalszemu prawidłowemu rozwojowi osobowo¶ci dziecka.
Niemało napiêæ przysparzaæ mo¿e ponadto ¶rodowisko rówie¶nicze, zwłaszcza dzieciom bardziej
wra¿liwym, mało odpornym na charakterystyczne dla dzieci wy¶miewanie, wyszydzanie innych.
Prze¿ywane emocje lêku, strachu, zło¶ci, gniewu, zazdro¶ci, zawi¶ci, niezadowolenia wywoływaæ mog± w
konsekwencji niekorzystny stan napiêcia emocjonalnego.
Wszystko to stwarza potrzebê uczenia dzieci æwiczeñ relaksacyjnych zmniejszaj±cych stan napiêcia
psychicznego, powoduj±cych odprê¿enie, poprawiaj±cych samopoczucie. W czasie zajêæ nale¿y nie tylko
wprowadzaæ mił±, pogodn± atmosferê pełn± ¿yczliwo¶ci dla dzieci, ale tak¿e nauczyæ je:
- relaksowania siê rozumianego jako zmniejszenie napiêcia miê¶niowego,
- prawidłowego oddychania, bêd±cego podstaw± mówienia i wpływaj±cego równie¿ energetyzuj±co i
odprê¿aj±co.Stosowanie technik relaksacyjnych przyczynia siê do rozlu¼niania napiêcia miê¶niowego, co
daje w konsekwencji stan równowagi emocjonalnej i uspokojenie wegetatywne. Aby wywołaæ ten stan u
dzieci mo¿emy stosowaæ na przykład æwiczenia relaksacyjne oparte na technikach Jacobsona, Wintreberta
i Polender.
Technika relaksacji według Jacobsona w wersji B. Kaji
Jacobson - lekarz i naukowiec, kieruj±cy miêdzy innymi prac± laboratorium fizjologii klinicznej
Uniwersytetu w Chicago, opracował technikê relaksacji stopniowanej.
Uczenie siê relaksacji polega jego zdaniem, na wykonywaniu okre¶lonych ruchów rêkami, nogami,
tułowiem, twarz± w celu napinania i rozlu¼niania kolejnych grup miê¶ni. Nastêpuj±ce po sobie napisanie i
rozlu¼nianie miê¶ni słu¿y pocz±tkowo odczuwaniu ró¿nicy we wra¿eniach płyn±cych z miê¶nia napiêtego,
bêd±cego w stanie kontrakcji i wra¿eniach płyn±cych z miê¶nia rozlu¼nionego.
Relaksacji - czyli nawyku rozlu¼niania własnych miê¶ni uczymy siê stopniowo. Najpierw nale¿y uczyæ siê
zmniejszania napiêcia jakiej¶ okre¶lonej grupy miê¶ni np. bicepsów, bicepsów nastêpnie innych grup
miê¶ni nie zapominaj±c jednak o rozlu¼nianiu i napinaniu miê¶ni uprzednio æwiczonych.
Jakobson uwa¿a, ¿e po serii systematycznych, najlepiej codziennych æwiczeñ stopniowo rozwija siê
umiejêtno¶æ automatycznego odprê¿enia miê¶ni. Oznacza to, i¿ sama my¶l, zamiar rozlu¼nienia napiêcia
wystarczy do uzyskania tego stanu bez potrzeby wykonywania jakichkolwiek ruchów. Sprzyja temu
równie¿ zjawisko rozprzestrzeniania siê relaksacji. Z chwil±, gdy zaczyna rozlu¼niaæ siê jedn± z grup
miê¶ni, rozlu¼niaj± siê i inne. Dziêki temu nastêpuje te¿ rozlu¼nienie miê¶ni pozostaj±cych poza nasz±
kontrol±, np. serca, miê¶ni trzewnych, miê¶ni pracuj±cych wewn±trz klatki piersiowej.
Jacobson wyklucza stosowanie autosugestii, to znaczy nakazu typu: moje rêce s± ciê¿kie, odprê¿one...,
dopóki nie jest opanowane mechaniczne odprê¿anie miê¶ni.
Zastosowanie techniki relaksacji Jacobsona do dzieci w naszej wersji polega na wykonywaniu przez nie
celowych ruchów wymagaj±cych przeplatania dwóch stanów: napinania i rozlu¼niania miê¶ni w czasie
zabawy, któr± proponujemy nazwaæ zabaw± w silnego i słabego. Umiejêtno¶æ odczuwania wra¿eñ
płyn±cych z miê¶nia rozlu¼nionego jest szczególnie wa¿na miêdzy innymi dla dzieci nadpobudliwych,
poniewa¿ wiêkszo¶æ z nich nie zdaje sobie sprawy z tego, ¿e ich miê¶nie znajduj± siê w stanie stałego
napiêcia.
Schemat æwiczeñ obejmuje kolejno: rêce, nogi, miê¶nie tułowia szyi oraz twarzy. Mówimy dzieciom, ¿e
bêdziemy siê bawiæ w silnego i słabego. Wtedy, gdy bawimy siê w silnego, mocno naprê¿amy nasze
miê¶nie, np. r±k, a rozlu¼niamy je wówczas, gdy bawimy siê w słabego.
Mo¿emy wprowadziæ przy tym postacie z bajek, opowiadañ, czy aktualnych seriali telewizyjnych dla
Generated: 31 January, 2011, 12:05
Powered by Mambo
 dzieci, z którymi siê one identyfikuj± np.. Gucio jest silny, bo najadł siê nektaru. Im starsze dzieci, tym
mniej potrzebne jest wprowadzenie postaci z bajek.
Poni¿ej podajemy opis przebiegu æwiczeñ.
Dzieci le¿± wygodnie na kocykach lub dywanie. Nogi wyci±gniête swobodnie. Głowa zło¿ona w małej
poduszce. Ramiona wyci±gniête wzdłu¿ tułowia tak, aby siê nie dotykały. (W pó¼niejszym etapie mo¿na
przeprowadzaæ æwiczenia w pozycji siedz±cej).
- Zegnij prawe ramiê tak, by naprê¿yæ biceps. Jeste¶ silny, bardzo silny, naprê¿aj go mocno. (przez kilka
sekund) Czujesz, jak bardzo napiête s± twoje miê¶nie? A teraz jeste¶ słaby, rozlu¼nij napiête miê¶nie,
połó¿ z powrotem rêkê na dywan. Teraz wyra¼nie czujesz, jak rozlu¼niły siê twoje miê¶nie.
- To samo, tylko z lew± rêk±.
- Naci¶nij jak mo¿esz najsilniej, piê¶ci± prawej rêki na klocek (z tworzywa sztucznego) poło¿ony po
twojej prawej stronie-jeste¶ silny, twoje miê¶nie s± napiête. A teraz rozlu¼nij miê¶nie jeste¶ znowu słaby,
nie naciskaj ju¿, czujesz ulgê, miê¶nie rozlu¼niły siê.
- To samo, tylko z piê¶ci± lewej rêki. A teraz odpocznij chwilê, le¿ i oddychaj spokojnie, równo, rêce
twoje odpoczywaj±.
- A teraz silna i słaba bêdzie twoja prawa noga. Włó¿ klocek pod kolano i mocno ¶ci¶nij nogê w kolanie, a
teraz noga słabnie, rozlu¼niasz miê¶nie, wypuszczasz klocek.
- To samo æwiczenie, tylko z lew± nog±.
- A teraz zobaczymy, czy masz tyle siły, by napełniæ powietrzem swój brzuszek. Wci±gnij mocno
powietrze w płuca i napnij brzuszek jak balon, mocno, a teraz wypu¶æ powietrze, rozlu¼nij miê¶nie,
czujesz ulgê.
- Naci¶nij mocno głowê na poduszkê, na której le¿ysz, głowa jest bardzo silna, naciskasz mocno, a teraz
rozlu¼nij miê¶nie, głowa ju¿ nie naciska na poduszkê, odpoczywa, czujesz ulgê.
- Jete¶ niezadowolony i gro¼ny, kto¶ zniszczył twoj± budowle z klocków. Marszczysz mocno czoło,
jeszcze mocniej, a teraz rozlu¼nij miê¶nie, niech odpoczn± czoło jest ju¿ gładkie.
- Swoje oczy te¿ mo¿esz mocniej i słabiej zaciskaæ powiekami. Spróbuj teraz zacisn±æ mocno powieki,
jeszcze mocniej, a teraz rozlu¼nij je, odpocznij.
- A teraz zaci¶nij mocno szczêki, zêby dotykaj± zêbów. I górna i dolna szczêka jest silna, zêby mocno
naciskaj± na siebie. A teraz rozlu¼nij szczêki, czujesz ulgê.
- Ułó¿ wargi tak jakby¶ chciał powiedzieæ ”och” (lub zrób ryjek jak u małej ¶winki) i napnij
mocno miê¶nie ust, a teraz rozlu¼nij miê¶nie.W oryginalnej wersji, w której znajduje siê zreszt± wiêcej
æwiczeñ, Jacobson proponował stosowanie codziennie po 1 godzinie æwiczeñ jednej grupy miê¶ni, np.rêki.
Nie podawał natomiast precyzyjne czasu trwania æwiczeñ innych grup miê¶ni.
W wersji opracowanej przez nas zalecamy potraktowanie æwiczeñ jako zabawê w silnego i słabego
stwarzaj±cej sytuacje mobilizuj±ce do wykonywania całej wersji 12 æwiczeñ. Poszczególne æwiczenia
trwaj± bardzo krótko (od 10-15 sek), tyle te¿ mniej wiêcej trwa przerwa miêdzy æwiczeniami. Warto
jednak, zanim dziecko bêdzie wykonywało cał± seriê æwiczeñ, sprawdziæ jak radzi sobie z rozlu¼nianiem
poszczególnych miê¶ni.
Zdaniem Jacobsona korzystne dzielenie relaksacji polega na tym, ¿e zmniejsza siê nadmierna aktywno¶æ
nerwowa i zwi±zane z ni± emocje towarzysz±ce tej fizjologicznej aktywno¶ci i organizmu. Relaksacja jest
wiêc drog± wyciszania, łagodzenia uczuæ negatywnych.
Zabawa w silnego i słabego, bêd±ca wersj± relaksacji dla dzieci wzorowan± na technice relaksacji
Jacobsona mo¿e odegraæ pozytywn± rolê w terapii głównie dziêki kształtowaniu umiejêtno¶ci odczuwania
ró¿nicy we wra¿eniach płyn±cych z miê¶nia w stanie kontrakcji i miê¶nia rozlu¼nionego. Warto j±
stosowaæ na przykład jako technikê poprzedzaj±c± relaksacje opart± na treningu autogennym.
Relaksacja według Wintreberta
H. Wintrebert – neuropsychiatra dzieciêcy opracował w latach 1951-1957 w Pary¿u metodê
relaksacji przeznaczon± dla dzieci w wieku szkolnym. Metoda ta, podobnie jak i wcze¶niej omówiona,
wyklucza sugestiê.
Istotê metody Wintreberta stanowi wykonywanie ruchów biernych przez relaksatora na pacjencie le¿±cym
na plecach z nogami wyprostowanymi, rêkami uło¿onymi wzdłu¿ tułowia. Oczy pacjenta s± zamkniête.
Dziecko kładzie siê w pokoju przyciemnionym i odizolowanym od hałasu na kocu lub dywanie. Relaksator
nawi±zuje z nimi kontakt werbalny nacechowany ¿yczliwo¶ci±. Wyja¶nia łagodnie swoje oczekiwania w
stosunku do dziecka, prosi, by le¿ało nieruchomo, pozbyło siê własnej inicjatywy i poddało jego woli.
¯aden ruch nie powinien siê pojawiæ poza zmian± poło¿enia koñczyny prowadzonej przez releksatora. Od
tej pory relaksator bêdzie sam wykonywał ruchy u dziecka.
Schemat ruchów biernych obejmuje kolejno: przedramiê, ramiê, bark rêki dominuj±cej, szyjê, twarz,
czoło, oczy, usta, a nastêpnie przechodzi na drug± rêkê relaksowan± w tej samej kolejno¶ci oraz nogi
zaczynaj±c od stopy, poprzez podudzie, udo koñcz±c na relaksacji stawu biodrowego.
Wintrebert wyró¿nił nastêpuj±ce ruchy stawów: obroty, kr±¿enia, hu¶tania (balansowania), opuszczanie
bierne.
Powered by Mambo
Generated: 31 January, 2011, 12:05
 SZCZEGÓŁOWY OPIS RUCHÓW BIERNYCH WEDŁUG WINTREBERTA
I. Ruchy dłoni
- Balansowanie dłoni±. Relaksator bierze dłoñ pacjenta i nadaje jej 10 ruchów z góry w dół, ruchy na
sekundê, podtrzymuj±c przedramiê na poziomie łokcia. Po krótkiej przerwie ponawia seriê ruchów, o ile
zachodzi taka potrzeba.
- Wznoszenie i opuszczanie dłoni. Relaksator podtrzymuje przegub pacjenta dłoni±. Druga dłoñ
podtrzymuje dłoñ pacjenta za palce podnosz±c j± a¿ do pionu i pozwala jej opa¶æ. Ruch ten wykonuje siê
10-20 razy.
- Balansowanie poziome wzdłu¿ jej osi. Przedramiê dziecka ustawione w pozycji pionowej, dłoñ jego
zgiêta i rozlu¼niona, pomagaj±cy nadaje jej ruch poziomy tam i z powrotem w rytmie: 1 ruch całkowity
na 1 sekundê zataczaj±c łuk dłoni± (10-20 ruchów).II. Ruchy przedramienia
- Ruchy pronacyjne i suponuj±ce przedramienia. Pomagaj±cy podtrzymuj±c jedn± dłoni± łokieæ dziecka,
którego ramiê i przedramiê le¿± wyprostowane, bierze przegub dziecka drug± swoj± dłoni± i wykonuje
jego przedramieniem ruchy naprzemienne pronacji i supinacji. Rytm: jeden ruch tam i z powrotem w
ci±gu 3 sekund.III. Ruchy ramienia
- Wznoszenie i opuszczanie ramienia. Cała koñczyna jest podniesiona za łokieæ (od spodu) i za
nadgarstek (z góry) do wysoko¶ci około 30 stopni od podło¿a, nastêpnie relakstator pozwala jej opa¶æ,
nieco podtrzymuj±c j±, by unikn±æ uderzenia i wstrz±su. Jeden ruch-4 sekundy, powtarza siê go 15-20
razy.
- Odwodzenie i przywodzenie ramienia w płaszczy¼nie poziomej. Ramiê przytrzymywane jest pod
łokciem i nadgarstkiem, nastêpuje rytmiczne przywodzenie i odwodzenie ramienia w płaszczy¼nie
poziomej w stosunku do tułowia. Ramiê wykonuje łuk 30-40 stopni, oddalaj±c siê od tułowia. Jeden ruch
całkowity wykonuje siê w ci±gu 2 sekund powtarzaj±c go około 20 razy.IV. Ruch barku
- Pomagaj±cy podtrzymuje koñczynê górn± pod łokciem i nad nadgarstkiem i w ten sposób, ¿e
przedramiê jest w ustawieniu pionowym, a ramiê w poziomym, nadaje jej na poziomie łokcia ruch
balansowania rytmicznego w płaszczy¼nie poziomej, uaktywniaj±c biernie staw barkowy. Trzy ruchy
przypadaj± na 5 sekund.V. Ruchy szyi, głowy i twarzy
- 1.Obroty głowy i szyi. Relaksator usadawiaj±c siê za głow± dziecka obraca j± naprzemiennie raz w
lew±, raz w praw± stronê. Jeden ruch tam i z powrotem trwa 3-4 sekundy.
- Zwalnianie napiêcia miê¶ni okoruchowych. Przez cały okres trwaniu seansu oczy dziecka s± zamkniête.
Bardzo wa¿nym momentem jest uzyskanie zupełnej nieruchomo¶ci powiek i gałek ocznych. W tym celu
relaksator wykonuje muskania (omijaæ powieki) dookoła oczy, naciskaj±c delikatnie w okolicy nasady
nosa.
- Zwalnianie napiêcia miê¶ni czoła. Nad łukami brwi od ¶rodka czoła ku skroniom wykonuje siê ruchy
muskania delikatnie naciskaj±c w okolicy skroni.
- Zwalnianie napiêcia miê¶ni ust i szczêki. Oprócz drgania powiek, czêsto spotykanych u dzieci
odznaczaj±cych siê niepokojem psychoruchowym, lêkami, obserwuje siê zwi±zane z zamkniêciem oczu
lekkie skurcze miê¶ni warg i policzków. Policzków celu ich usuniêcia wykonuje siê ruchy muskania w
okolicy ust i kierunku skroni. Niektóre dzieci zaciskaj± silnie szczêkê, w tych przypadkach relaksator
mo¿e wykonywaæ ruchy opadania i zamykania szczêki.VI. Ruchy koñczyny dolnej
- 1.Ruchy stopy. Podobnie jak w ruchach koñczyny górnej, rozlu¼niania stawu skokowego, poprzez staw
kolanowy, koñczymy na uaktywnieniu stawu biodrowego. Relaksator jedn± dłoni± podtrzymuje udo nad
kolanem od spodu, drug± na stawie skokowym i nadaje ruch balansowania z góry w dół (2 ruchy na 1
sek.) (Pó¼niej dodano ruchy bierne stopy w płaszczy¼nie poprzecznej, przytrzymywanej i skrêcanej w
lewo i w prawo oraz z poło¿enia na zewnêtrznej stronie do poło¿enia pionowego i swobodnego
opuszczania).
- Ruchy podudzia. Zginanie kolana. Relaksator podtrzymuje dłoni± kolano od spodu, podnosi je i pozwala
mu opa¶æ na podło¿e. Rytm: 1 ruch na 1 sekundê, 15-20 ruchów. Wyrzut zgiêtego kolana w bok z rotacj±
stawu biodrowego. Po zgiêciu kolana dziecka, relaksator odwodzi nogê (zgiêta) na zewn±trz z
równoczesnym ruchem rotowanie w stawie biodrowym i przyprowadza j± powrotem. Rytm: 1 ruch w
czasie 4 sekund. Okres zatrzymania ruchu-4 sekundy.
- Ruchy całej koñczyny dolnej. Jedn± dłoni± podtrzymuj±c kolano od spodu, a drug± trzymaj±c na stawie
skokowym, relaksator podnosi cał± koñczynê wyprostowan± (około 30 stopni od podło¿a) i opuszcza.
Rytm: 1 ruch – 2 sekundy, około 15 powtórzeñ.Po przeprowadzonej relaksacji zaleca siê dziecku
le¿enie w całkowitym bezruchu z zamkniêtymi oczami przez 1 lub 2 minuty.
Pod koniec seansu dziecko wykonuje na polecenie relaksatora ruchy relaksacyjne czynno-bierne (czynne
Powered by Mambo
Generated: 31 January, 2011, 12:05
 unoszenie i bierne bezwładne opuszczenie poszczególnych odcinków koñczyn).
Pewn± innowacj± metody Wintrberta było wprowadzenie muzyki do relaksacji czynno-biernej. Dziecko
wcze¶niej zapoznawano z jej rytmem. Z reguły był to walc, pacjent unosił koñczynê w górê w rytm taktu
trzy czwarte (na raz, dwa, trzy) i w tym samym tempie bezwładnie j± opuszczał.
Æwiczenia te koñczyły relaksacj± pełn± polegaj±c± na kilkuminutowym le¿eniu przy muzyce z
zamkniêtymi oczami.
Przedtem jednak relaksator polecał, by dzieci wyobra¿ały sobie w czasie słuchania muzyki na przykład
kwitn±cy sad, szumi±ce spokojne morze, kołysz±ce siê łany zbó¿ itp. W pó¼niejszym etapie terapii, kiedy
dzieci przyzwyczaiły siê do odpoczynku przy muzyce, polecano im, by wyobra¿ały sobie co¶ przyjemnego.
Tre¶æ tych wyobra¿eñ była nastêpnie pretekstem do æwiczeñ w werbalizacji, stanowiła tak¿e element
diagnostyczny.
Relaksacja oparta na treningu autogennym w wersji A. Polender
Trening autogenny opracowany przez Schultza jest metod± oddziaływania na własny organizm i ¿ycie
psychiczne polegaj±c± na wyzwaniu w sobie reakcji odprê¿enia i koncentracji oraz stosowaniu
autosugestii.
Zgodnie z t± metod± nale¿y do¿yæ do stopniowego, ¶wiadomie ukierunkowanego opanowania ciała:
odczuwania ciê¿aru poszczególnych czê¶ci ciała, odczuwanie ciepła, akcji serca, oddychania, uzyskiwania
wra¿enia chłodnego czoła poprzez sugestiê i koncentracjê, by w konsekwencji uzyskaæ stan
wewnêtrznego spokoju, odprê¿enia.
Metoda Schultza wymaga zatem dojrzało¶ci systemu nerwowego, wgl±du we własne stany organizmu, nie
nadaje siê wiêc w oryginalnej wersji dla osobników opó¼nionych w rozwoju, nie mo¿na jej te¿ zastosowaæ
w stosunku do dzieci.
Okazuje siê jednak, ¿e mo¿liwe jest wykorzystywanie zasad treningu autogennego relaksacji dla dzieci w
wieku przedszkolnym. A. Polender dostrzegła tê mo¿liwo¶æ w wykorzystaniu mechanizmu identyfikacji i
dobrze rozwiniêtej u dzieci sugestywno¶ci.
Dzieci słuchaj±c opowiadania terapeuty na przykład o zmêczonym misiu, czy zmêczonym po balu
kopciuszku itp. Identyfikuj± siê z nim, na¶laduj± go poddaj±c siê sugestii zawartej w słowach terapeuty.
Wykonuj± zatem wszystkie polecenia treningu odprê¿aj±cego.
Relaksacja powinna byæ prowadzona w pozycji le¿±cej (pod głow± dzieci znajdowaæ siê powinny
poduszeczki), w pomieszczeniu odizolowanym od hałasu. Ograniczyæ j± nale¿y do wywołania odczucia
ciê¿aru ciała - rozlu¼niania miê¶ni i odczucia ciepła - poprawie - kr±¿enia obwodowego.
Poni¿ej podajemy pełny tekst słu¿±cy wprowadzaniu dzieci w stan relaksu zgodny z propozycj±
A.Polender. Wyja¶niamy, ¿e terapeuta mo¿e zmieniaæ na kolejnych zajêciach bohaterów opowiadania w
zale¿no¶ci od tematyki prowadzonych zajêæ.
Opowiadanie terapeuty wprowadzaj±ce dzieci w stan relaksu. Wszystkie dzieci bêd± siê teraz bawiły w
małego, nieporadnego misia Puchatka. Mi¶ ¿yje w du¿ym ciemnym lesie. Przez cał± wiosnê, lato i jesieñ
mi¶ ciê¿ko pracował, musiał naje¶æ siê do syta, musiał tak¿e budowaæ sobie posłanie, na którym przez
cał± zimê bêdzie spał. Wy na pewno wiecie o tym, ¿e nied¼wiadki w zimie ¶pi±. Wszystkie dzieci bêd±
teraz my¶lały o tym zmêczonym spracowanym misiu i bêd± robiły wszystko to, co on robi. Misio układa
siê do głêbokiego zimowego snu i kładzie siê pro¶ciutko na posłaniu. I wy te¿ kładziecie siê pro¶ciutko na
kocykach. Misio kładzie sobie pod głowê poduszeczkê z puszystego zielonego mchu - wy te¿ kładziecie
sobie poduszeczkê pod głowê. Misio le¿y spokojnie, ma zamkniête oczy, czuje jak odpoczywaj± jego
r±czki, nó¿ki, głowa, buzia i oczka. Najpierw misio czuje, ¿e jego nó¿ka (ta od okna) lewa robi siê taka
ciê¿ka, coraz ciê¿sza, jakby była z drewna czy z ¿elaza. Misio nie mo¿e jej podnie¶æ, nó¿ka stała siê
leniwa, ale tak jest jej dobrze, wygodnie, cieplutko. Ach, jak ciepło i przyjemnie! Obie nó¿ki s± teraz
spokojne, nie ruszaj± siê, takie s± dziwne, ciê¿kie, jakby to nie były nó¿ki misia. Nó¿kom misia jest
dobrze i cieplutko. Teraz łapki misia te¿ chc±, ¿eby im tak przyjemnie było, wiêc misio my¶li o nich.
Najpierw o r±czce od okna. Ona chce odpocz±æ, bo siê bardzo napracowała. Misio poło¿ył r±czkê
wygodnie na posłaniu wzdłu¿ swego ciała. R±czka nie rusza siê, paluszki le¿± swobodnie. S± leniwe, nic
im siê nie chce robiæ. Gdy misio my¶li o tej r±czce (lewa) ona staje siê te¿ taka ciê¿ka jakby była z
¿elaza, ale r±czka jest cieplutka i jest jej przyjemnie. Teraz misio my¶li o tej drugiej r±czce, ¿eby i jej
zrobiło siê przyjemnie. Najpierw sprawdza, czy r±czce jest wygodnie, czy jest ona swobodna, czy paluszki
nie ruszaj± siê i nie pracuj±. R±czka le¿y spokojnie i gdy misiu o niej my¶li ona te¿ staje siê ciê¿sza, jak z
drewna lub ¿elaza. Misiu ju¿ o nich nie my¶li. Teraz misiu my¶li o swojej główce. Opuszcza główkê
swobodnie, a¿ zapada siê ona w poduszeczkê. Główka leci, leci gdzie¶ w dół… Jest jej dobrze, buzia
jest spokojna. Oczka s± zamkniête, ale nie trzeba ich zaciskaæ, bo i tak nic nie widz±, jest ciemno. Bu¼ka
sama siê otworzyła, z±bki opadły w dół, bo tak jest dobrze, przyjemnie o niczym siê nie my¶li. Le¿ymy
spokojnie cichutko… Słuchamy razem z misiem, jak szumi las, jak drzewa ¶piewaj±…
(terapeuta nuci kołysankê). Teraz budzimy siê i przeci±gamy rozkosznie. O jak dobrze…, misiu siê
wyspał i ¶wietnie siê czuje. Teraz spróbujemy, czy potrafimy unie¶æ wolniutko w górê jedn± nó¿kê ,potem
drug±-w górê i Bach!-na posłanie. Teraz to samo próbujemy robiæ z r±czkami: jedna r±czka w górê i
Bach! Na posłanie, teraz druga r±czka w górê i Bach! na posłanie. Misio podnosi siê i wstaje. Wy te¿
Powered by Mambo
Generated: 31 January, 2011, 12:05
 wstajecie. Usi±d¼cie jeszcze na chwileczkê, i powiedzcie mi, kto naprawdê był misiem, kto my¶lał i robił
to samo, co misiu – podnie¶cie r±czki w górê. O, jak du¿o dzieci. Czy było dobrze i przyjemnie?
Cieszê siê bardzo.
A. Polender uwa¿a za celowe kojarzenie instrukcji słownej z podkładem muzycznym, poniewa¿ czêste
powtarzanie æwiczeñ doprowadza do powstania odruchu warunkowego ułatwiaj±cego dziecku szybkie
odprê¿anie siê przy zadziałaniu tylko jednego z u¿ytych bod¼ców. Fakt ten powoduje, ¿e w nastêpnych
etapach relaksacji mo¿na zamiast instrukcji słownej podaæ sam podkład muzyczny, w którym skojarzono
wcze¶niejsze instrukcje.
Przedstawione tu techniki relaksacyjne mog± mieæ zastosowanie do dzieci w wieku przedszkolnym i
szkolnym. Dla dzieci ze starszych klas szkoły podstawowej najbardziej odpowiedni± spo¶ród tu
przedstawionych jest technika Wintreberta. Pozostałe dwie techniki w obecnej wersji nadaj± siê dla dzieci
młodszych, zastosowanie ich wobec uczniów starszych wymagałoby zmiany instrukcji słownej.
Opracowała: mgr Anna Michalik
Nowy Dwór Gd. 2006 r.
BIBLIOGRAFIA
1. Kaja B., Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja. Tom 1 Bydgoszcz:WSP 1997;
2. Siek S., Relaks i autosugestia. Warszawa 1986;
3. Kaja B. ,Zarys terapii dziecka;
4.Romanowski W. ,Teoria i metodyka æwiczeñ relaksowo-koncentrujacych, PZWL, Warszawa 1973;
5. Erkert A., Dzieci potrzebuj± ciszy. Zabawy relaksacyjne na wiosnê, lato, jesieñ i zimê. Jedno¶æ Kielce
1999;
Powered by Mambo
Generated: 31 January, 2011, 12:05
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]