Terry Pratchett - Świat Dysku - 10 - ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TERRY PRATCHETTRuchome ObrazkiSpójrzcie...Oto kosmos. Nazywany czasem ostatnią granicą.(Tyle że - naturalnie - nie może istnieć ostatnia granica, bo niby z czym miałaby graniczyć? Ale jak na granicę, ta jest należycie przedostatnia...).Na de rojów gwiazd zawisła mgławica, ogromna i czarna; jeden czerwony olbrzym lśni w niej niby szaleństwo bogów...I raptem to lśnienie okazuje się błyskiem w gigantycznym oku, przesłoniętym nagle mrugnięciem powieki; ciemność porusza płe¬twą i Wielki A’Tuin, gwiezdny żółw, płynie dalej przez mrok.Na jego grzbiecie - cztery słonie. Na ich grzbietach, obramo¬wany wodą, migoczący pod maleńkim, orbitującym wokół słońcem, wirujący majestatycznie wokół gór otaczających zamarzniętą Oś, spoczywa Dysk - świat i zwierciadło światów.Niemal nierzeczywisty.Rzeczywistość nie jest cyfrowa, zero-jedynkowa, lecz analogo¬wa. Jest czymś stopniowym. Inaczej mówiąc, rzeczywistość to cecha, którą obiekty posiadają w taki sam sposób, w jaki posiadają - po¬wiedzmy - ciężar. Na przykład niektórzy ludzie są bardziej rzeczywi¬ści niż inni. Ocenia się, że na dowolnej planecie istnieje tylko pię¬ciuset prawdziwych ludzi, i właśnie dlatego przez cały czas niespo¬dziewanie na siebie wpadają.Świat Dysku jest tak nierzeczywisty, jak to tylko możliwe, a przy tym dostatecznie rzeczywisty, by istnieć.I dostatecznie prawdziwy, by mieć prawdziwe kłopoty.***Jakieś trzydzieści mil w kierunku obrotowym od Ankh-Morpork przybój huczał na omiatanym wiatrem, pokry¬tym falującą trawą i piaszczystymi wydmami skrawku lądu - w miejscu gdzie Okrągłe Morze spotyka się z Oceanem Krawę¬dziowym.Samo wzgórze było widoczne na wiele mil dookoła - niezbyt wysokie, ale wznosiło się pośród wydm niby łódź odwrócona dnem do góry albo wyjątkowo pechowy wieloryb. Porastały je karłowate drzewa. Nie moczył go żaden deszcz, jeśli tylko mógł się jakoś z te¬go wykręcić. I chociaż wiatr rzeźbił wydmy wokół, niski wierzcho¬łek trwał w wiecznej, dzwoniącej ciszy.Nic prócz piasku nie zmieniło się tu od setek lat.Aż do dzisiaj.Prymitywna chata z wyrzuconego przez morze drewna została zbudowana na długim łuku plaży... Chociaż określenie „zbudowa¬na” to obraza dla wszystkich w historii budowniczych prymitywnych chat z wyrzuconego przez morze drewna. Gdyby morze zwyczajnie zostawiało drewno na stosie, pewnie uzyskałoby lepszy wynik.W tej chacie umarł właśnie pewien starzec.- Oj - powiedział.Otworzył oczy i rozejrzał się po izbie. Od jakichś dziesięciu lat nie widział jej zbyt wyraźnie.Potem zsunął jeśli nawet nie nogi, to wspomnienie nóg z lego¬wiska z morskiego wrzosu i wstał. Następnie wyszedł na zewnątrz, w krystalicznie czysty poranek. Z zaciekawieniem spostrzegł, że choć jest martwy, nadal ma na sobie widmowy obraz ceremonialnej sza¬ty - poplamionej i wytartej, to prawda, jednak wciąż można było poznać, że kiedyś uszyto ją z czerwonego pluszu ze złotymi lamówkami. Ubranie umiera chyba razem z człowiekiem, a może człowiek ubiera się w myślach, ze zwykłego przyzwyczajenia.Przyzwyczajenie doprowadziło go też do stosu drewna przy cha¬cie. Kiedy jednak spróbował podnieść jakieś polano, dłoń przenik¬nęła przez nie na wskroś.Zaklął.Wtedy dopiero zauważył jakąś spoglądającą w morze postać na granicy fali. Opierała się na kosie. Wiatr szarpał jej czarną szatę.Ruszył ku niej utykając, przypomniał sobie, że nie żyje, i poma¬szerował sprężystym krokiem. Nie chodził tak już od dziesięciole¬ci; zdumiewające, jak szybko wracają takie rzeczy.Był w połowie drogi, gdy postać się odezwała.DECCAN RIBOBE.- To ja.OSTATNI STRAŻNIK WRÓT.- No, chyba tak. Śmierć zawahał się.JESTEŚ NIM CZY NIE? spytał.Deccan poskrobał się po nosie. To jasne, pomyślał; trzeba na¬dal móc siebie dotykać. Inaczej człowiek rozpadłby się na kawałki.- Formalnie rzecz biorąc, Strażnik musi być wyznaczony przez Najwyższą Kapłankę - wyjaśnił. - A Najwyższych Kapłanek nie ma już od tysięcy lat. Widzisz, nauczyłem się wszystkiego od starego Tento, który tu mieszkał przede mną. Pewnego dnia zawołał mnie i mówi: „Deccan, wygląda na to, że umieram, więc teraz wszystko spada na ciebie, bo jeśli nie zostanie tu nikt, kto należycie pamię¬ta, wszystko zacznie się od początku, a wiesz, co to oznacza”. No i w porządku... Ale trudno to nazwać oficjalnym naznaczeniem, ot co.Obejrzał się na piaszczyste wzgórze.- Żyliśmy tu tylko on i ja - westchnął. - Potem już tylko ja, któ¬ry pamiętałem Holy Wood. A teraz... Podniósł dłoń do ust.- O rany...TAK, powiedział Śmierć.Błędem byłoby stwierdzenie, że po twarzy Deccana Ribobe przemknął wyraz paniki, ponieważ w tej chwili jego twarz znajdowa¬ła się o kilka sążni od niego i ozdabiał ją rodzaj zastygłego uśmie¬chu, jakby Deccan wreszcie zrozumiał dowcip. Ale jego duch wy¬raźnie się zmartwił.- Widzisz, bo to jest tak - zaczął pospiesznie. - Nikt tu nie przy¬chodzi, tylko rybacy z sąsiedniej zatoki, ale oni zostawiają ryby i ucie¬kają, a to z powodu zabobonów. No a przecież nie mogłem iść i szu¬kać sobie ucznia, bo musiałem podtrzymywać ogień i wznosić modły...TAK.- ...To straszna odpowiedzialność, kiedy jest się jedynym, któ¬ry potrafi wykonywać jakąś pracę...TAK! zgodził się Śmierć.- Oczywiście, tobie nie muszę tłumaczyć...NIE.- ...I wiesz, miałem nadzieję, że znajdzie się jakiś rozbitek al¬bo ktoś przyjdzie tu szukać skarbów, a ja mu wszystko wytłumaczę, jak kiedyś stary Tento mnie, nauczę pieśni... No, jakoś to pozała¬twiam, zanim umrę...TAK?- Pewnie nie ma możliwości, żebym tak jakby...NIE.- Tak myślałem - westchnął przygnębiony Deccan. Spojrzał na fale załamujące się przy brzegu.- Kiedyś, tysiące lat temu, stało tu wielkie miasto - powiedział.- Znaczy się tam, gdzie teraz jest morze. Kiedy przychodzi sztorm, można usłyszeć dawne dzwony świątyni bijące pod wodą.WIEM.- Lubiłem tu siadać w wietrzne noce i słuchać. Wyobrażałem sobie martwych ludzi na dole, jak dzwonią w dzwony.A TERAZ MUSIMY JUŻ IŚĆ.- Stary Tento mówił, że coś jest pod pagórkiem i to coś może kazać ludziom robić różne rzeczy. Wkłada im w głowy dziwne mrzonki - mówił Deccan, z ociąganiem ruszając za wysoką postacią.- Ja tam nigdy nie miałem żadnych mrzonek.ALE TY ŚPIEWAŁEŚ, zauważył Śmierć. Pstryknął palcami.Koń przerwał skubanie suchej trawy na wydmach i podbiegł posłusznie. Deccan spostrzegł zdumiony, że zwierzę zostawia na piasku ślady kopyt. Spodziewał się raczej snopów iskier, a przynajmniej nadtopionych kamieni.- Ehm... - odchrząknął. - Możesz mi powiedzieć, no... co teraz będzie?Śmierć powiedział.- Tak myślałem - mruknął smętnie Deccan. Ognisko, przez całą noc płonące na niewysokim wzgórzu, roz¬sypało się w chmurę popiołu. Żarzyło się jeszcze kilka głowni. Wkrótce zgasną i one...........Zgasły...........Przez cały dzień nic się nie wydarzyło. Potem, w niewielkim za¬głębieniu u stóp drzemiącego pagórka, poruszyło się kilka ziare¬nek piasku. Odsłoniły maleńki otwór.Coś się wynurzyło. Coś niewidzialnego. Coś radosnego, samo¬lubnego i cudownego. Coś tak niematerialnego jak idea, którą wła¬śnie było. Dziką ideą.Była stara w sposób, jakiego nie mierzą kalendarze znane Czło¬wiekowi; w tej chwili miała wspomnienia i potrzeby. Pamiętała życie w innych czasach i innych wszechświatach. Potrzebowała ludzi.Uniosła się ku gwiazdom, zmieniając kształt i wijąc się jak dym.Na horyzoncie płonęły światła.Lubiła światła.Przyglądała im się przez kilka sekund, po czym -jak niewidzial¬na strzała - wydłużyła się w stronę miasta i pomknęła naprzód.Lubiła też akcję...I minęło kilka tygodni.***Przysłowie mówi, że wszystkie drogi prowadzą do Ankh-Morpork, największego z miast Dysku.W każdym razie przysłowie mówi, że istnieje takie przysło¬wie, które mówi, że wszystkie drogi prowadzą do Ankh-Morpork.To nieprawda. Wszystkie drogi prowadzą z Ankh-Morpork, ale czasami ludzie podążają nimi w niewłaściwym kierunku.Poeci już dawno zrezygnowali z opisywania tego miasta. Teraz ci bardziej przebiegli starają się je usprawiedliwiać. Mówią, że ow¬szem, może i jest śmierdzące, może jest zatłoczone, może faktycznie wygląda tak, jak wyglądałoby Piekło, gdyby wygasić tam wszystkie ognie i przez rok trzymać stado krów z rozstrojem żołądka, ale trze¬ba uczciwie przyznać, że pełne jest wszechobecnego, wibrującego, dynamicznego życia. To prawda, chociaż mówią o tym poeci. Inni, którzy nie są poetami, odpowiadają: co z tego? Materace też bywa¬ją pełne życia, a nikt nie tworzy o nich sonetów. Obywatele niena¬widzą mieszkania tutaj. Kiedy muszą wyjechać w interesach, szukać przygód, czy - najczęściej - odczekać, aż upłynie termin jakichś prawnych ograniczeń, wręcz marzą o powrocie, żeby nienawidzić mieszkania tutaj jeszcze trochę. Z tyłu powozów przyczepiają na¬klejki z napisami: „Ankh-Morpork - rzygaj albo rzuć”. Nazywają je Wielkim Wahooni , od owocu.Od czasu do czasu jakiś władca buduje wokół Ankh-Morpork mur - oficjalnie po to, by nie wpuszczać wrogów. Ale Ankh-Mor¬pork nie obawia się wrogów. Więcej nawet; wita wrogów serdecznie, pod warunkiem że są to wrogowie zamożni . Miasto przetrwało powodzie, pożary, dzikie hordy, rewolucje i smoki. Niekiedy tylko dzięki przypadkowi, to prawda, ale przetrwało. Radosny, nieod¬wracalnie skorumpowany duch miasta okazał się odporny na wszystko...Aż do dzisiaj.***Bum!Eksplozja zniszczyła okna, drzwi i większą część komina. Przy ulicy Alchemików taki wybuch nie był niczym niezwy¬kłym. Sąsiedzi woleli nawet eksplozje, które przynajmniej łatwo jest zlokalizować i które szybko się kończą. Są o wiele lepsze od zapa¬chów, które się sączą zewsząd i bez końca.Eksplozje były tu naturalnym elementem krajobrazu - a raczej tego, co z niego zostało.Ta ostatnia nieźle się udała, według opinii miejscowych kone¬serów. W kłębach czarnego dymu błysnęło czerwone jądro, które nie za... [ Pobierz całość w formacie PDF ]