Teoria komunikacji kolos ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Komunikacja proces przekazywania (wymiany) informacji między jej uczestnikami.Język ukształtowany społecznie system budowania wypowiedzi, używany w procesie komunikacji interpersonalnej. Na język składajš siędwa elementy:Otwarty zbiór znaków, zbudowanych z fonemów:morfemówwyrazówstałych zwrotów i wyrażeńReguły łšczenia i tworzenia znaków:fonologiamorfologiaskładniaSystem językowy język jako system czyli uporzšdkowany wewnętrznie i posiadajšcy okrelonš strukturę układ elementów; innymi słowyjest to język pojmowany jako zbiór elementów i zbiór relacji (zależnoci), które zachodzš między tymi elementami.Na systemowoć języka w sposób wyrany pierwszy zwrócił uwagę językoznawca Ferdinand de Saussure (zobacz: strukturalizm(językoznawstwo)), który definiował język jako system znaków służšcych do porozumiewania się między sobš członków danejspołecznoci. Na tej podstawie naukę o języku traktował jako częć semiotyki.kompetencja językowa, w gramatyce generatywnej znajomoć języka charakteryzujšca jego użytkowników; pozwala rozumieć,wypowiadać i odróżniać zdania gramatycznie poprawne od niegramatycznych, a także rozpoznawać ich wieloznacznoć.Kompetencja komunikacyjna jednostkowa umiejętnoć używania języka odpowiednio do odbiorcy oraz do okolicznoci towarzyszšcychprocesowi komunikacji. Kompetencja ta oznacza więc umiejętnoć stosowania reguł gramatycznych, konstruowania wypowiedzipoprawnych i adekwatnych do danej sytuacji. Podstawowš jednostkš kompetencji komunikacyjnej jest wypowied.Pojęcie to, zaproponowane przez Della Hymesa w latach 60., zadomowiło się na gruncie pragmatyki językoznawczej, psycholingwistyki,socjolingwistyki i psychologii społecznej.W latach 80. M. Canale i M. Swain wyodrębnili z kompetencji komunikacyjnej cztery główne komponenty:gramatyczny: umiejętnoć posługiwania się elementami leksykalnymi i regułami gramatycznymi,socjolingwistyczny: umiejętnoć tworzenia wypowiedzi odpowiednio do różnych kontekstów społecznych,strategiczny: właciwe stosowanie strategii komunikacyjnych[1],dyskursywny: umiejętnoć łšczenia zdań zgodnie z regułami dyskursu.Kompetencje kulturowe zespół nabytych cech, zdolnoci umożliwiajšcych swobodne uczestnictwo w kulturze zgodne z normami,wartociami, jest to zdolnoć do rozpoznawania, uczenia się, zmiany treci kultury. Dzięki okrelonym kompetencjom można treci kulturyprzekazywać następnym pokoleniom, wzbogacać kapitał kulturowy o nowe wartoci, wzory. Sš one niezbędne do pełnego uczestniczeniaw społeczeństwie.Schemat komunikacji znakowej wg Romana Jakobsona:kontekstkomunikatnadawcaodbiorcakontaktkodKażdemu ze składników aktu komunikacji odpowiada jakafunkcjaznakujęzykowego (przy czym znaki często jeli nie zazwyczaj występujš wkilku funkcjach naraz).Komunikacja niewerbalnaSkocz do: nawigacji, wyszukiwaniaMowa ciała, język ciała, komunikacja niewerbalna - zespół niewerbalnych komunikatów nadawanych i odbieranych przez ludzi nawszystkich niewerbalnych kanałach jednoczenie. Informujš one o podstawowych stanach emocjonalnych, intencjach, oczekiwaniachwobec rozmówcy, pozycji społecznej, pochodzeniu, wykształceniu, samoocenie, cechach temperamentu itd. Komunikaty te nadawane sši odbierane najczęciej na poziomie niewiadomym, jednak mogš być również nadawane i odbierane wiadomie (tak jak większoćgestów - emblematów czy wiele wyrazów mimicznych). Komunikacja niewerbalna może odgrywać równie istotnš (lub nawet większš)rolę, co komunikacja werbalna[1].Kiedy mówimy, że mamy "przeczucie" lub "niejasne odczucie", iż kto skłamał, tak naprawdę mamy na myli, że mowa ciała nie idzie wparze ze słowami.Istniejš co najmniej dwa ródła zróżnicowania przekazów niewerbalnych - normy kulturowe i indywidualne dowiadczenia człowieka.Generalnie kobiety sš lepszymi od mężczyzn nadawcami i odbiorcami komunikatów niewerbalnych. Oceniane sš więc jako bardziejwewnętrznie zgodne, bezporednie i ekspresyjne w porozumiewaniu się. Kiedy porównywano trafnoć interpretacji zachowańniewerbalnych obcych kobiet i mężczyzn, kobiety wykazywały znaczšcš przewagę zwłaszcza przy odczytywaniu negatywnychkomunikatów mężczyzn. Różnica w dokładnoci odczytywania komunikatów pozytywnych nie była taka duża. Ciekawe jest również to, żemałżonki trafniej interpretujš sygnały przekazywane im przez obcych mężczyzn niż niewerbalne komunikaty swoich mężów. Być może jestto zwišzane z większš "uprzejmociš" kobiet - gdy np. rozmówca chce co ukryć, kobiety częciej "dajš się nabrać", to znaczy okazujš,że wierzš tej osobie, choć spostrzegajš niespójnoć komunikatów. Dokładnoć nadawania i umiejętnoć odbioru komunikatówniewerbalnych ma wpływ na zadowolenie z małżeństwa.Komunikacja werbalna komunikacja z użyciem języka naturalnego, czyli mowy jako rodka komunikacji. Jest to podstawowy sposóbkomunikacji międzyludzkiej. W szczštkowej postaci komunikacja werbalna występuje także u zwierzšt, np. u szympansów, które rozwinęływ niektórych przypadkach także zdolnoć posługiwania się metaforš[potrzebne ródło]. Aby komunikacja werbalna mogła mieć miejsce,muszš istnieć osoby: mówišca i słuchajšca. Posługujš się one kodem (językiem), który musi być znany obu osobom.W komunikacji werbalnej dużš rolę odgrywajš takie czynniki, jak:akcent i modulowanie wypowiadanych kwestii, co często ma większy wpływ na partnera interakcji niż treć wypowiedzi;stopień płynnoci mowy;zawartoć (treć) wypowiedzi w tym przypadku zasób leksykalny ma zwišzek z kompetencjami kulturowymi jednostki np. osoby omniejszych kompetencjach kulturowych rzadziej posługujš się językiem literackim, a częciej gwarš rodowiskowš lub regionalnš;iloczas (zmniejszanie lub wydłużanie czasu wypowiadanego słowa).Komunikacji werbalnej najczęciej towarzyszy komunikacja niewerbalna. W trakcie rozmowy przekazywanym treciom towarzyszš gestyoraz mimika, które w przyjętym kodzie językowym w danej kulturze potwierdzajš komunikaty zwerbalizowaneOmówienie poziomów komunikowania.komunikowanie intrapersonalne - proces biologiczny i psychiczny, jest to odbieranie i reakcja centralnego układu nerwowego nabodce płynšce z ogranizmu.Komunikowanie interpersonalne - najniższy poziom komunikowania społecznego. Zazwyczaj odbywa się twarzš w twarz".Komunikowanie grupowe - komunikowanie w małych grupach takich jak rodzina, grupa pracownicza, grupa towrzyszka przyjaciół.Komunikowanie międzygrupowe - komunikowanie odnosi się do do dużych liczebnie grup, w których nie wszyscy członkowie majšosobiste, bezporednie stycznoci. Najczeciej sš to wspólnoty lokalne, stowarzyszenia czy zišzki.Komunikowanie organizacyjne/instytucjonalne - komunikowanie jest sformalizowane, włšdza i kontrola jasno zdefiniowane, rolenadawcy i odbiorcy jednoznacznie okrelone.Komuniokowanie masowe - najszerszy proces komunikowania, odnosi się do komunikowania za porednictwem mediów szerokorozumianych. w transmisji i wymianie info uczestniczy największa liczba ludzi. Zabiera także najwięcej czasu.Akt mowy (z łac. actus czyn) wypowiedzenie skierowane przez nadawcę do odbiorcy, którego celem jest przekazanie komunikatu zapomocš systemu znaków językowych.Akt mowy dzieli się na dwie fazy: mówienie faza podstawowa i zrozumienie słów osoby mówišcej faza wykonana jest przez odbiorcę.Akty mowy zaczšł badać brytyjski językoznawca i filozof języka John Langshaw Austin (fundamentalna praca pt. How to Do Things withWords, 1962 r.) - wród zdań języka naturalnego wyodrębnił on takie, których nie da się ocenić pod względem prawdziwoci, a jedynieskutecznoci (fortunnoci). Sš to tak zwane performatywy (teoria performatywów). Ten prosty podział zastšpił następnie Austin bardziejrozwiniętš klasyfikacjš - wyodrębnił trzy potencjalne aspekty aktów mowy:lokucyjny (tworzenie i artykułowanie wypowiedzi),illokucyjny (intencjonalnoć wypowiedzi), obecny np. w obietnicach, ostrzeżeniach, probach,perlokucyjny (dodatkowe, wtórne oddziaływanie na odbiorcę), obecny wtedy, gdy wypowied wywołuje u odbiorcy jaki efekt(reakcja emocjonalna, wykonanie pewnej czynnoci).Teoria aktów mowy opiera się na spostrzeżeniu, iż przy pomocy języka można nie tylko przekazywać informacje, ale i tworzyć faktyspołeczne. W szczególnoci istnieje kategoria wypowiedzi, które nie opisujš w ogóle wiata, ale tworzš go i w zwišzku z tym nie mogšpodlegać ocenie prawdziwociowej klasycznej logiki. Dotyczy to na przykład deklaracji w rodzaju "Uznaję zebranie za zamknięte". Teoriata stawia sobie za cel wszechstronnš analizę aktów mowy oraz ich typologię. Klasyfikację aktów mowy, zawężajšc pojęcie do tzw."genrów mowy", przeprowadziła Anna Wierzbicka.John Searle, uczeń J. L. Austina, wyróżnił (w swym Speech Acts: An essay in the philosophy of language, 1969):akty bezporednie - intencja mówišcego odczytywana jest niezależnie od sytuacji, np. Podaj mi szklankę wody.akty porednie tekst aktu należy odczytywać kontekstowo, w różnych sytuacjach tekst może mieć różne znaczenie, np.okrzyk Och! może być w zależnoci od zwišzanych z jego wypowiedzeniem okolicznoci zwišzany z radociš, bólem lub strachem.Badaniem problemu właciwego rozumienia aktów porednich, jak również tekstów, których nie należy odczytywać wprost (aluzje, ironia),zajmuje się lingwistyka tekstu.Według Searlea można wyróżnić pięć typów aktów mowy:asercje ich celem jest przedstawienie sšdów, np. wštpienie,... [ Pobierz całość w formacie PDF ]