Tematyka 21. Kongresu IPVS w ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prace poglądowe
Subject-matter of 21
st
IPVS Congress
in Vancouver. Part IV. Infectious enteric
diseases of swine
Tematyka 21. Kongresu IPVS
w Vancouver. Część IV. Choroby zakaźne
przewodu pokarmowego świń
Pejsak Z., Truszczyński M., Department of Swine
Diseases, National Veterinary Research Institute,
Pulawy
Zygmunt Pejsak, Marian Truszczyński
The aim of this paper was to present the next in im-
portance swine health problems that were discussed
during IPVS Congress in Vancouver. The following
diseases, including achieved progress, were charac-
terized:
Escherichia coli
infections, proliferative enter-
opathy, swine dysentery (SD) and
Salmonella infec-
tions
. The irst topic was related to neonatal porcine
diarrhoea (NPD), post-weaning diarrhea (PWD) and
edema disease. The importance of additional etiolog-
ically essential organisms was evaluated. Newly de-
veloped vaccines were mentioned and their eicacy
deined. Concerning the second topic several diag-
nostic tests were presented, among them the quan-
titative (q) PCR, multiplex real time PCR and Lawso-
nia FIRSTtest and ELISA. Papers concerning the pro-
phylactic value of the vaccine Enterisol Ileitis Vet
were cited. Tiamulin and tyvalosin were advised for
medication in swine herds with animals of difer-
ent age. Reports on the third topic, swine dysentery,
were dealing with diagnostic tests, antimicrobials
susceptibility of
Brachyspira hyodysenteriae
, evalua-
tion of Econor® (Valnemulin) for treatment and stra-
tegic medication without depopulation according to
the protocol of SD eradication in the farm or swine
herd. Reports on
Salmonella
infections were focused
on the role of immunoprophylaxis and availability of
vaccines in control of these infections.
z Zakładu Chorób Świń Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego 
Instytutu Badawczego w Puławach
Kolibakteriozy
W  odniesieniu do szczepów
E.  coli
, sto-
sując technikę PCR i mikromacierzy, nie
stwierdzono w tych przypadkach chorobo-
wych wspólnego dla nich zestawu czynni-
ków zjadliwości. U wyizolowanych szcze-
pów zidentyikowano w sumie 18 różnych
czynników zjadliwości. Nie obserwowano,
zależnie od fermy lub w obrębie jednego
stada, jakiegoś ważnego etiologicznie sero-
typowego lub genotypowego klonu wśród
izolowanych szczepów
E. coli
uczestniczą-
cych w wywoływaniu zachorowań. Wzo-
rzec antybiotykooporności był typowy dla
szczepów
E. coli
izolowanych w  Szwecji
od prosiąt osesków z przypadków biegun-
ki. Izolaty
Clostridium perfringens
miały
geny kodujące egzotoksynę cpe lub cpb2.
W omawianym doniesieniu (2) podano,
że nowa biegunka prosiąt osesków może
być, oprócz chorobotwórczych szczepów
E. coli
, wywołana również przy udziale
Clostridium perfringens
typu C,
Salmo-
nella
spp. lub wirusa zakaźnego zapalenia
żołądka i jelit (TGEV) oraz wirusa epide-
micznej biegunki prosiąt (PEDV). W cyto-
wanych badaniach szwedzkich (2) nie izo-
lowano jednakże
Clostridium perfringens
typu C, salmoneli, ani też TGEV i PEDV
– tych dwóch ostatnich wirusów dotąd ni-
gdy w Szwecji nie stwierdzanych.
Aktualnie, jak wynika z  doniesienia
kongresowego (3), do zwalczania biegu-
nek wywoływanych przez szczepy
E. coli
u prosiąt w okresie do odsadzenia, stosu-
je się u loch prośnych szczepionki z anty-
genami imbrialnymi F4 i F18
E. coli
, z ro-
tawirusami, PEDV oraz
Clostridium per-
feringens
typów C i A. Istnieją trzy typy
szczepionek:
1) zawierająca zmodyikowany żywy wirus
TGE, rotawirusy G i E, szczepy
E. coli
z  antygenami imbrialnymi K88, K99,
F41, 987P;
2) ze zmodyikowanym żywym wirusem
TGE i rotawirusami;
3) z patogennymi szczepami
E. coli
i be-
tatoksyną
Clostridium perfringens
.
We Francji biegunka prosiąt noworod-
ków występuje obecnie w 15 do 20% ferm
o  typie zamkniętym (4), co zgodne jest
z danymi wspomnianych badaczy szwedz-
kich (2) o ponownym nasilaniu się zaka-
żeń, w których uczestniczą szczepy
E. coli
Zgodnie z aktualną klasyikacją kolibakte-
riozy świń obejmują enzootyczną biegunkę
prosiąt osesków (enzootic neonatal diar-
rhoea – END) zwaną też biegunką pro-
siąt noworodków (neonatal porcine diar-
rhoea – NPD), biegunkę poodsadzeniową
(postweaning diarrhoea – PWD) i choro-
bę obrzękową (oedema disease).
Enzootyczna biegunka prosiąt osesków
i  biegunka poodsadzeniowa wywoływa-
ne są przez szczepy
E. coli
o określonych
czynnikach zjadliwości. W ich patogene-
zie istotną rolę odgrywają enterotoksyny
ciepłostałe i ciepłochwiejne oraz imbrie,
zwłaszcza F4, F5, F6, F18. W  chorobie
obrzękowej głównym czynnikiem choro-
botwórczym jest wytwarzana przez nie-
które szczepy
E. coli
werotoksyna Shiga
(Shiga toxin
E. coli
– STEC).
Bliższe dane na temat mechanizmów
chorobotwórczości pałeczki okrężnicy dla
świń zawiera osobna publikacja (1).
Jak wynika z  wielu obserwacji oraz
z  pracy referowanej podczas kongre-
su (2), częstość występowania wymienio-
nych postaci kolibakteriozy wywołanych
przy udziale chorobotwórczych szczepów
E. coli
, a bez współdziałania innych drob-
noustrojów, została w ciągu minionych kil-
kunastu lat w znacznym stopniu obniżo-
na w krajach o wysokim poziomie ochro-
ny zdrowia zwierząt. Stanowią one nadal
przyczynę poważnych strat w krajach nie-
dysponujących w takim stopniu odpowied-
nimi metodami zapobiegania i zwalczania.
Natomiast w  ostatnich latach obserwuje
się, również w krajach o wysokim pozio-
mie usług weterynaryjnych, zwiększenie
częstości występowania wieloczynnikowej
etiologicznie biegunki prosiąt do momentu
odsadzenia, ze znaczącym udziałem zjadli-
wych szczepów
E. coli
. Chorobę tę cytowa-
ni autorzy proponują nazwać nową biegun-
ką prosiąt osesków (new neonatal porcine
diarrhoea – NNPD), w przeciwieństwie do
wymienionej uprzednio biegunki prosiąt
noworodków. W  badaniach mikrobiolo-
gicznych próbek z przypadków chorobo-
wych nowej biegunki prosiąt osesków wy-
kazano głównie
E. coli
, ale też
Enterococ-
cus
spp. i 
Clostridium perfringens
typ A (2).
Keywords: diagnostic procedures, treatment, control.
podczas kongresu najliczniejsze
były dotyczące chorób przewodu pokar-
mowego, co dowodzi szczególnie dużego
znaczenia tej problematyki w skali global-
nej. Stanowiły je zwłaszcza: kolibakterio-
zy, adenomatoza wywołana przez
Lawso-
nia intracellularis
, spirochetozy, a głów-
nie dyzenteria świń oraz salmoneloza.
Przedmiotem prezentacji były też biegunki
o etiologii wieloczynnikowej (porcine ali-
mentary disease complex – PADC), obej-
mując zakażenia wywołane przez kilka
drobnoustrojów wspólnie, w różnych ze-
stawach tych czynników etiologicznych,
w  sumie częstsze niż choroby tego typu
powodowane przez jeden gatunek entero-
patogenu. W zespołach tych wymieniano
rotawirusy, prosięcy wirus epidemicznej
biegunki świń (porcine epidemic diarrho-
ea virus – PEDV),
Clostridium perfringens
typów C i A oraz szczepy
E. coli
zawiera-
jące różne czynniki zjadliwości reprezen-
towane przez imbrie i wytwarzające en-
terotoksyny ciepłostałe i  ciepłochwiejne,
jak też werotoksynę.
192
Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(3)
W
śród doniesień przedstawionych
Prace poglądowe
zawierające czynniki zjadliwości, a oprócz
nich też inne ważne etiologicznie patogeny.
Kolejne doniesienie badaczy szwedzkich
(5) wskazuje, że termin drugiego szczepie-
nia loch w celu immunologicznej ochro-
ny siarowej przed biegunką prosiąt nowo-
rodków, dotąd zalecany na 2–3 tygodnie
przed porodem, powinien być przesunię-
ty na 6 tydzień przed porodem. Zmiana
ta przyczyniła się do zmniejszenia liczby
zachorowań osesków na tę chorobę – in-
dywidualnie przy różnicy rzędu p<0,001,
a porównując mioty grupy doświadczalnej
i kontrolnej przy różnicy rzędu p<0,05 (5).
Pewien postęp w określaniu znaczenia
w wywoływaniu biegunki szczepów
E. coli
izolowanych z przypadków biegunki pro-
siąt noworodków i biegunki poodsadzenio-
wej wniosła inna praca tego samego ośrod-
ka badawczego (6). Wykazano w niej, że
serotypowanie identyikowało jako cho-
robotwórcze 126 (41%) spośród 306 izola-
tów
E. coli
. Zastosowanie PCR umożliwi-
ło określenie z tego zbioru 110 tego typu
szczepów (36%), nie zawsze tych samych
co w serotypowaniu. W konkluzji zaleco-
no stosowanie do identyikacji patogen-
nych izolatów
E. coli
równocześnie obu
metod, co umożliwiło wykrycie w danym
przypadku wyższego odsetka tych bakte-
rii, to jest 52%.
W celu zapobiegania biegunce poodsa-
dzeniowej wywołanej przez szczepy
E. coli
z imbriami F4 (K88), zastosowano u pro-
siąt szczepionkę Coliprotec (Prevtec mi-
crobia Inc.) (7). Wykazano, że wyzwalała
ona znaczną ochronę przeciwzakaźną i za-
pewniała lepsze rezultaty chowu.
W doniesieniu JØrgensen i wsp. (8) oce-
niono skuteczność szczepionki Suivac EDT
przeciw chorobie obrzękowej. Efektem było
znaczne obniżenie śmiertelności w porów-
naniu do świń, które otrzymywały place-
bo. Zdaniem autorów wyniki te wskazują,
że wymieniona szczepionka jest korzystną
alternatywą do stosowanych obecnie wy-
sokich dawek tlenku cynku jako dodatku
do paszy lub stosowania swoistej surowi-
cy odpornościowej.
W jednym z doniesień zaprezentowa-
no (9) dane na temat doustnej szczepion-
ki, w której w mikrokapsułkach znajdowały
się imbrie, stanowiące czynniki zjadliwości
E. coli
, otoczone tiolowanym Eudragitem
(thiolated Eudragit). Nośnik ten korzyst-
nie oddziałuje na błonę śluzową jelit cien-
kich, zwiększając efektywność absorpcji.
Kolejną interesującą informację
przedstawiała praca autorów belgijskich
i  szwedzkich (10). Uzyskano mieszaninę
glikosingolipodów z  erytrocytów, które
in vitro
blokowały umieszczone na kosm-
kach jelitowych receptory dla imbrii cho-
robotwórczych szczepów
E. coli
, zwłasz-
cza zawierających F18. W przyszłości za-
mierza się przeprowadzić badania
in vivo
w celu oceny praktycznego znaczenia tych
wyników w antyadhezyjnej terapii kolibak-
terioz świń wywoływanych przez szczepy
E. coli
zawierające F18.
wykorzystać w aspekcie zapobiegania i in-
terwencji terapeutycznych. FIRSTtest oka-
zał się najczulszy w wykrywaniu zwierząt
zakażonych i  siejących
L. intracellula-
ris
w porównaniu do innych dostępnych
obecnie testów.
Celem kolejnej prezentacji (16) była
ocena przydatności do wykrywania zaka-
żenia wywołanego przez
L. intracellula-
ris
u  3- i  5-tygodniowych prosiąt nastę-
pujących testów: IFA, ELISA, PCR i FIR-
STtest. Test ELISA okazał się czulszy niż
IFA w określaniu serokonwersji. Jako szcze-
gólnie czuły uznano FIRSTtest, którym
siewstwo wykrywano już u  5-tygodnio-
wych prosiąt.
Celem doniesienia tej samej grupy auto-
rów (17) było określenie przy użyciu testów
diagnostycznych siewstwa
L. intracellularis
przez lochy i ich potomstwo w 5 fermach,
w których występowała podkliniczna po-
stać adenomatozy i ustalenie, czy podawa-
nie lochom Tylanu obniża siewstwo
L. in-
tracellulari
s. Wykazano, że stosowanie
tego chemioterapeutyku u  loch obniżało
siewstwo z 71,2 do 39,2%. U prosiąt, mimo
że bezpośrednio nie otrzymywały Tylanu,
siewstwo obniżyło się z 76 do 43,3%. Pozy-
tywnie oceniono FIRSTtest do monitoro-
wania siewstwa
L. intracellularis
.
Stosowanie do wykrywania przeciwciał
swoistych pośredniej techniki luorescen-
cyjnej (Ileitest) i ELISA umożliwia pełniej-
sze wykazanie udziału
L. intracellularis
w wywoływaniu choroby (18). Podawanie
w  takiej sytuacji Tylanu przyczyniło się
do poprawiania efektów produkcyjnych.
Celem doniesienia autorów szwedz-
kich (19) było porównanie wyników otrzy-
manych za pomocą blocking ELISA i IFA
w wykrywaniu przeciwciał swoistych dla
L. intracellularis
. Oba testy okazały się
równorzędne.
Badanie immunohistochemiczne przy
użyciu przeciwciał monoklonalnych sta-
nowi test o wysokiego stopnia swoistości,
ale niższej czułości niż PCR (20).
Jak wiadomo,
L. intracellularis
nie na-
mnaża się na powszechnie stosowanych
pożywkach bakteriologicznych. Namnaża-
nie
in vitro
wymaga dzielących się komó-
rek eukariotycznych w określonych warun-
kach. Stanowią je jednowarstwowe hodow-
le komórkowe w specjalnym inkubatorze
z 83,2% azotu, 8,8% dwutlenku węgla i 8%
tlenu w temperaturze 37°C. W referowa-
nej pracy (21) przedstawiono własną me-
todykę hodowli komórkowej
L. intracel-
lularis
, która dzięki uproszczeniom może
być wykonywana w większej liczbie labo-
ratoriów niż to miało miejsce poprzednio.
W  kolejnej pracy (22) badano wrażli-
wość 4 rożnych szczepów myszy – BALB/c,
C57BL/6, DB/A2 i Swiss na zakażenie
L. in-
tracellularis
. Najbardziej wrażliwe okaza-
ły się myszy szczepu Swiss. U zakażonych
Rozrostowe zapalenie jelit
Stosunkowo liczne doniesienia 21 Kongre-
su IPVS dotyczyły rozrostowego zapalenia
jelit świń (proliferative enteropathy – PE)
zwanego też adenomatozą, zapaleniem je-
lita biodrowego (
ileitis
) lub rozrostową en-
teropatią świń (porcine proliferative ente-
ropathy – PPE). Czynnikiem etiologicznym
jest
Lawsonia
intracellularis
. Kliniczne lub
podkliniczne postacie rozrostowego zapa-
lenia jelit występują obecnie u świń na ca-
łym świecie. Obie postacie mają negatyw-
ny skutek ekonomiczny. Scharakteryzowa-
ne zostały przez McOrista i Gebharta (11).
W ich rozpoznaniu, ze względu na niety-
powe objawy kliniczne lub ich brak, nie-
zbędne jest stosowanie laboratoryjnych
testów diagnostycznych. Laboratoryjne-
go rozpoznawania rozrostowego zapale-
nia jelit dotyczyły następujące doniesienia.
Do identyikacji
L. intracellularis
słu-
żą próbki kału, tkanki jelit i śluz jelitowy
(12). Doniesienie to dotyczy opracowania
nowej, ilościowej PCR (qPCR) do wykry-
wania w wymienionych próbkach
L. in-
tracellularis
. O wartości diagnostycznej
rtPCR do badania kału świadczy osobna
publikacja (13). W innej prezentacji (14)
przedstawiono opracowany test multi-
plex real-time PCR (mrtPCR), umożli-
wiający wykrywanie
L. intracellularis
,
Brachyspira hyodysenteriae
i 
B. pilosico-
li
. W obszernych badaniach diagnostycz-
nych wykonanych z  użyciem tego testu
wykazano znaczne rozprzestrzenienie wy-
mienionych drobnoustrojów wśród świń
w Niemczech, w tym jako zakażenia mie-
szane. Nowo opracowany test uznany zo-
stał jako istotna pomoc w  ograniczeniu
wymienionych zakażeń przy użyciu bę-
dących do dyspozycji szczepionek i che-
mioterapeutyków oraz poprawy stanu hi-
gienicznego pomieszczeń.
Doniesienie dotyczące oceny siewstwa
L. intracellularis
u prosiąt przy zastosowa-
niu zmodyikowanego testu ELISA, okre-
ślanego jako FIRSTtest, przeznaczonego do
wykrywania wymienionego drobnoustro-
ju w kale, przedstawia oddzielna publika-
cja (15). Autorzy uważają, że jeżeli więcej
niż 3 spośród 10 zbadanych próbek kału
dają wynik dodatni, to daną grupę 10 pro-
siąt uznaje się za siejącą
L
.
intracellularis
do środowiska w  co najmniej 40%. Sto-
sując Lawsonia FIRSTtest wykazano czę-
ste występowanie wymienionego drobno-
ustroju w fermach świń. Siewstwo było in-
dywidualnie różne i próbę należało ocenić
jako odnoszącą się do oceny danej grupy
świń lub całego stada, a uzyskane wyniki
Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(3)
193
Prace poglądowe
myszy uzyskano patologiczne zmiany ma-
kroskopowe i mikroskopowe, charaktery-
styczne dla zakażenia
L. intracellularis
. Ich
nasilenie zależało od linii myszy. Wyniki
wskazują, że zwierzęta te mogą być wyko-
rzystane do doświadczeń dotyczących pa-
togenności tego drobnoustroju.
Z doniesienia dotyczącego efektywno-
ści szczepień przeciw adenomatozie (23)
wynika, że zawierająca żywy atenuowany
szczep
L. intracellularis
doustna szcze-
pionka Enterisol Ileitis Vet zwiększa zysk
na 1 świnię o 3–6 euro. Użycie tego pre-
paratu okazało się korzystne, również ze
względu na obniżanie śmiertelności i za-
chorowań świń na przerostowe zapalenie
jelit. Doniesienie tematycznie zbliżone (24)
potwierdziło przedstawione wyżej wyniki.
W  kolejnej prezentacji badaczy hisz-
pańskich (25), odnoszącej się do stada
5000 loch, szczepienia szczepionką Ente-
risol Ileitis Vet poprawiły istotnie wskaź-
niki tuczu pochodzącego od nich potom-
stwa. Z  kolejnego doniesienia wynikało
(26), że immunizacja szczepionką Enteri-
sol Ileitis Vet prosiąt, oprócz zwiększania
wskaźników produkcyjnych, umożliwiała
obniżanie kosztów związane z ograniczo-
ną potrzebą chemioterapii.
Stosując u pierwiastek tiamulinę wraz
z paszą 3 razy dziennie w okresie kwaran-
tanny, przed przeniesieniem ich do fermy,
a następnie, podając tiamulinę w tej samej
dawce 8 mg/kg m.c. dziennie przez 28 dni,
dwukrotnie w ciągu dnia po 4 mg/kg m.c.,
w połączeniu z dezynfekowaniem pomiesz-
czeń, zapobiegano wystąpieniu przerosto-
wego zapalenia jelit w danym stadzie (27).
Podawanie świniom tylwalozyny w daw-
ce 5 mg/kg m.c. w wodzie do picia przez
5 dni było skuteczne w leczeniu przerosto-
wego zapalenia jelit, jak też w przeciwdzia-
łaniu zakażeniom od innych osobników
(28). Zmniejszało też znacząco siewstwo
L. intracellularis
. Kolejna praca również
dotyczyła skuteczności Tylwalozyny (29).
W  innej prezentacji (30) wykazano po-
wtarzalność pozytywnego działania Tia-
muliny LC w  czasie cyklu produkcyjne-
go. Wyniki wskazały na wysokiego stop-
nia skuteczność przy dawce 60 ppm przy
zakażeniu świń dawką 10
9
L. intracellu-
laris
. W  kilku następnych doniesieniach
(31, 32) potwierdzono lecznicze właści-
wości podawanej doustnie świniom tia-
muliny i tylwalozyny.
Z doniesienia McOrista i wsp. (33) wy-
nika, że program zmierzający do ograni-
czenia adenomatozy powinien obejmo-
wać nie tylko szczepienia proilaktyczne
(Enterisol Ileitis) i  stosowanie antybio-
tyków, ale również zwalczanie owadów,
zwłaszcza much, które przenoszą
L. in-
tracellularis
z osobnika na osobnika, na-
wet z sąsiednich pomieszczeń i bliżej po-
łożonych innych ferm.
Dyzenteria
z  białkiem
B. hyodysenteriae
, czyli anty-
genem stanowiącym rekombinant Bhp297.
Płyn do badań uzyskiwano w czasie uboju
świń. Zawierał on przeciwciała IgG i IgM.
Z kolejnego doniesienia (37) wynikało, że
PCR jest stosowną alternatywą do metod
hodowlanych izolacji z materiału choro-
bowego i  identyikacji
B. hyodysenteriae
i 
B. pilosicoli
.
Podczas kongresu przedstawiono też
dane na temat narastania antybiotykoopor-
ności
B. hyodysenteriae
w wyniku stosowa-
nej chemioterapii. W doniesieniu z Włoch
wykazano wzrost oporności na tylozy-
nę (38). Średnią wrażliwość stwierdzono
w przypadku linkomycyny. Nie obserwo-
wano oporności na tiamulinę i walnemuli-
nę. Wśród szczepów włoskich, tak z kolek-
cji laboratoryjnych, jak też bezpośrednio
izolowanych z przypadków chorobowych
występowały szczepy oporne na kilka an-
tybiotyków równocześnie.
W prezentacji z Japonii i Szwajcarii (39)
oceniono skuteczność Econoru® (walnemu-
liny) w leczeniu dyzenterii w warunkach te-
renowych. Lek okazał się skuteczny w stę-
żeniu 30 i 100 ppm w paszy.
Celem kolejnej prezentacji (40) była
eradykacja dyzenterii świń przez stoso-
wanie tiamuliny, bez stosowania częścio-
wej depopulacji świń w stadzie, w którym
występowała dyzenteria. Autorzy wykaza-
li taką możliwość. Jednak można to osią-
gnąć przy utrzymaniu wysokiego standar-
du czystości, częstej dezynfekcji i rygory-
stycznej bioasekuracji.
Z badań autorów japońskich (41) wy-
nikało, że szczepy
B. hyodysenteriae
były
najbardziej wrażliwe na karbadoks i me-
tronidazol. Niestety oba chemioterapeu-
tyki nie mogą być stosowane u świń w kra-
jach Unii Europejskiej. Znaczącą wartość
leczniczą potwierdzono odnośnie do tylo-
zyny, tiamuliny i linkomycyny.
Autorzy belgijscy (42) podkreślali, że
w  ciągu ostatniego roku istotnie zwięk-
szyła się oporność szczepów
B. hyodysen-
teriae
na walnemulinę. Stała się ona pra-
wie tak częsta, jak w przypadku tiamuliny.
Jedna z publikacji (43) dotyczyła skut-
ków różnych diet na przebieg zapalenia je-
lit wywołanego przez
B. pilosicoli
. Znacz-
nie lepsze wyniki uzyskano przy podawa-
niu kleiku jęczmiennego niż pszenicznego.
Dyzenteria świń (swine dysentery – SD)
charakteryzuje się śluzowo-krwotocznym
zapaleniem okrężnicy, wywołanym przez
beztlenowy krętek (Spirochaeta) o nazwie
Brachyspira hyodysenteriae
. Drobnoustrój
ten zaliczany jest do rzędu Spirochaetales,
który m. in. zawiera rodzaj
Brachyspira
.
Inny beztlenowy krętek
Brachyspira pilo-
sicoli
stanowi czynnik etiologiczny krętko-
wej biegunki (spirochaetal diarrhoea). Bliż-
sze dane na temat dyzenterii świń zostały
przedstawione w kolejnej publikacji (34).
Z przedstawionego na kongresie wykła-
du McOrista (35) wynikało, że szerzenie się
choroby w stadzie jest początkowo powol-
ne, ulegające z czasem przyspieszeniu, cze-
mu towarzyszy zwiększona liczba zachoro-
wań w następstwie gromadzenia się czyn-
nika etiologicznego w danym środowisku.
Zachorowują prosięta, warchlaki i tuczni-
ki o masie ciała 12–75 kg oraz pierwiastki
i lochy. Okres inkubacji wynosi w warun-
kach terenowych 7–14 dni. U ozdrowień-
ców stwierdza się jedynie niski poziom od-
porności przeciwzakaźnej, ale rzadko za-
chorowują one ponownie. Straty powoduje
dość wysoka śmiertelność, częstsze zacho-
rowania, wolniejszy rozwój ozdrowieńców
i nieefektywna konwersja pasz. Do tego na-
leży dodać koszty związane z usługami we-
terynaryjnymi. Zgodnie ze stwierdzeniem
McOrista (35) dyzenteria świń nadal pozo-
staje znaczącą przyczyną strat w produk-
cji świń w Europie i  regionie Azja-Pacy-
ik, a od niedawna ponownie zaczyna za-
grażać produkcji świń w USA, zwłaszcza
w związku z zakazem stosowania karbadok-
su. W Europie wzrasta oporność szczepów
B. hyodysenteriae
na tiamulinę, a dodatko-
wo z urzędu wycofano takie skuteczne che-
moterapeutyki, jak chinoksaliny, metroni-
dazole i jonofory, co utrudnia skuteczność
postępowania terapeutycznego.
Zgodnie z opinią cytowanego autora do
kluczowych tematów badawczych należy
obecnie wyjaśnienie mechanizmów roz-
wijania się zmian chorobowych oraz isto-
ty odporności, a w  tym niskiej immuno-
genności
B. hyodysenteriae
, co wyklucza
w zwalczaniu choroby stosowanie szcze-
pionek. Z danych dotyczących poznanego
genomu
B. hyodysenteriae
, wynika kodo-
wanie 6 hemolizyn i 15 proteaz, co nie wy-
daje się wyjaśniać przyczyn w sumie dra-
matycznie przebiegającego procesu cho-
robowego (35).
Kolejne prace kongresowe dotyczyły no-
wych danych z zakresu diagnostyki labo-
ratoryjnej dyzenterii. Celem prezentowa-
nego w tych ramach doniesienia (36) była
ocena możliwości wykorzystania wyciśnię-
tego z mięśnia przepony płynu do wykry-
wania w nim przeciwciał swoistych dla
B.
hyodysenteriae
przy uzyciu testu ELISA
Salmoneloza
Salmoneloza jest jednym z  powszechnie
spotykanych zakażeń u  świń. Powodu-
je znaczne straty w związku ze śmiertel-
nością, zachorowaniem i kosztami usług
weterynaryjnych. Podstawą zwalczania
tej choroby jest immunoproilaktyka za
pomocą szczepionek zawierających żywe
szczepy atenuowane, bardziej skutecz-
nych niż szczepionki zawierające szczepy
194
Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(3)
Prace poglądowe
inaktywowane. Szczepienia redukują lub
ograniczają objawy kliniczne i  koloniza-
cję jelit oraz siewstwo salmoneli. Obszer-
ne omówienie salmonelozy świń przedsta-
wia osobna publikacja (44).
W przedstawionej na kongresie pracy
autorów z Meksyku (45) stosowano do-
nosowo u noworodków w pierwszym dniu
życia żywą szczepionkę z  atenuowanym
szczepem SC-54
S.
Choleraesuis oraz szcze-
pionkę podawaną doustnie 3-tygodniowym
prosiętom też zawierającą szczep atenu-
owany
S.
Choleraesuis. Kolejne grupy pro-
siąt otrzymywały inaktywowaną szczepion-
kę z 
S.
Choleraesuis i 
S
. Typhimurium pa-
renteralnie w iniekcji dwukrotnie, w wieku
3 i 5 tygodni. Okazało się, że tym sposobem
uzyskano najlepszy wynik uodpornienia.
W doniesieniu z Kanady (46) potwier-
dzono znaczenie immunoprofilaktyki
w zwalczaniu salmonelozy świń, wywoła-
nej przez
S
. Choleraesuis. Oceniono też po-
zytywnie skuteczność szczepionki z 
S.
Ty-
phimurium w aspekcie zwiększenia przy-
rostów masy ciała.
Reasumując, jak wynika z  przedsta-
wionego artykułu, zaprezentowane dane
wskazują na dokonujący się stale postęp
w  zakresie rozpoznawania i  zwalczania
znanych od dawna chorób układu pokar-
mowego świń.
11. McOrist S., Gebhart C.J.: Proliferative Enteropathies. W:
Straw B.E., Zimmerman J.J., D’Allaire S., Taylor D.J.:
Di-
seases of Swine
. 9
th
ed. Blackwell Publishing, Ames, Iowa,
USA, 2006, 727-737.
12. Wattanaphansak S., Anderson J., Gebhart C., Singer R.:
Development of SYBR green base quantitative-PCR for
quantiication of
Lawsonia intracellularis
.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 704.
13. Pedersen K.S., Pedersen K., Ståhl M., Angen Ø., Hjulsa-
ger C., Larsen L.E., Stege H., Nielsen J.P.: Quantitative as-
sessment of
Lawsonia intracellularis
in feces by real-ti-
me PCR.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veteri-
nary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 702.
14. Reiner G., Kixmöller M., Willems H.: Mixed infections
with
L. intracellularis
,
B. hyodysenteriae
, and
B. pilsico-
li
in faecal ield samples from German pig herds, simul-
taneously detected and quantiied by realtime multiplex
PCR.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterinary
Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 695.
15. Saives A., Auvigne V., Lapuente S.: Prevalence of faecal
Lawsonia intracellularis shedding in piglets: A European
ield study using Lawsonia FIRSTtest®.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 697.
16. Saives A., Auvigne V., De Paz Solanes X., Lapuente S.:
A longitudinal study comparing four diagnostic tests for
Lawsonia intracellularis
.
Proceedings of the 21
st
Interna-
tional Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver,
Canada, 698.
17. Saives A.: Sub-clinical ileitis: use of a diagnostic tool, Law-
sonia FIRSTtest, to understand the excretion of sows and
piglets and the impact of Tylan treatments on sows.
Pro-
ceedings of the 21
st
International Pig Veterinary Society
Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 699.
18. Saives A., Dupuis J., Chauvin A.: Sub-clinical ileitis: Techni-
cal and economic impact of nutrition and therapeutic me-
asures implemented.
Proceedings of the 21
st
International Pig
Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 94.
19. Jacobson M., Wallgren P., Nordengrahn A., Merza M.,
Emanuelson U.: he importance of the choice of gold
standard and target population in the evaluation of dia-
gnostic methods, such as serology, for the detection of
antibodies to
Lawsonia intracellularis
in pigs.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 700.
20. Szczotka A., Żmudzki J., Pejsak Z., Stadejek T.: Identii-
cation of
Lawsonia intracellularis
in sections of intesti-
nes by immunohistochemistry.
Proceedings of the 21
st
In-
ternational Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Vanco-
uver, Canada, 703.
21. Vannucci F., Wattanaphansak S., Gebhart C.: An alterna-
tive protocol for cultivation of
Lawsonia intracellularis
.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterinary Socie-
ty Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 236.
22. Viott A.M., Vannucci F.A., Oliveira J.S., Costa M.C., Ge-
bhart C.J., Guedes R.M.: Susceptibility of diferent mouse
strains to
Lawsonia intracellularis
infection using inte-
stinal mucosa homogenate and pure culture.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 701.
23. Bak H., Rathkjen P.H.S.: Inluence of ileitis vaccination on
gross margin by improved uniformity.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 706.
24. Johansen M., Baekbo P., Nielsen M.F.: Vaccination aga-
inst
Lawsonia intracellularis
in two Danish farms.
Pro-
ceedings of the 21
st
International Pig Veterinary Society
Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 707.
25. Sanmartin J., Cano G.: long term beneits of ileitis vac-
cination in a 5000 sow herd in Spain.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 710.
26. Klien K., Liesner B.G., Deitmer R.: Longitudinal ield case
study on the impact of ileitis vaccination on performance.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterinary Socie-
ty Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 712.
27. Kixmoeller M., Kmiec M., Szancer J.: Attempt to eradica-
te
Lawsonia intracellularis
during establishment of a new
breeding herd by combined strategic medication with tia-
mulin (Denagard®) and cleaning/disinfection.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 708.
28. Sørensen J., Hellmann K., Radelof I., Tasker J.B.: Tylva-
losin (Aivlosin®) water medication for control of porcine
proliferative enteropathy (PPE): a ield trial carried out
in Denmark.
Proceedings of the 21
st
International Pig Ve-
terinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 714.
29. Miljkovic C., Ladinig A., Duran O., Ritzmann M.: Field
evaluation of the efect of Aivlosin® (Tylvalosin) for the
control of porcine proliferative enteropathy using two do-
sing regimens.
Proceedings of the 21
st
International Pig Ve-
terinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 717.
30. Winkelman N., Hammer M., Roycroft L., Klein U., Ge-
bhart C.: Denagard® (tiamulin) liquid concentrate dose
titration in a 
Lawsonia intracellularis
mucosal homo-
genate ileitis challenge study – performance response.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterinary So-
ciety Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 718.
31. Beckler D.C., Hammer J.M., Gebhart C., Roycroft L.: De-
nagard® (tiamulin) treatment in a 
Lawsonia intracellula-
ris
pure culture seeder pig challenge study.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 709.
32. Abbott E.M., Gnozzio M.J., Domangue R.J., Winkelman
N., Eliopoulos C,D., Bauer S.A., Wilson J.B.: Eicacy of
Aivlosin® Type A medicated article for the control of por-
cine proliferative enteropathy in pigs challenged with
Law-
sonia intracellularis
.
Proceedings of the 21
st
International
Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Cana-
da, 721.
33. McOrist S., Gebhart C.J., Blunt R.: Pig-associated Lawso-
nia intracellularis in various stages of on-farm Dipteroid
ly species.
Proceedings of the 21
st
International Pig Vete-
rinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 689.
34. Hampson D.J., Fellström C., homson J.R.: Swine Dysen-
tery. W: Straw B.E., Zimmerman J.J., D’Allaire S., Taylor
D.J.:
Diseases of Swine
. 9
th
ed., Blackwell Publishing, Ames,
Iowa, USA, 2006, 785-805.
35. McOrist S.: Dysentery and ileitis – high time to tackle the
diicult science behind these diseases.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 40.
36. Song Y., Frey B., Hampson D.J.: ELISA using meat juice
to detect herds with swine dysentery.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 725.
37. Planz C.L., Rohde J., Beilage E.G., Nathues H.: A retro-
spective comparison of the speciicity of culture and PCR
technique for the detection of
Brachyspira hyodysenteriae
and
Brachyspira pilosicoli
.
Proceedings of the 21
st
Interna-
tional Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver,
Canada, 727.
38. Magistrali C.F., Cucco L., D’Avino N., Tentellini M., Pez-
zotti G.: Antimicrobial susceptibility of
Brachyspira hy-
odysenteriae
isolates from cases of swine dysentery in Italy
recovered by diferent sampling procedures.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 428.
39. Nakanishi N., Ishii K., Otaki H., Klein U.: Eicacy of Eco-
nor® (Valnemulin) for the treatment of swine dysentery
under ield conditions in Japan.
Proceedings of the 21
st
In-
ternational Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Vanco-
uver, Canada, 730.
40. Kamp J., Schuttert-Wilps R., Kars-Hendriksen S.: Swine
dysentery eradication by strategic medication without de-
population.
Proceedings of the 21
st
International Pig Vete-
rinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 733.
41. Adachi Y., Nakajima H., Misawa a.: he drug-susceptibi-
lity of Japanese isolates of
Brachyspira hyodysenteriae
in
2008.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterinary
Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 734.
42. Vangroenweghe F.A., De Graef E., Vanrobaeys M., Miry
C.: Evolution of recent antimicrobial sensitivity data of
Brachyspira hyodysenteriae
in Belgium.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 736.
43. homson J.R., Murray B.P., Henderson L.E., Dick J., Mor-
gan C.: Efects of diferent diets on pigs with naturally-
acquired
Brachyspira pilosicoli
infection.
Proceedings of
the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 741.
44. Hampson D.J., Duhamel G.E.: Porcine colonic spiroche-
tosis/intestinal spirochetosis. W: Straw B.E., Zimmerman
J.J., D’Allaire S., Taylor D.J.:
Diseases of Swine.
9
th
ed. Blac-
kwell Publishing, Ames, Iowa, USA, 2006, 755-767.
45. Palacios J.M., Carreon R., Cruz C.: Comparison of three
commercial vaccines for the control of
Salmonella
spp.
in pigs.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veterina-
ry Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 239.
46. Farzan V., Friendship R.M.: Vaccination to control
Salmo-
nella
and improve weight gain in pigs.
Proceedings of the
21
st
International Pig Veterinary Society Congress
, 2010,
Vancouver, Canada, 240.
Piśmiennictwo
1. Fairbrother J.M., Gyles C.L.:
Escherichia coli
infections.
W: Straw B.E., Zimmerman J.J., D’Allaire S., Taylor D.J.:
Diseases of Swine
. 9
th
ed. Blackwell Publishing, Ames,
Iowa, USA, 2006, 639-674.
2. Melin L., Wallgren P., Mattsson S., Stampe M., Löfstedt
M.: Neonatal diarrhoea in piglets from
E. coli
vaccinated
sows in Sweden.
Proceedings of the 21
st
International Pig
Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 290.
3. Lee S.Y., Leong P.S.: Control of neonatal diarrhea with com-
mercial vaccines.
Proceedings of the 21
st
International Pig
Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 770.
4. Gin T., Pagot E., Martineau G.-P.: Evaluation of the colo-
strum phase in 10 French pig herds dealing with enzootic
neonatal diarrhea.
Proceedings of the 21
st
International Pig
Veterinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 289.
5. Salwén T., Wallgren P.: Time point for vaccination sows
with
E. coli
vaccines may inluence the protection of the
ofspring.
Proceedings of the 21
st
International Pig Vete-
rinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 90.
6. Mattsson S., Melin L., Wallgren P.: Comparing PCR-me-
thods diagnosing imbriae and toxins with serotyping of
E. coli
.
Proceedings of the 21
st
International Pig Veteri-
nary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 768.
7. Nadeau E., Tremblay D., Fairbrother J.M.: Vaccination with
Coliprotec® vaccine for the prevention of post-weaning
diarrhea associated with F4 (K88) – positive enterotoxi-
genic
Escherichia coli
(ETEC).
Proceedings of the 21
st
In-
ternational Pig Veterinary Society Congress
, 2010, Van-
couver, Canada, 769.
8. Jørgensen A., Haugum M., Juul H.M., Kristofersen A.,
Bergsjø B., Fredriksen B., Lium B.: Vaccination with SU-
IVAC EDT® against oedema disease – a ield study.
Pro-
ceedings of the 21
st
International Pig Veterinary Society
Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 773.
9. Lee W., Cha S., Shin M., Roh Y., Jung M., Yoo H.: In vi-
tro immune stimulating activities of Escherichia coli im-
briae encapsulated with thiolated Eudragit.
Proceedings
of the 21
st
International Pig Veterinary Society Congress
,
2010, Vancouver, Canada, 775.
10. Coddens A., Teneberg S., Cox E.: Identiication of the re-
ceptor for F18+
E.coli
: new perspectives towards develop-
ment of a prophylactic treatment against F18+
E. coli
infec-
tions in pigs.
Proceedings of the 21
st
International Pig Ve-
terinary Society Congress
, 2010, Vancouver, Canada, 287.
Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak, Państwowy Instytut Wete-
rynaryjny, al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy, e-mail:
zpejsak@piwet.pulawy.pl
Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(3)
195
[ Pobierz całość w formacie PDF ]