Test szóstoklasisty 2008 KLUCZ

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Co sprawdzaliśmy na
Sprawdzianie 2008
?
(materiał dla uczniów, rodziców i nauczycieli)
Prezentujemy zadania z arkusza egzaminacyjnego „Jasne jak słońce”. Przy każdym zadaniu
podajemy nazwę sprawdzanego obszaru standardów wymagań egzaminacyjnych i opis
czynności ucznia. Ponadto w zadaniach zamkniętych od 1. do 20. zaznaczyliśmy poprawne
odpowiedzi, a w zadaniach wymagających zapisania rozwiązania zamieściliśmy przykłady
prac ocenionych na maksymalną liczbę punktów.
Za poprawne rozwiązanie zadań od 1. do 20. można było uzyskać po 1 pkt. Przy zadaniach od
21. do 25. liczbę punktów możliwą do zdobycia podajemy w opisie czynności ucznia.
Najlepszym sposobem analizy zamieszczonego materiału jest jego wspólna lektura przez
uczniów i rodziców oraz uczniów i nauczycieli.
Arkusz egzaminacyjny
Jasne jak słońce
Tekst do zadań od 1. do 3.
Słońce jest gwiazdą, która świeci już od kilku miliardów lat. To właśnie ono zapewnia
znośne do życia temperatury na naszej planecie. Jego ciepło sprawia, że wody oceanów parują,
by potem przerodzić się w życiodajne deszcze. Dzięki promieniom słonecznym rośliny mogą
rosnąć i zaopatrywać nas w pokarm. Jednym słowem – bez Słońca życie na Ziemi nie byłoby
możliwe. Nie trzeba się jednak martwić, że zgaśnie. Będzie świecić jeszcze przez kolejne
miliardy lat.
Od najdawniejszych czasów Słońce było przez ludzi obserwowane, wykorzystywane
do określania czasu, a nawet czczone jako bóstwo. Prastare miejsca kultu, kamienne kręgi,
budowano najczęściej tak, by miały związek ze wschodem lub zachodem Słońca na początku
wiosny lub lata. Najbardziej znanym spośród zachowanych do dziś jest potężny krąg
Stonehenge w Anglii, zbudowany kilka tysięcy lat temu. Niektórzy uczeni uważają, że mógł
służyć do przewidywania zaćmień Słońca.
Zaćmienie Słońca jest niezwykłym zjawiskiem. Powstaje, gdy Księżyc znajdzie się między
Słońcem a Ziemią. Słońce zostaje wtedy zasłonięte przez Księżyc, którego cień pada na Ziemię.
Podczas całkowitego zaćmienia Księżyc zupełnie zasłania tarczę słoneczną. Wtedy w ciągu
dnia, na krótki czas, zapada ciemność, spada temperatura, a rośliny i zwierzęta reagują tak,
jakby zbliżała się noc. W tym samym miejscu na Ziemi zjawisko całkowitego zaćmienia Słońca
można obserwować przeciętnie tylko raz na kilkaset lat. Częściej występują zaćmienia, podczas
których Księżyc nie zasłania tarczy słonecznej całkowicie. Nazywamy je częściowymi
zaćmieniami Słońca.
Na podstawie: E. Übelacker,
Słońce
, Wrocław 1992.
Zadania
Obszar umiejętności
Uczeń:
1.
Słońce jest ważne dla Ziemi, ponieważ
A. istnieje już od miliardów lat.
B. dostarcza ciepła i światła.
C. było kiedyś obiektem kultu.
D. można je obserwować.
czytanie
przetwarza
informacje
zawarte
w
tekście
popularnonaukowym
1
2.
Które zjawiska występują najrzadziej?
A. Całkowite zaćmienia Słońca.
B. Częściowe zaćmienia Słońca.
C. Wschody i zachody Słońca.
D. Astronomiczne zmiany pór roku.
czytanie
wnioskuje na podstawie
informacji zawartych w
tekście
popularnonaukowym
3.
Całkowite zaćmienie Słońca występuje
wtedy, gdy
A. niebo jest całkowicie zachmurzone.
B. na Ziemi zapada ciemna, głęboka noc.
C. Księżyc zasłania całą tarczę
słoneczną.
D. Ziemia rzuca cień na Słońce.
czytanie
odczytuje informację z
tekstu popularnonaukowego
4.
W Europie Środkowej można było
obserwować całkowite zaćmienia Słońca
w latach 1706 i 1954. W których to było
wiekach?
A. XIX i XX
B. XVIII i XX
C. XVIII i XIX
D. XVII i XIX
rozumowanie
ustala wieki, w których
miały miejsca określone
wydarzenia
Tekst do zadań od 5. do 7.
11 sierpnia 1999 r. w Polsce można było zaobserwować częściowe zaćmienie Słońca. Oto
wyniki obserwacji tego zjawiska w niektórych miastach:
Godzina
Część tarczy słonecznej
zakryta podczas środka
zaćmienia
Miejsce
początku
zaćmienia
środka
zaćmienia
końca
zaćmienia
Gdańsk
11.30
12.47
14.04
0,819
Kraków
11.30
12.51
14.12
0,919
Poznań
11.26
12.45
14.04
0,878
Szczecin
11.23
12.41
14.00
0,864
Wałbrzych
11.25
12.45
14.05
0,924
Na podstawie: www.zjawiska.art.pl
5.
W środku zaćmienia Słońce było
najbardziej zakryte w
A. Krakowie.
B. Gdańsku.
C. Wałbrzychu.
D. Poznaniu.
czytanie
odczytuje miasto, w którym
wystąpiło największe
natężenie zjawiska
6.
W Krakowie środek zaćmienia nastąpił
o godzinie
A. 12.51
B. 11.30
C. 14.12
D. 12.45
czytanie
odczytuje godzinę środka
zjawiska w podanym
mieście
2
7.
Jak długo można było obserwować
zaćmienie Słońca w Poznaniu?
A. 1 godz. i 19 min
B. 1 godz. i 41 min
C. 3 godz. i 22 min
D. 2 godz. i 38 min
wykorzystywanie
wiedzy w praktyce
oblicza
czas
trwania
zjawiska
Tekst do zadania 8.
Słownik podaje trzy znaczenia słowa
słońce
:
SŁOŃCE
1.
«gwiazda najbliższa Ziemi, centralne ciało Układu Słonecznego»
2.
«światło,
blask wysyłane przez to ciało»
3.
pieszczotliwie
«osoba ukochana lub bardzo lubiana»
8.
Jej włosy lśniły w słońcu.
W tym
zdaniu
użyto słowa
słońce
w znaczeniu
A.1. i 2.
korzystanie z
informacji
wyjaśnia znaczenie użytego
w zdaniu wyrazu na
podstawie artykułu
hasłowego ze słownika
B. 2.
C. 3.
D. 2. i 3.
9.
Powiedzenie
to jasne jak słońce
znaczy, że coś jest
A. mądre.
B. błyszczące.
C. gorące.
D. oczywiste.
czytanie
rozumie przenośny sens
powiedzenia
Tekst do zadań od 10. do 13.
Słońce i sosny
Zanim słońce nad wieczorem zajdzie
sosen będzie się czepiało uparcie.
Nie stoczy się za te sosny prędzej
aż nasyci je
czerwienią
jak pędzle.
Ruda farba po pniach
igłach
pocieknie.
Sosny niebo pomalują
jak najpiękniej.
Każdy obłok.
Każdą chmurkę białą.
Będzie niebo rudziało
gorzało.
Zwęgli się na sadze najczarniejsze.
Aż je brzoza
rano
wiechciem liści przetrze.
Joanna Kulmowa
3
10.
Wiersz jest poetyckim opisem
A. pożaru w lesie.
B. zaćmienia Słońca.
C. zachodu słońca nad lasem.
D. całego słonecznego dnia.
czytanie
interpretuje wiersz
–
odczytuje sens (temat)
11.
W której zwrotce występuje
porównanie?
A. W pierwszej.
B. W drugiej.
C. W trzeciej.
D. W ostatniej.
czytanie
wskazuje zwrotkę, w której
występuje określony środek
stylistyczny – porównanie
12.
Przypisanie w wierszu ludzkich
zachowań słońcu oraz drzewom to
A. epitet.
B. porównanie.
C. przenośnia.
D. dźwiękonaśladownictwo
czytanie
rozpoznaje cechy przenośni
13.
W jakim znaczeniu zostało użyte
słowo
wiecheć
w ostatniej zwrotce?
A. Pęk.
B. Stos.
czytanie
rozumie z kontekstu
znaczenie użytego w
wierszu słowa
C. Sterta.
D. Wianek.
14.
Aby wyjaśnić znaczenie słowa
gorzeć
, sięgniesz do słownika
A. ortograficznego.
B. języka polskiego.
C. przyrodniczego.
D. terminów literackich.
korzystanie z
informacji
wskazuje słownik, w
którym znajdzie znaczenie
podanego słowa
Tekst do zadania 15.
Kartki z kalendarza
LUTY 2007
1
CZWARTEK
Wschód Słońca 7.17
Zachód Słońca 16.22
MARZEC 2007
1
CZWARTEK
Wschód Słońca 6.23
Zachód Słońca 17.14
15.
Dzień 1 marca był dłuższy niż dzień 1
lutego o
A. mniej niż godzinę.
B. więcej niż godzinę, ale mniej niż o
półtorej godziny.
C. więcej niż półtorej godziny, ale mniej
niż o dwie godziny.
D. więcej niż dwie godziny.
rozumowanie
porównuje różnice liczb
4
16.
We wtorek sprzedano 35 butelek
wody mineralnej, a w środę 3 razy więcej.
Ile łącznie butelek wody sprzedano we
wtorek i środę?
A. 105
B. 73
C. 38
D. 140
wykorzystywanie
wiedzy w praktyce
oblicza wielokrotność danej
liczby
17.
Na straganie wystawiono do
sprzedaży 48 plażowych czapek. Przed
południem sprzedano połowę z nich, a po
południu
wykorzystywanie
wiedzy w praktyce
oblicza ułamek liczby
1
pozostałych. Ile czapek
sprzedano po południu?
A. 8
B. 16
C. 24
D. 32
18.
Wypożyczenie kajaka na pół godziny
kosztuje 2,50 zł. Ile złotych trzeba
zapłacić za wypożyczenie kajaka na 3,5
godziny?
A. 7,50
wykorzystywanie
wiedzy w praktyce
oblicza koszt wypożyczenia
sprzętu sportowego na
podstawie ceny
jednostkowej
B. 8,75
C.10
D.17,50
19.
Ewa opalała się na słońcu przez 7
kolejnych dni. Pierwszego dnia opalała
się przez 10 minut, a każdego następnego
o 5 minut dłużej niż w poprzednim dniu.
Ile minut Ewa opalała się siódmego dnia?
A. 40
B. 45
rozumowanie
zwiększa daną liczbę o
wielokrotność innej liczby
C. 30
D. 35
20.
Gnomon to ustawiony pionowo prosty
pręt, który w słoneczne dni rzuca cień.
Najdokładniej możemy wyznaczyć
kierunek północny, obserwując cień
gnomonu
A. rano.
B. przed południem.
C. w południe.
D. po południu.
rozumowanie
rozumie zależność między
kierunkiem cienia a porą
dnia
21.
Rysunek pokazuje obserwowaną z
Ziemi pozorną drogę Słońca po niebie
i wysokość Słońca nad widnokręgiem w
różnych porach roku.
Uzupełnij ten rysunek, wpisując w
wykropkowane miejsca nazwy
rozumowanie
rozpoznaje porę roku na
podstawie przedstawio-
nych na rysunku pozornych
dróg Słońca nad
widnokręgiem
[1 punkt]
5
3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]